دامنه نوسان قیمت چیست؟

1. با توجه به اینکه توقف معاملات بیانگر جلوگیری از انجام معامله یک دارایی (سهام) در یک‌زمان مشخص است، درحالی‌که حد نوسان قیمت محدودیتی است که نوسانات روزانه قیمت سهام را در برمی‌گیرد. (از پایان روز معاملاتی قبل مشخص‌شده است)
2. توقف معاملات در یک محدوده زمانی و به‌صورت مقطعی عمل می‌کند و پس‌ از اینکه توقف معامله یک سهم پایان می‌یابد، قیمت سهام صرفاً به‌وسیله بازار تعیین می‌شود؛
   

دامنه نوسان

در بازارهای بورسی قوانین و مقرراتی وجود دارند که مانع از تقابل عرضه و تقاضا می‌شوند. دامنه نوسان ، توقف معاملاتی و دیگر روش‌ها از این دست قوانین هستند.

دامنه مجاز نوسان سهام یکی از قوانین مهم در این حوزه است که به عنوان عامل کنترل در برابر نوسان قیمت سهام و برای کاهش تلاطم بازار و زیان سهامداران در اثر تصمیمات هیجانی استفاده می‌شود.

دامنه مجاز نوسان حدود سقف و کف قیمتی است که هر سهم در هر روز کاری می‌تواند داشته باشد و قیمت تنها در این محدوده می‌تواند حرکت کند.

طبق آیین‌نامه معاملات در شرکت بورس تهران، دامنه مجاز نوسان قیمت، پایین‌ترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه طی یک یا چند جلسه رسمی معاملات بورس، قیمت می‌تواند نوسان کند.

مزایا

• دامنه مجاز نوسان کمک می‌کند تا کشف واقعی سهام اتفاق بیفتد. هنگامی که قیمت سهام به این حدود نزدیک شود، معاملات متوقف شده و به سهامداران فرصت می‌دهد تا درباره قیمت سهم و ارزش واقعی آن فکر کنند و سهم دچار هیجان قیمتی نشود.
• می‌تواند از دست‌کاری قیمت‌ها جلوگیری کرده و اجازه تغییر قیمت در زمان‌های دلخواه را به سهامداران بزرگ نمی‌دهد.
• یکی دیگر از مزایای دامنه مجاز نوسان، کاهش تلاطم در بازار است. دامنه مجاز نوسان، تغییرات قیمتی سهام را محدود کرده و از بروز تغییرات ناگهانی جلوگیری و ثبات بازار را افزایش می‌دهد.

معایب

با همه مزایایی که در بازار بورس دارد، این محدودیت دارای معایبی نیز است که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

• با توجه به تحقیقات انجام شده، می‌توان عنوان کرد که دامنه نوسان سبب تأخیر در کشف قیمت سهم می‌شود؛

زیرا با وجود آن، قیمت‌ها نمی‌توانند در همان روز نسبت به اطلاعات منتشر شده واکنش مناسب نشان دهند؛ بنابراین قیمت روز سهم ممکن است قیمت واقعی آن نباشد. این محدودیت همچنین نوعی دخالت در معامله محسوب می‌شود.

• یکی دیگر از معایب آن این است که به دلیل توقف قیمت در روز، امکان انتقال تلاطم اضافی به روزهای آتی وجود دارد.

همچنین، با توجه به اینکه مانع می‌شود تا قیمت سهام آزاد باشند، سبب می‌شود تا قیمت به محدوده‌های خاصی تمایل داشته باشند و قیمت سهام را به این محدوده‌ها سوق دهند.

استثنائات دامنه نوسان

دامنه مجاز نوسان در بازار بورس به صورت روزانه و همیشگی است؛ اما بر اساس مقررات بازار سرمایه، در برخی از روزهای خاص و به دلیل رویدادهای حائز اهمیت برای شرکت، این قانون برداشته شده و سهم می‌تواند بدون نوسان قیمت معامله شود.

سه روز خاصی که دامنه نوسان در آن‌ها رعایت نمی‌شود به شرح زیر است:

1. بازگشایی سهام پس از مجمع عمومی عادی سالانه برای تقسیم سود
2. بازگشایی سهام پس از مجمع فوق العاده برای کاهش یا افزایش سرمایه
3. بازگشایی پس از اعلام افزایش یا کاهش سود هر سهم یا EPS به شرط آنکه از ۲۰درصد بیشتر باشد.

در زمان بازگشایی سهام متوقف‌شده، محدودیت دامنه برداشته می‌شود و بر اساس سازوکار حراج، اطلاعات تأثیر واقعی خود را بر میزان عرضه و تقاضا و در نتیجه قیمت سهم می‌گذارد؛ هرچند این تأثیر بیش از دامنه نوسان روزانه باشد.

