بهترین را برای حفظ سرمایه در دوران تورم

بهاندازه مخارج ۳ تا ۶ ماه پسانداز داشته باشید.
چگونه سرمایه خود را در مقابل تورم محافظت کنید؟
چگونه سرمایه خود را در مقابل تورم محافظت کنید؟ یکی از دغدغههای همیشگی خانوارها محافظت از پسانداز خود در برابر تورم و به عبارتی حفظ قدرت خرید سرمایه خود است. به نقل از مطالب درج شده در " خانه حسابدار": این دغدغه به خصوص در میان خانوادههای ایرانی که طی دهههای اخیر، نوسانات تورمی زیادی را تجربه کردهاند، قابل توجه است. برای پاسخ به این سوال، اولا لازم است انواع مختلف داراییهایی (asset class) که خانوارهای ایرانی معمولا در آنها امکان سرمایهگذاری دارند را مشخص کنیم. مهمترین این داراییها شامل مسکن، طلا، ارز، سپرده بانکی و بورس است. اولا نگاهی به نمودار ساده بازدهی هریک از این داراییها در ۱۵سال گذشته حاوی نکات جالبی است. مقایسه بازدهی این بازارها نشان میدهد، سپردهگذاری در بانک، بدترین گزینه از نظر میزان بازدهی بوده و حتی قادر به کسب بازدهی معادل تورم و به عبارتی حفظ قدرت خرید نبوده است. ناگفته پیداست که دلیل این بازدهی پایین، بدون ریسک بودن سپردهگذاری در بانک از نظر حفظ اصل سرمایه است اما در عین حال این نمودار نشان میدهد که سپرده بانکی ابزار مناسبی برای پوشش ریسک تورم نیست. بهطور مشابه، سرمایهگذاری در ارز نیز قادر به حفظ ارزش پول در این سالها نبوده است که طبعا دلیل آن، کنترل دولت بر بازار ارز و ممانعت از تعدیل قیمت آن طی سالها بوده است. (در صورت استفاده از نرخ ارز آزاد مقدار بازدهی محاسبه شده، افزایش مییابد اما همچنان کمتر از طلا، مسکن و بورس خواهد بود.) نکته قابل توجه دیگر، فاصله چشمگیر بورس با تمامی گزینههای سرمایهگذاری است. همانطور که مشاهده میشود از حدود ۱۵سال قبل تا امروز، سرمایهگذاران بورس بهطور متوسط توانستهاند سرمایه خود را تا ۱۰۰برابر افزایش دهند که بازدهی خارقالعادهای است. بنابراین در یک محاسبه سرانگشتی میتوان گفت سه دارایی طلا، مسکن و بورس توانستهاند در ۱۵سال اخیر بر غول تورم فایق آیند و به سرمایهگذاران خود بازدهی بالاتر از نرخ تورم هدیه کنند. اما با عنایت به بازدهی قابل توجه بورس، سوال این است که با توجه به تنوع صنایع حاضر در بورس برای حفظ ارزش دارایی خود در برابر تورم کدام شرکتها و صنایع مناسبتر هستند؟ آنچه میتوان پیشاپیش و با استفاده از تجربه سایر بازارهای جهان گفت، این است که معمولا شرکتها و صنایعی که تولیدکننده محصولات فلزی – معدنی و بهطورکلی مواد اولیه صنعتی (commodity) هستند بهترین سپر تورمی هستند. از آنجا که سودآوری این صنایع وابستگی زیادی به قیمت فروش محصولات و در نتیجه نرخ بهترین را برای حفظ سرمایه در دوران تورم تورم دارد، این صنایع تا حد زیادی قادر به حفظ ارزش دارایی سهامداران در برابر نوسانات قیمتی هستند. برای این منظور، میزان همبستگی بازدهی ماهانه صنایع مختلف بورسی با نرخ تورم را در ۶ سال گذشته بررسی کردهایم. همبستگی مثبت به معنای افزایش قیمت سهم در دورههای با تورم بالا و همبستگی منفی نشانگر کاهش ارزش سهام در دورههای تورمی است. همانطور که انتظار میرود، صنایع تولیدکننده مواد اولیه صنعتی مانند فلزات اساسی و کانههای فلزی همبستگی بالایی با نرخ تورم دارند و از این بابت گزینههای مناسبی برای سرمایهگذاری به حساب میروند. در مقابل، صنایعی مانند پیمانکاری، رایانه و فنی مهندسی همبستگی منفی دارند و از افزایش تورم متضرر میشوند. دلیل این موضوع، وابستگی زیاد این صنایع به خرید تجهیزات و در نتیجه آسیبپذیری آنها در برابر افزایش قیمت کالاهاست. نکته جالب دیگر همبستگی مثبت صنعت انبوهسازی و سیمان با تورم است که به دلیل افزایش قیمت مسکن در دورههای تورمی و در نتیجه منتفع شدن انبوهسازان و رونق ساخت و ساز است. براساس این تحلیل ابتدایی میتوان گفت در بین داراییهای مختلف، طلا، مسکن و بورس گزینه نسبتا مناسبی برای حفظ قدرت خرید هستند که بورس با توجه به بازدهی قابل توجه در صدر قرار دارد. در بین صنایع بورسی نیز شرکتهای تولیدکننده محصولات و مواد اولیه صنعتی و نیز صنایع وابسته به بخش مسکن بازدهی مناسبی را در دورههای تورمی کسب میکنند. در پایان لازم است به این نکته توجه کنیم که طبیعتا در فضای ثبات نسبی قیمتها و تورم پایین، صنایع و داراییهایی که همبستگی مثبتی با تورم دارند، بازدهی کمتر و صنایع و داراییهایی که همبستگی منفی دارند احتمالا عملکرد بهتری خواهند داشت. بر این اساس و با توجه به روند نزولی تورم در یک سال اخیر لازم است خانوارها و سرمایهگذاران کاهش تورم و تاثیر آن بر انواع داراییهای ذکرشده را با دقت و توجه دوچندان مورد بررسی قرار دهند تا بتوانند دوران گذار کنونی را با کمترین آسیب به داراییهای خود سپری کنند. با تشکر " خانه حسابدار"
بهترین گزینههای سرمایه گذاری بازار سرمایه در سال ۱۴۰۱ کدامند؟
بازارهای مالی در ایران طی ۳ سال اخیر پرمخاطبترین و پرارزشترین دوران خود را از ابتدای تاسیس تجربه کرده اند. دورهای که از اواخر سال ۹۸ آغاز شد و با رشد سریع قیمتها، تمام رکوردهای تاریخ بازار سرمایه را تغییر داد.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد به نقل از بورس نیوز؛ بازارهای مالی در ایران طی ۳ سال اخیر پرمخاطبترین و پرارزشترین دوران خود را از ابتدای تاسیس تجربه کرده اند. دورهای که از اواخر سال ۹۸ آغاز شد و با رشد سریع قیمتها، تمام رکوردهای تاریخ بازار سرمایه را تغییر داد. وضعیت آنقدر برای سهامداران شیرین پیش میرفت که شاید خوش خیالترین سهامداران هم چنین شرایطی را متصور نبودند. در آن زمان بود که بسیاری معتقد بودند بازار از ارزش ذاتی خود فاصله گرفته است و قضیه ابله و ابلهتر را مطرح میکردند. (در این تئوری، شخصیت اول به امیدی سهم میخرد که این سهم را به فرد دوم نا آگاهتر از خود بفروشد.) در شرایطی که سهامداران سرمستتر از همیشه بودند ترمز قیمتها از مرداد داغ ۱۴۰۰ کشیده شد.
ریزش قیمت ها آنقدر شدید بود که برخی نمادها تا حدود ۹۰ درصد قیمتشان را از دست دادند، جایی که امیدواری برای برچیده شدن صفهای فروش صحبت تکراری سهامداران شده بود. در ادامه همچون ریزش های قبلی، شاهد قولهای شخصیتهای حقوقی و دستکاریهای بازار علی رغم توصیه پژوهشگران و با تجربههای این بازار بود که به کررات اتفاق افتاد.
پس از تعادل نسبی بازار، فصل داغ مجامع و تابستان ۱۴۰۱ پیش رو است و تردیدها از اینکه آیا بورس میتواند به صعود با ثبات برسد؟ آیا قیمتها به نقاط اوج سال ۹۹ و ۱۴۰۰ باز میگردند یا خیر؟ مهمترین سوالات سهامداران است. در این اتمسفر ترجیح دادیم که به سراغ یکی از کارشناسان کاربلد بازار سرمایه برویم که تجربه حضور در بازارهای بین المللی را دارد و بیشتر به عنوان مدرس به آموزش بازارهای مالی میپردازد.
افزایش قابل توجه نقدینگی در سطح جهانی و ایران
پیمان مولوی در خصوص وضعیت کنونی بازار بورس، صحبت هایش را از بازارهای جهانی آغاز کرد و به بورس نیوز گفت: از ابتدای کویید ۱۹ بسیاری از کشورها از جمله آمریکا برای مدیریت کشور، شروع به چاپ نقدینگی و تزریق این نقدینگی به جامعه کردند. این نقدینگی جدید سبب شد تا نقدینگی کل آمریکا از ۱۵ به ۲۲ هزار میلیارد دلار طبق گزارشهای فدرال رزرو ظرف کمتر از ۲ سال افزایش پیدا کند. (از ابتدای شروع کرونا تا به امروز)
تورم پیامد رشد نقدینگی
وی ادامه داد: نقدینگی جدید سریعا رشد قیمتها در بازار سهام آمریکا را رقم زد و بعد به سراغ بازار کامودیتیها رفت و قیمتهای محصولات کالایی تحت تاثیر این نقدینگی، رشد کرد. جنگ روسیه و اکراین، اما وضعیت را از قبل وخیمتر کرد و قیمتهای محصولات کالایی رشد بی سابقهای را تجربه کردند.
عوامل رشد بازار سرمایه در سال دو سال گذشته
مولوی در خصوص وضعیت بازار سرمایه در ایران از ابتدای کووید ۱۹ به بورس نیوز گفت: وقتی تمام صنایع به دلیل کرونا متوقف شده بودند و نرخ نقدینگی رکوردهای جدیدی ثبت میکرد. در همین حال، نرخ بهره بین بانکی از ۲۰ به ۸ درصد سقوط آزاد کرد و در این شرایط نقدینگی عظیم بانکها و سایر نهادها به سمت بازار سرمایه گسیل شد. عموم مردم هم به دنبال رشد قیمتها تزریق نقدینگی را به بورس آغاز کردند. پس از ورود مردم به بورس، برخی کدهای حقوقی که در ابتدای حرکت وارد بورس شده بودند به مرور از این بازار خارج شدند. خروج نقدینگی کدهای حقوقی از بازار سرمایه همراه با افزایش نرخ بهره حقیقی از ۸ و نیم درصد به ۲۰ درصد از خرداد تا شهریور همان سال باعث شد ورق به سمت عرضهها در بورس قوت بگیرد.
عامل تقویت کنندهای که دیگر وجود ندارد
مولوی در خصوص وضعیت کنونی بازار سرمایه صحبت هایش را ادامه داد: در حال حاضر نرخ بهره بانکی به بیش از ۲۰ درصد رسیده و از پمپاژ نقدینگی به بازار سرمایه خبری نیست، پس بازار یکی از محرکهای اصلی خود را از دست داده است.
این کارشناس بازار سرمایه در خصوص عامل دوم که باید در تحلیل وضعیت کنونی بورس به آن توجه کرد، اظهار داشت: رشد قابل توجه سال ۹۹ تا ۱۴۰۰ را نباید دست کم گرفت و بازگشت بازار به شرایط قبلی نیازمند منطقی بودن قیمت نمادها در بازار سرمایه است. پس از رشد بازار سهام سایر بازارها مانند: مسکن، طلا و دلار با نسبتهای متفاوتی خود را با وضعیت جدید منطبق کردند و رشدهای متفاوتی را تجربه کردند.
دو سویه رشد بورس
پیمان مولوی در مورد دو مسیری که می توان به رشد بورس امیدوار بود، به بورس نیوز گفت: رشد اقتصادی مناسب یا شرایط تورمی وخیم دو وضعیتی هستند که منجر به صعود قیمتها در بورس میشوند. متاسفانه در شرایط کنونی تورم افسار گسیخته را در قیمتها شاهد هستیم. اما آیا این تورم افسار گسیخته حتما به رشد قیمتها در بورس منجر میشود؟ به نظر میرسد بدون در نظر گرفتن ریسکهای سیاسی جواب این سوال چندان درست نباشد. ریسک سیاسی میتواند ورود نقدینگی به بازار سرمایه را از جانب دانه درشتهای اقتصاد ضعیف کند.