دامنه نوسان بازار بورس تهران

در حال حاضر محدودیتی که بر قیمت سهام در بازار بورس و اوراق بهادار تهران اعمال شده است، مثبت ۵ درصد تا منفی ۵ درصد نسبت به قیمت پایانی روز قبل سهم است.

برای نمونه اگر قیمت پایانی سهمی امروز ۲،۰۰۰ تومان باشد، دامنه مجاز نوسان برای معاملات فردای این سهم در بازه ۲،۱۰۰ تا ۱،۹۰۰ است.

برای حق تقدم سهام این محدوده ۲ برابر دامنه نوسان سهام عادی آن است؛ بنابراین برای حق تقدم سهام شرکت‌های بورسی این دامنه از مثبت ۱۰ درصد تا منفی ۱۰ درصد است.

دامنه نوسان بازار فرابورس

دامنه مجاز نوسان برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار فرابورس همانند بازار بورس است؛ اما دامنه نوسان بازار پایه فرابورس با سایر محدودیت‌های نوسان قیمتی متفاوت است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

دامنه نوسان بازار پایه

دامنه مجاز نوسان قیمت سهام در بازار پایه با دامنه دامنه نوسان قیمت چیست؟ مجاز نوسان بازارهای بورس و فرابورس متفاوت است.

با توجه به تغییر قوانین بازار پایه در سال ۱۳۹۸ و به‌منظور افزایش شفافیت اطلاعات، شرکت‌های درج‌شده در بازار پایه فرابورس بر اساس شرایط پذیرش، در سه تابلوی پایه زرد، پایه نارنجی و پایه قرمز قرار گرفتند که دامنه نوسان برای هر تابلو متفاوت است.

هر هفته یک حراج معاملاتی در روز دوشنبه از ساعت ۱۲ تا ۱۲:۳۰ انجام می‌شود. در این حراج برای تابلوی زرد ۶ درصد، تابلوی نارنجی ۴ درصد و تابلوی قرمز ۲ درصد است.

اما در روزهای دیگر معاملاتی هفته و روز دوشنبه قبل از ساعت ۱۲، در تابوی زرد ۳ درصد، تابلوی نارنجی ۲ درصد و تابلوی قرمز ۱ درصد است.

مبنای تعیین آن، قیمت پایانی روزهای دوشنبه هر هفته است. در جدول زیر می‌توانید میزان آن را در هر تابلو مشاهده کنید:

نام تابلو	در طول هفته تا قبل از ساعت ۱۲ ظهر روز دوشنبه	دامنه نوسان در بازه ساعت ۱۲ تا ۱۲:۳۰ روز دوشنبه
تابلوی پایه زرد	۳%	۶%
تابلوی پایه نارنجی	۲%	۴%
تابلوی پایه قرمز	۱%	۲%

مثال

به عنوان مثال اگر قیمت پایانی سهمی در تابلوی نارنجی و در پایان روز دوشنبه پس از حراج ۴ درصدی، ۱،۰۰۰ تومان باشد، این نماد در طول هفته تا زمان حراج بعدی (ساعت ۱۲ روز دوشنبه) در بازه ۱،۰۲۰ تا ۹۸۰ تومان خواهد بود.

بنابراین در طول هفته نمادهای درج‌شده در تابلوی نارنجی می‌توانند حداکثر ۶ درصد (۴+۲) نوسان کنند. از این ۶ درصد، ۴ درصد آن بین ساعت ۱۲ تا ۱۲:۳۰ روز دوشنبه و ۲ درصد در سایر روزها است.

در ادامه تغییرات قوانین معاملات بازار پایه و در چارچوب سیاست ها و مصوبات شورای عالی بورس، چندی از قوانین مهم به شرح زیر است:

۱- در صورت وجود صف خرید و فروش در سه روز متوالی در یک جهت، چنانچه صرف خرید و فروش در پایان جلسه معاملاتی حداقل معامله دو در ده هزار ( ۰.۰۰۰۲) تعداد سهام شرکت باشد

در جلسه معاملاتی بعد در هر یک از تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز به ترتیب ۵، ۴ و ۲ درصد خواهد شد و سپس به شرایط قبل باز می‌گردد و محاسبات صفحه خرید و فروش مجدد پس از روز اعمال تغییر دامنه نوسان انجام خواهد شد.

تبصره

پس از افزایش دامنه نوسان قیمتی نماد معاملاتی و بازگشایی نماد معاملاتی(به دلیل افشای اطلاعات با اهمیت موضوع ماده ۱۳ دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت های ثبت شده نزد سازمان یا وجود اقدامات دامنه نوسان قیمت چیست؟ دامنه نوسان قیمت چیست؟ شرکتی)،

مبنای محاسبه شکل گیری مجدد ثبت خرید و فروش از روز بازگشت قیمتی نماد به حالت عادی(در تابلوی زرد صد در صد، تابلو نارنجی دو درصد و در تابلو قرمز یک درصد) است.