استراتژی مناسب برای سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۱
مولوی در خصوص استراتژی مناسب برای سرمایه گذاری در بازار سرمایه در سال ۱۴۰۱ به بورس نیوز گفت: استراتژی سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۱ بایستی متفاوت با سالهای قبل باشد، به نظر میرسد که سال ۱۴۰۱ سال سرمایه گذاری فقط مبتنی بر سود تقسیمی است. در این سال باید سرمایه گذاری روی شرکتهایی انجام شود که سود خوبی داشته باشند و درصد بالایی از این سود را تقسیم کنند.
وی ادامه داد: به دلیل رشد نقدینگی، تورم داخلی و تورم جهانی، همچنین رشد قیمتها در بازارهای کالایی عواملی که بهترین را برای حفظ سرمایه در دوران تورم بتواند شاخص کل را تقویت کند وجود دارد، ولی این رشد به وسیله ریسکهای سیاسی تهدید میشود.
سناریوهای پیش رو برای پیش بینی نرخ تورم
این خبره بازار سرمایه در خصوص عوامل تقویت کننده رشد بورس مطرح کرد: در اسفند سال ۱۴۰۰ رکورد خلق نقدینگی با افزایش ۴.۵ درصدی زده شده است. این مقدار رشد معادل ۲۰۸ هزار میلیارد تومان است و همانطور که میدانیم رشد نقدینگی یکی از عوامل اصلی رشد نقدینگی در بازار سرمایه است.
وی ادامه داد: اگر بخواهیم شرایط موجود را سناریو بندی کنیم، باید به سه شرایط آتی به ۳ دسته تقسیم شود. شرایط بدبینانه همچون اسفند سال ۱۴۰۱ که رشد نقدینگی ۴.۵ درصدی را تجربه کردیم. در این شرایط نقدینگی ۲۵۰۰ همت رشد خواهد کرد. (در حدود ۳۰ درصد کل ارزش بازار سرمایه)
در سناریو متعادل در نظر میگیریم که نقدینگی تقریبا به اندازه متوسط سال ۱۴۰۰ رشد میکند، یعنی ۳۹ درصد، معادل ۳.۲۵ درصد ماهانه، که برابر است با ۱۸۰۰ همت ورود نقدینگی جدید. اما برای سناریو خوش بینانهای نرخ رشد نقدینگی ۲.۵ درصدی را لحاظ میکنیم که معادل افزایش ۱۴۰۰ همت نقدینگی است.
عوامل تقویت کننده بازار سرمایه در سال ۱۴۰۱
مولوی با مطرح کردن اهمیت رشد اقتصادی در کنار رشد نقدینگی به بورس نیوز گفت: در کنار لحاظ رشد نقدینگی باید به رشد اقتصادی هم توجه کرد، در سناریو متعادل رشد اقتصادی ۵ درصدی مانند سال قبل، رشد اقتصادی بدبینانه کمتر از ۵ درصد و در سناریو خوش بینانه رشد اقتصادی بیش از ۵ درصد متصور هستم. هر کدام از این سناریوها میتواند دید سرمایه گذاری به شکل کلی تغییر دهد.
این کارشناس ارشد بازارهای مالی ادامه داد: بعد از انتشار گزارشهای رشد اقتصادی و رشد نقدینگی در ماههای گذشته منتشر شود تا بتوان نظر دقیقی در خصوص سناریوهای پیش رو داشت. اگر رشد اقتصادی بیش از ۵ درصدی داشته باشیم و نقدینگی بیش از ۴ درصدی را تجربه کنیم در حقیقت باید به انتظار تورم بیش از ۶۰ درصد باشیم.
بهترین گزینههای سرمایه گذاری در سال ۱۴۰۱
پیمان مولوی در پاسخ به این سوال که در شرایط فعلی در صورت اینکه فردی حدود یک میلیارد تومان نقدینگی داشته باشد و قصد حفظ قدرت خرید خود را داشته باشد در کدام بازار باید سرمایه گذاری کند، به بورس نیوز گفت: اگر فرد محافظه کاری باشد و مسکن داشته باشد، بهتر است در حوزه مسکن سرمایه گذاری کند و اجاره مسکن دریافت کند. اما اگر فرد محافظه کاری است و مسکن ندارد بهتر است که در حوزه مسکن سرمایه گذاری کند.
وی ادامه داد: در غیر این صورت بهتر است یک سبد چیده شود که شامل: ۶۰ درصد در بازار سهام، ۳۰ درصد در بازارهای طلا یا مسکن و ۱۰ درصد بازارهای آتی.
تداوم رکود تورمی در بازار مسکن/ در ملک سرمایهگذاری کنیم؟
معاملات بازار مسکن که دی ۱۴۰۰ افزایشی شده بود، در بهمن بار دیگر کاهش یافت. گزارش بانک مرکزی از تحولات این بازار نشان میدهد که در ماه گذشته، تعداد آپارتمانهای مسکونی معامله شده در شهر تهران، ۱۳ درصد نسبت به دی کاهش داشته است. برخی کارشناسان رکود تورمی را دلیل این وضعیت میدانند. آینده بازار چه میشود؟
به گزارش تجارتنیوز، تعداد معاملات بازار مسکن در شهر تهران در بهمن سال ۱۴۰۰، به ۸٫۵ هزار واحد مسکونی رسید که نسبت به ماه قبل ۱۳٫۱ درصد کاهش و نسبت به ماه مشابه سال قبل ۱۱۷٫۸ درصد افزایش را نشان میدهد.
همچنین متوسط قیمت خرید و فروش هر متر واحد مسکونی نیز حدود ۳۳ میلیون تومان بود که به معنای افزایش ۰٫۴ درصدی نسبت به ماه قبل و ۱۶٫۴ درصدی نسبت به سال قبل است (بانک مرکزی).
اما در بازار مسکن چه میگذرد؟ مجتبی دیبا، کارشناس بازارهای مالی، رکود تورمی را عامل تحولات این بازار میداند.
کاهش معاملات در دوران رکود تورمی
دیبا در گفتگو با تجارتنیوز توضیح میدهد: کلیت بازارها در ایران در رکود تورمی هستند. پس از یک رشد بزرگ، بازارها به مرحلهای میرسند که دیگر امکان افزایش قابل توجه قیمت وجود ندارد. از طرفی تورم در اقتصاد هنوز به طور کامل از میان نرفته است، در نتیجه رکود تورمی ایجاد میشود.
او میافزاید: در این دوران، معمولا تعداد معاملات کاهش مییابد. در واقع اکنون بازار مانند فنری در حال جمعشدن است. این شرایط تا زمان صعود بعدی قیمتها ادامه مییابد.
دیبا میگوید: در وضعیت تورمی، متاسفانه دهکهای پایین توان خرید ملک را ندارند اما در کل، تعداد معاملات بیشتر میشود.
پیشبینی آینده کوتاهمدت و بلندمدت بازار مسکن
در این شرایط، بازار مسکن در آینده به چه سمتی میرود؟
این کارشناس بازارها، در مورد آینده کوتاهمدت بازار ملک توضیح میدهد: موضوع برجام در این مورد اهمیت دارد. در مدت اخیر دلار و طلا افت اندکی داشتند، اما در قیمت مسکن تغییر چندانی ایجاد نشد. در نتیجه افراد منتظر کاهش قیمتها هستند و بازار در رکود است.
او میافزاید: این شرایط تا زمان چرخه بعدی تورم ادامه مییابد. در آن مقطع افراد با تصور جاماندگی، وارد بازار میشوند و معاملات افزایش مییابد.
دیبا میگوید: اگر در مذاکرات وین، توافق خوبی به دست بیاید، رکود تورمی در بازار مسکن در سال ۱۴۰۱ ادامه مییابد. این شرایط بهترین فرصت خرید، برای کسانی است که میخواهند با هدف تامین نیاز مصرفی وارد بازار شوند. در شرایط رکود و کمبود تقاضا، فروشندگان تخفیف بیشتری برای خریداران احتمالی قائل میشوند.
این کارشناس بازارهای مالی میافزاید: البته اگر همین فرایند کنونی خوف و رجا در مذاکرات ادامه یابد، باز هم در بازار مسکن رکود تورمی خواهیم داشت اما قیمتها رو به بالا کشش بیشتری دارند. ممکن است ملک به متری ۴۰ میلیون تومان نیز برسد.
او در مورد آینده بلندمدت بازار مسکن میگوید: با توجه به شاخصهای موجود انتظار میرود قیمتها به ویژه از سال ۱۴۰۳ به بعد، افزایشی باشد و حتی به متری حدود ۶۰ میلیون تومان نیز برسد.
در بازار مسکن سرمایهگذاری کنیم؟
به نظر میرسد دو نگاه متفاوت به سرمایهگذاری در بازار مسکن وجود دارد؛ برخی آن را بازار مناسبی میدانند؛ زیرا حتی در صورت سود اندک، حداقل اصل سرمایه افراد حفظ میشود. اما عدهای معتقدند این بازار، سودهای مقعطعی بازارهای دیگر را ندارد. آیا مسکن، بازار مناسبی برای سرمایهگذاری است؟
دیبا توضیح میدهد: به صورت سنتی، بازار مسکن یکی از ایمنترین بازارهاست. این بازار معمولا سرمایه افراد را حفظ میکند و میتواند برای آنها بازدهی نیز داشته باشد؛ اما شاید سودهای بزرگ را ایجاد نکند.
او میگوید: از نظر سوددهی، در بلندمدت بازار سهام رتبه نخست و مسکن رتبه بعدی را دارد. البته ملک، برای افراد بازار مطمئنتری است. آنها، حداقل از نظر ذهنی، از خرید آن احساس ضرر نمیکنند. اما در بازارهای مالی افراد ممکن است با نوسانات بازار، برای نگهداری یا فروش دارایی خود دچار تردید شوند.
به گزارش تجارتنیوز، در روزهای اخیر از برجام اخبار ضد و نقیضی به گوش میرسد. در حالی که نمایندگان کشورهای اروپایی از اتمام کار و نردیکبودن توافق خبر میدهند، ایران و آمریکا میگویند برخی مسائل مهم، همچنان حلنشده باقی مانده است. نتیجه مذاکرات وین میتواند روی همه بازارهای مالی و موازی، از جمله مسکن تاثیر بگذارد.
۱۰ نکته برای اینکه در شرایط رکود اقتصادی ثبات مالی داشته باشیم
بحران و رکود اقتصادی ممکن است در برهههای مختلف تاریخی برای هر کشوری پیش بیاید. متأسفانه، وقتی رکود اقتصادی اتفاق میافتد، کار زیادی از دست کسی برنمیآید. تنها کاری که میتوانیم انجام دهیم این است که خودمان برای مقابله با آن دستبهکار شویم. یعنی تا آنجا که میتوانیم منابع مالیمان را دربرابرِ رکود اقتصادی مقاوم کنیم. همراه ما باشید. در این مقاله ۱۰ گام مؤثر را برای پشتِسرگذاشتنِ موفق این دوره معرفی میکنیم.
حتما بخوانید:
هاوارد دوُرکین، متخصص امور مالی و رئیس Debt.com میگوید:
«به ضدرکود کردن زندگیتان مانند ضدگردباد کردنِ خانهتان نگاه کنید. اگر گردباد چند روز با شما فاصله داشته باشد و از شما بپرسم حفاظهای مخصوص گردباد کجا هستند، بدترین جواب این خواهد بود: “فکر کنم چندتا در گاراژ داشته باشم، اما شاید لازم باشد چندتای دیگر هم بخرم”. دیگر خیلی دیر است و هر پنجرهٔ بدون حفاظ یعنی خرابی و فاجعه. رکود هم به همین شکل است. تنها فرقش این است که خرابی آن ماهها طول میکشد و سالها باقی میماند.»
برای جمعآوری این راهنمای گامبهگام دربارهٔ بهترین را برای حفظ سرمایه در دوران تورم حفظ ثباتمالی در شرایط بد اقتصادی نظرات کارشناسان اقتصادی مختلف را بررسی کردهایم.
۱. وحشت نکنید
رکود (متأسفانه) طبیعی است. حفظ آرامش ذهن اولین قدم برای ضدرکود کردن منابع مالیتان است. وقتی وحشتزده میشوید مغز نمیتواند تصمیمات هوشمندانه و بلندمدت اتخاذ کند. این آرامش ذهنی علاوه بر اینکه به خود مراقبتی کمک میکند، باعث میشود درک کنید که رکود غیرقابلاجتناب و گذراست.
دورکین میگوید:
«اقتصاد فصل دارد و رکود زمستان آن است. بعد از هر تابستان آفتابی، برگهای درختان میریزند و روزها کوتاهتر و تاریکتر میشوند.»
ارنی لوری، متخصص امور مالی شخصی و نویسندهٔ کتاب «جوانِ ورشکسته سرمایه گذاری را امتحان میکند»، به این نکته اشاره میکند که «بازار بورس دورهای است و رکود در همهجای آن وجود دارد». این دیدگاه شاید خیلی خوشحالکننده نباشد اما حداقل با دانستن اینکه دنیا بهآخر نرسیده است به خودمان دلداری میدهیم.
۲. پسانداز اضطراریتان را سازماندهی کنید
الکساندر لوری، مدیرگروه ارشد در رشتهٔ تحلیل امور مالی در کالج گوردن امریکا، میگوید:
«مطالعات نشان دادهاند که بسیاری از مردم نمیتوانند از عهدهٔ حداقل پس انداز ماهیانه برآیند. اگر حالا نتوانید این پسانداز را تأمین کنید، در شرایط بد اقتصادی چهکار خواهید کرد؟ شاید مجبور شوید زیر بار بدهی بروید یا خانهتان را از دست بدهید. پس حتما ماهیانه پولی برای مواقع ضروری کنار بگذارید.»
بیشترِ متخصصان امور مالی توصیه میکنند که بهاندازهٔ مخارج ۳ تا ۶ ماه برای روزِ مبادا کنار بگذارید. به نظر الکساندر لوری شاید این هدف برای جوانان خندهدار باشد، اما آنها باید سعی کنند حداقل بهاندازهٔ مخارج ۱ ماه پسانداز داشته باشند. او میگوید: «اشکالی ندارد که با کم شروع کنید، اما باید هر ماه مبلغی از حقوقتان را کنار بگذارید.»
بهاندازه مخارج ۳ تا ۶ ماه پسانداز داشته باشید.
۳. بدهیتان را کاهش دهید
الکساندر لوری میگوید: «بعد از کنارگذاشتن پسانداز اضطراری، مهمترین کاری که باید انجام دهید رهاشدن از شر بدهیها است». ارنی لوری هم با او همعقیده است و میافزاید: «کاهش بدهیها، واقعا به کاهش فشار در شرایط سخت اقتصادی کمک میکنند».
۴. دو بودجه داشته باشید: یکی برای امروز و دیگری برای روزهای سخت
اگر هنوز بودجهای ننوشتهاید، حالا وقتش رسیده که دستبهکار شوید. این میتواند فوقالعاده کسلکننده باشد، اما خدمات رایگانی هستند که در این کار به شما کمک میکنند.
دورکین میگوید: «برنامههای مطمئنِ آنلاینی هستند که نیمی از این کار را برای شما انجام میدهند. فقط کافی است چند عدد تایپ کنید. به همین راحتی میتوانید برنامه ریزی بودجه برای خودتان داشته باشید».
علاوه بر بودجهای که برای امروزتان مینویسید (یعنی شرایط عادی اقتصادی)، باید بودجهای هم برای شرایط سخت و رکود داشته باشید.
ارنی لوری معتقد است «بودجهٔ روزهای سخت، زمانی اجرایی میشود که درآمد بهشدت کاهش پیدا کند. این بودجه بر تنظیم مخارج حیاتی تمرکز دارد و هدفش این است که پول کافی برای پوششدهی آن ضروریات را تأمین کند.»
وقتی بودجهٔ روزهای سختتان را تنظیم میکنید، باید بدترین شرایط را در نظر بگیرید و مخارج ضروری را بنویسید. مخارجی مانند اجارهخانه، خرید روزانه و هزینهٔ حملونقل در این لیست قرار میگیرند. مخارجی که نباید در این لیست باشند شامل هزینهٔ باشگاه و رستوران هستند. بهتر است امیدوار باشیم که هیچوقت به اجرای این بودجه نیاز پیدا نکنیم، اما داشتن آن حتما مفید است.
۵. سرمایهگذاری متنوع داشته باشید
دانیل کانکلرابرتس، نویسندهٔ امور مالی شخصی و یکی از مؤسسان بومر بنفیتس (Boomer Benefits)، میگوید:
«حداقل باید ۴۰ درصد معادل نقدی سرمایهٔ خود را در بازارهای پولی مانند بورس و اوراق قرضه کوتاه یا بلندمدت سرمایهگذاری کنید. چند درصد دیگر هم باید بهصورتِ سهام باشد تا بتوانید از آن کسب درآمد کنید. اگر جوان هستید و هنوز وقت دارید، میتوانید به میانگینسازی هزینه به ریال در زمان رکورد نیز فکر کنید. ممکن است در زمان کاهش قیمتها سهام بخرید، اما هنگام بالارفتنِ قیمتها نیز میتوانید سهام خریداری کنید. این کار سرمایهٔ کلیتان را افزایش میدهد. باید بر اهداف بلندمدت خود تمرکز کنید نه بر شرایط اقتصادی موجود.»
۶. برنامه بازنشستگیتان را در جریان نگهدارید
ارنی لوری میگوید: «در زمان رکود نیز به پسانداز برای بازنشستگی ادامه دهید. بهخاطرِ وحشت از رکود، از سرمایهگذاری در بیمههای بازنشستگی پشیمان نشوید».
ارنی لوری توصیه میکند اگر در آستانۀ بازنشستگی هستید، حتما با برنامهریزِ امور مالی مشورت کنید. «اجازه دهید فردی متخصص حداقل در ۱ جلسه به استراتژی بازنشستگیتان نگاه بیندازد تا مطمئن شوید همهچیز روبهراه است».
درضمن، میتوانید سهام یا اوراققرضه هم بخرید. اما توصیهٔ لوگان الک، حسابدار و مؤسس سایت امور مالی شخصی Money Done Right، این است که اگر در همین یکیدو سالِ آینده بازنشسته میشوید، بهتر است بیشتر پولتان را در سهام نگذارید. بهتر است پولتان دمِدست باشد تا بتوانید بهتر برای بازنشستگی برنامهریزی کنید. او میگوید: «شاید صحیحتر این باشد که پساندازِ بازنشستگیتان را در روشهای باثباتتری مانند اوراققرضه سرمایهگذاری کنید».
۷. از اپلیکیشنهای پسانداز استفاده کنید
اگر هنوز از اپلیکیشن های مدیریت هزینه و افزونه های مرورگر برای این کار استفاده نمیکنید، حالا وقت آن است که آنها را دانلود کنید. آنها به شما کمک میکنند تا از خرج روزانه تا برنامهٔ پساندازتان را تنظیم کنید.
۸. با شغل دوم درآمدتان را افزایش دهید
لوری میگوید: «چند منبع درآمد داشته باشید. بهعنوانِمثال، میتوانید بهصورتِ نیمهوقت مسافر جابهجا کنید، پرستارِ کودک شوید، بهصورتِ آنلاین جنس بفروشید یا حتی در مغازه کار کنید».
داشتنِ شغل دوم به شما در انجام گام دوم (پس انداز بیشتر) نیز کمک میکند.
دیوید کاهیل، متخصص امور مالی در FinanceSuperhero میگوید:
«داشتن شغل دومِ ثابت و کنارگذاشتنِ درآمد دومتان به شما کمک میکند تا پسانداز اضطراریتان را سریعتر افزایش دهید. درضمن، اگر هنگام شرایط بد اقتصادی شغلتان را از دست بدهید، میتوانید روی این پساندازِ اضافی حساب کنید.»
۹. روی مهارتها و تخصصتان سرمایهگذاری کنید
خیلی از افراد در شرایط رکود اقتصادی شغلشان را از دست میدهند. همیشه رزومه خود را بهروز نگهدارید. حساب لینکدین خود را بهروز کنید. همیشه برای نشان دادن قابلیتها و مهارتهای خود به کارفرمایان آماده باشید.
دیوید باک، متخصص امور مالی شخصی، میگوید:
«شاید نیاز باشد تمام مهارت های شغلی فعلیتان را تقویت کنید و حتی درصورتِ امکان، مهارتهای جدیدی در بخشهای دیگر شغلتان بیاموزید. احتمال دارد، در شرایط بد اقتصادی، شرکتها تعدیل نیرو کنند. باید ثابت کنید که علاوه بر حرفۀ فعلیتان در بخشهای دیگر نیز ارزشمند هستید.»
۱۰. اگر بدهکاری زیادی دارید، کمک بخواهید
لسلی اچ. تاین، وکیل امور مالی و نویسندهٔ «زندگی و بدهی: رویکردی تازه در رسیدن به سعادت مالی»، معتقد است:
«بالاخره سلامت روانی و مالیتان هم بهاندازهٔ سلامتی جسمیتان مهم هستند. اگر بیمار شوید به پزشک مراجعه میکنید. پس اگر مشکل مالی داشته باشید هم باید با متخصص امور مالی مشورت کنید. از کمکخواستن خجالت نکشید. داشتنِ متخصص در کنارتان باعث میشود فشار کمتری احساس کنید.»
نیازی نیست هزینهٔ زیادی بپردازید. خیلی از مؤسساتِ مشاورهٔ مالی هستند که بهصورتِ رایگان یا با هزینهٔ کم به شما مشاوره میدهند.
اگر میخواهید در زندگی، موفقیت مالی کسب کنید
از کارآفرینهای ثروتمند یاد بگیرید و مثل آنها عمل کنید.
تورم چیست و چه تاثیری بر بازارهای مالی دارد؟
تا به حال به این موضوع فکر کردهاید که چه چیزی باعث افزایش قیمت کالاها و خدمات ضروری میشود؟ در یک کلمه میتوان پاسخ داد: تورم. ارز تودی در این مقاله به شما در درک بهتر تورم، تاثیر تورم بر دارایی و انواع بازارهای مالی و همچنین حفظ ارزش سرمایه کمک میکند.
تورم چیست؟
تورم (Inflation) فرایندی است که طی آن ارزها ارزش خود را از دست میدهند و باعث افزایش قیمت کالاهای مصرفی میشوند؛ به عبارتی سادهتر قیمت کالاها و خدمات در یک دوره زمانی افزایش پیدا میکند. برخی اقتصاددانان بر این باورند سطحی از تورم برای اقتصاد میتواند خوب باشد و تقریبا روندی عادی است.
تورم بالا میتواند قدرت خرید را کاهش دهد، یعنی ارزش پول شما کاهش مییابد؛ به عنوان مثال با مبلغی که امروز میتوانید یک همبرگر خریداری کنید، سال آینده احتمالا نمیتوانید با همان قیمت قبلی همبرگر بخرید. به طور خلاصه تورم باعث فقیرتر شدن میشود!
چه عواملی بر تورم تاثیر میگذارد؟
اقتصاددانان در مورد عواملی که باعث تحریک تورم در هر زمان میشوند اتفاق نظر ندارند، اما به طور کلی سه دسته برجسته وجود دارند: تورم ناشی از فشار هزینه، تورم ناشی از فشار تقاضا و تورم ذاتی.
تورم ناشی از فشار هزینه ( Demand-Pull inflation)
تورم ناشی از فشار هزینه در نتیجهی عوامل طرف عرضه اتفاق میافتد؛ در حالی که هیچ افزایشی در تقاضای کلی وجود ندارد، قیمتها به دلیل مواردی مثل هزینههای تولید بالاتر و هزینههای زیاد برای مواد خام و نیروی کار افزایش مییابد.
تورم ناشی از فشار تقاضا ( Cost-Push inflation )
تورم ناشی از فشار تقاضا زمانی اتفاق میافتد که تقاضای کل در یک اقتصاد خیلی سریع افزایش پیدا کند. اگر بانک مرکزی عرضه پول را بدون افزایش متناظر در تولید کالا و خدمات به سرعت افزایش دهد، ممکن است فشار تقاضا رخ دهد؛ یعنی تقاضا از عرضه پیشی گرفته و منجر به افزایش قیمتها شود.
زمانی که پول بیشتری در دسترس افراد باشد، احساسات مثبت مصرفکننده منجر به مخارج بالاتر میشود و این افزایش تقاضا قیمتها را بالاتر میبرد. این موضوع، شکاف تقاضا و عرضه با تقاضای بالاتر و عرضه کمتر ایجاد میکند که منجر به افزایش قیمت میشود.
تورم ذاتی ( Built-In inflation )
تورم ذاتی با انتظارات تطبیقی مرتبط است، به عبارت سادهتر مردم انتظار دارند نرخ تورم فعلی در آینده ادامه یابد. با افزایش قیمت کالاها و خدمات، کارگران و سایرین انتظار دارند که این افزایش قیمت با نرخی مشابه در آینده ادامه پیدا کند و برای حفظ استاندارد زندگی خود، خواهان هزینه یا دستمزد بیشتری هستند. افزایش دستمزد آنها منجر به افزایش قیمت تمام شده کالاها و خدمات میشود و این حلقه دستمزد و قیمت تا زمانی ادامه پیدا میکند که یک عامل، عامل دیگر را تحریک کند.
بررسی انواع تورم یا inflation
تورم خزنده (Creeping Inflation)
تورم خزنده یا خفیف زمانی رخ میدهد که سالانه قیمتها ۳ درصد یا کمتر افزایش پیدا کنند. به گفته فدرال رزرو، زمانی که قیمتها ۲ درصد یا کمتر افزایش داشته باشند، به رشد اقتصادی کمک میکنند. این نوع تورم خفیف باعث میشود مصرفکنندگان انتظار داشته باشند که قیمت ها همچنان افزایش یابد که این موضوع در نهایت تقاضا را افزایش میدهد.
تورم رونده (Walking Inflation)
این تورم قوی یا مخرب بین ۳ تا ۱۰ درصد در سال است که برای اقتصاد مضر محسوب میشود، زیرا رشد اقتصادی را خیلی تحت فشار قرار میدهد. در این زمان، مردم بیشتر از نیاز خود خرید میکنند تا در آینده مجبور به پرداخت هزینههای بیشتر نشوند.
این افزایش خرید باعث میشود تقاضا بیش از پیش شود به طوری که تامینکنندگان قادر به تامین مازاد نخواهند بود؛ همچنین، دستمزد کافی به قشر کارگر و سایرین تعلق نمیگیرد! در نتیجه، با قیمت بالای کالاها و خدمات ضروری، اکثر مردم دسترسی خود به کالاهای ضروری را از دست میدهند.
تورم سواره (Galloping Inflation)
هنگامی که تورم به ۱۰ درصد یا بیشتر برسد، اقتصاد به طور مطلق خراب میشود. پول آنقدر سریع ارزش خود را از دست میدهد که کسبوکارها و کارمندان نمیتوانند با هزینهها و قیمتها سازگاری داشته باشند.
سرمایهگذاران، از سرمایهگذاری در آن کشور خودداری میکنند و دارایی خود را خارج میکنند. اقتصاد بیثبات میشود و مسئولان دولت اعتبار خود را از دست میدهند. بهتر است از وقوع تورم سواره به هر قیمتی جلوگیری کرد.
ابر تورم (Hyperinflation)
ابر تورم زمانی رخ میدهد که قیمتها بیش از ۵۰ درصد در ماه افزایش پیدا کنند که امری بسیار نادر است! در واقع، بیشتر نمونههای ابر تورم زمانی اتفاق میافتند که دولتها برای پرداخت هزینههای جنگ پول چاپ کنند. نمونههایی از ابر تورم در تاریخ عبارتند از: آلمان در دهه ۱۹۲۰، زیمبابوه در دهه ۲۰۰۰ و ونزوئلا در دهه ۲۰۱۰.
رکود تورمی (Stagflation)
زمانی که رشد اقتصادی راکد باشد اما همچنان افزایش قیمت وجود داشته باشد یعنی رکود تورمی ایجاد شده است؛ اگرچه این ترکیب متناقض به نظر میرسد! اما چرا وقتی تقاضای کافی برای تقویت رشد اقتصادی وجود ندارد، قیمت ها افزایش مییابد؟
بهترین مثال برای این پدیده در دهه ۱۹۷۰ زمانی که ایالات متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت، اتفاق افتاد. هنگامی که دلار دیگر به طلا وابسته نبود، ارزش آن به شدت کاهش یافت. در همین زمان قیمت طلا نیز به شدت افزایش یافت.
چرا امروز تورم بالا است؟
دو دلیل اصلی برای تورم بالا طی چند سال اخیر وجود دارد:
قرنطینههای تحمیلی دولتها
زمانی که بیماری کرونا شیوع سراسری پیدا کرد، شدیدترین اقدام دولتها برای مبارزه با آن اعمال قرنطینه بود. درست است که از لحاظ پزشکی به نفع همه بود اما نمیتوان انکار کرد که قرنطینهها آسیب پایداری به اقتصاد وارد کرد.
اقتصاد جهانی پیش از شیوع Covid-19 در وضعیت خوبی نبود و این محدودیتها باعث تشدید و تسریع مشکلات موجود شد. با تعطیل شدن اقتصادهای جهان، تولیدکنندگان مواد خام تولید خود را کاهش دادند، شرکتها نیروها را تعدیل کردند، تولید کالا در کارخانهها متوقف شد و در نتیجه تمام اینها زنجیره تامین مختل شد.
این برای این اقتصاد جهان بد تمام شد؛ زیرا زمانی که اقتصادها پس از چند ماه دوباره شروع به کار کردند، برخی موارد ناخوشایند آشکار شد:
- کمبود مواد اولیه
- کمبود منابع انسانی
- برخی تولیدکنندگان نابود شدند و برخی دیگر نتوانستند این شکاف را پر کنند.
- زنجیره تامین شکسته شد و قابل ترمیم نبود!
این موارد تولید و توسعه کالا را بسیار دشوار کرد که شکست بدی را به اقتصاد جهان وارد کرد. گاهی شکست و آسیب در یک مکان باعث شکست در قسمتهای دیگر میشود و پس از شروع، کنترل و متوقف کردن آن روند بسیار دشوار است. در نهایت آنچه پس از قرنطینهها به آن رسیدیم افزایش قیمت کالاها و خدمات بود.
چاپ نامحدود پول
دلیل دوم تورم بالایی که امروز شاهد آن هستیم، چاپ پول نامحدود از سمت دولتها است! اما چرا اینکار را میکنند؟ خلاصه بگوییم: کمبود انرژی ارزان. همانطور که گفتیم با شروع بحران کرونا، تولید مواد خام کاهش یافت؛ در مورد تولید انرژی نیز چنین موردی صدق میکند. به طور ساده: استخراج نفت و گاز آنقدر زیاد بوده که اکنون سوخت فسیلی زیادی باقی نمانده و این مورد باعث گران شدن و کمبود انرژی شده است. زمانی که هزینههای انرژی افزایش مییابد، قیمت هرچیز دیگری نیز افزایش پیدا میکند؛ به این دلیل که ما برای اداره امور زندگی به نفت، گاز و ذغال سنگ (که ۸۰ درصد انرژی جهانی را تشکیل میدهند) نیاز داریم؛ حال زمانی که انرژی ارزان در دسترس نباشد، رشد اقتصادی راکد میشود.
راهکار کشورها برای مقابله با مشکلات تورم
دولتها با چاپ نامحدود پول سعی کردند با رشد از بین رفته مبارزه کنند و اقتصاد را تحریک کنند؛ وامهای ارزان به خانوارها و کسبوکارها ارائه دادند، مبالغ زیادی دلار، یورو، ین و… چاپ کردند و باعث ایجاد مشکلات جدید شدند! چون اقتصادهای در حال رکود نمیتوانند تمام پول تازه را جذب کنند و حباب مالی در همه جا شکل گرفت. به طور دقیق آنچه امروز شاهد آن هستیم، یک رکود تورمی است.
تاثیر تورم بر بازارهای مالی
در ادامه تاثیر تورم بر بازار سهام و ارز دیجیتال را بررسی خواهیم کرد:
بازار سهام
پژوهشگران اقتصادی رابطه بین تورم و سهام را با توجه به ساختار اقتصادی متفاوت هر کشور نتوانستند به درستی کشف کنند. برخی این رابطه را منفی، برخی مثبت و برخی دیگر فاقد ارتباط میدانند.
تورم همیشه بد نیست و میتواند گاهی مفید باشد. تحلیلگران میگویند تورم خفیف عموما خوب است؛ زیرا اقتصاد در حال رشد را نشان میدهد؛ همچنین بر اساس تحقیقات و آمار گفتهاند بالاترین بازدهی واقعی در سهام زمانی رخ میدهد که نرخ تورم بین ۲ تا ۳ درصد باشد.
به طور کلی میتوان گفت خرید سهام در بلند مدت روش خوبی برای جلوگیری از بیارزش شدن دارایی است، اما در کوتاه مدت ممکن است نوسانات تورم باعث کاهش قیمت سهام شود.
بازار ارزهای دیجیتال
تورم در بازار ارزهای دیجیتال آنطور که بر بازار سهام تاثیر میگذارد، تاثیرگذار نیست؛ با توجه به اینکه ارزهای دیجیتال عرضه محدود و ثابتی دارند، باعث میشود در برابر تورم مقاومت کنند؛ به عنوان مثال، عرضه معروفترین ارز دیجیتال یعنی بیت کوین حدود ۲۱ میلیون توکن است و این ویژگی در بلند مدت باعث افزایش قیمت این ارز دیجیتال میشود.
اما همه ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین نیستند؛ به عنوان مثال دستهای از توکنها به نام استیبل کوین بین سرمایهگذاران بسیار محبوب هستند. اما برخی از این استیبل کوینها با پشتوانه فیات هستند که در صورت سرمایهگذاری روی این ارزهای دیجیتال، سرمایه شما تحت تاثیر تورم قرار خواهد گرفت و ممکن است ارزش سرمایه شما کاهش یابد؛ زیرا ارز پشتوانه آن ارزش خود را از دست داده است.
چه راهحل هایی پیش روی سرمایهگذران وجود دارد؟
اکنون با دانستن تمام این موارد، سرمایهگذاران برای حفظ ارزش سرمایه خود چه باید بکنند؟ آیا راه حلی وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم بله. راه حلهای هستند که شما بتوانید ارزش دارایی و سرمایه خود را حفظ کنید که در ادامه خواهیم گفت:
رمزارزها به خصوص بیت کوین
ارزهای دیجیتال و سرمایهگذاری بر روی بیت کوین یکی از بهترین روشها برای جلوگیری از کاهش ارزش سرمایه شما است؛ به طور کی میتوان گفت ارزهای دیجیتال یک محافظ خوب برای سرمایه شما در برابر تورم هستند. این محافظ تنها در صورتی میتواند برای شما مفید واقع شود که درباره آن اطلاعات کافی داشته باشید و زمان درست سرمایهگذاری در این بازار را بشناسید.
طلا و فلزات گرانبها
طلا یا فلزات گرانبها را به عنوان یک سرمایهگذاری خوب در تورم یا بحرانهای اقتصادی میشناسند. با گذشت زمان و طی دو دهه گذشته قیمت طلا سه برابر شد و این نشان میدهد که اگر میخواهد از طلا و سایر فلزات گرانبها برای سرمایهگذاری استفاده کنید، باید چشمانداز بلند مدت داشته باشید.
زمین و املاک
زمین و املاک نیز مانند طلا برای سرمایهگذاری بلند مدت میتوانند مفید باشند؛ اگر میخواهید در این بخش سرمایهگذاری کنید باید مکان درستی را انتخاب کنید تا در آینده بتوانید سود خوبی از آن دریافت کنید.
سخن نهایی
درصدی از تورم در جامعه میتواند برای رشد اقتصاد مفید باشد اما اگر از کنترل خارج شود، ممکن است اثرات زیان باری برای جامعه داشته باشد؛ معمولا قشر متوسط و کمدرآمد جامعه در تورم بیشترین آسیب را میبینند.
هنگام تورم سعی کنید دارایی خود بهترین را برای حفظ سرمایه در دوران تورم را از نقدینگی خارج کنید و برای حفظ ارزش آن، در بازار ارزهای دیجیتال، طلا و زمین سرمایهگذاری کنید. توجه داشته باشید که سرمایهگذاری بدون دانش و اطلاعات کافی از بازار مورد نظر، نه تنها ارزش سرمایه شما را حفظ میکند، بلکه ممکن است به دارایی شما آسیب وارد کند. شما در زمان تورم برای حفظ ارزش سرمایه خود چه میکنید؟