۲- صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط و در سهام می‌توانند تا حداکثر ۱۰ درصد از دارایی های تحت مدیریت صندوق را در بازار پایه سرمایه گذاری کنند .

اثر دامنه مجاز نوسانات بر بازار بورس

یکی از وظایف ناظر سازمان بورس کنترل نوسانات قیمتی سهام در بازار بورس است. یکی از راه‌هایی کنترل دامنه نوسان قیمتی به‌کارگیری قوانین و ابزارهایی محدودکننده است، در این مقاله به بررسی مزایا و معایب قوانین و ابزارهای محدودکننده می‌پردازیم و اثرات آن را بر روی سرمایه گذاری بررسی می‌کنیم.

دامنه نوسان مجاز:

در اکثر بازارهای بورس جهانی ازجمله بورس تهران دامنه مجاز نوسانی استفاده می‌شود. دامنه مجاز نوسانی به محدوده سقف و کف قیمتی که یک سهم در یک روز می‌تواند معامله شود گفته می‌شود. مقالات زیادی درباره مزایا و معایب دامنه نوسانی ارائه‌شده است و در این مقاله به اثر ربایش دامنه نوسانی می‌پردازیم.

بورس کاملاً یک بازار عادلانه است، فعالان بازار بورس یک کالا را خریدوفروش می‌کنند و قیمت این کالا توسط خریدارها و فروشنده‌ها تعیین می‌شود و قیمت بر دو عامل (عرضه) و (تقاضا) رشد و ریزش می‌کند. قانون‌گذاران و طراحان بازار بورس در حال تلاش برای از بین بردن معایبی هستند که باعث اختلال در عرضه و تقاضا می‌شود، که باعث نرسیدن قیمت به قیمت واقعی ذاتی سهام در بازار بورس می‌شود.

به قوانین که مانع از تبادل سهام بین خریدار و فروشنده می‌شود متوقف کننده خودکار می‌گویند مثال: (دامنه مجاز نوسانی، توقف معاملات و…) که در ادامه که در ادامه این قوانین را مورد برسی قرار می‌دهیم. یکی از قوانین که در بازارهایی مالی نوپا استفاده می‌شود نوسانات محدود قیمتی است؛ که برای کنترل نوسانات قیمتی سهام، جلوگیری از رشد و ریزش‌های شارپی و همچنین جلوگیری از تصمیمات هیجانی سرمایه‌گذاران استفاده می‌شود.

۱_ نوسانات و تأثیرات آن بر قیمت سهام

الزام بازار بورس رقابت آزاد است که عرضه و تقاضا باعث رسیدن قیمت واقعی سهام به ارزش واقعی می‌شود و برای این امر بازار بورس نباید هیچ‌گونه محدودیتی در برابر عرضه و تقاضا داشته باشد. ولی در بعضی از این بازارها قوانین برای حفظ منافع فعالان بازار در برابر نوسانات شدید قیمت قانون‌های وضع می‌کنند.

نوسان‌های شارپی قیمت سهام اکثراً به علت عدم تعادل در عرضه و تقاضا یا سفته‌بازی صورت می‌گیرد؛ به همین خاطر در بازارهایی که بازی‌گردان و ناظر بازار برای جهت دهی به قیمت‌ها وجود ندارد نوسانات شدید قیمت بیشتر رخ می‌دهد.

کشورهایی مانند تایوان، تایلند، استرالیا، مالزی، ایتالیا، ترکیه، فرانسه، کره، ژاپن، و ایران قوانینی برای جلوگیری از نوسانات بیش‌ازحد و کاهش ضرر فعالان بازار در تصمیم‌های احساسی و هیجانی قانون دامنه مجاز نوسان وضع کرده‌اند.

قانون بازه مجاز نوسانات فقط مختص به بازار بورس سهام نمی‌شود در بازارهایی دیگر هم این محدودیت اعمال‌شده است. بازه نوسان مجاز به این شکل است که قسمت هر سهم در هرروز کاری مجاز به نوسان در یک بازه مشخص‌شده است. بازار بورس تهران از سال ۱۳۸۷ قانون نوسانات مجاز را اجرای کرد. این قانون داری فواید و مضراتی گوناگونی هست که در ادامه به آنها اشاره می‌شود. فواید و مضرات قانون محدودیت نوسانات به ۴ دسته تقسیم می‌شوند.

مزایای محدودیت دامنه نوسان قیمت سهام:

نوسانات بیش‌ازحد در بازه زمانی مشخص‌شده: (نوسانات ۲۰% و ۵۰%)

زمانی که قیمت سهام زودتر از بازه زمانی مشخص‌شده به این نوسانات دست پیدا می‌کند معاملات متوقف می‌شود. تا سهامداران و سرمایه‌گذاران فرصتی داشته باشند تا به قیمت و ارزش واقعی سهام فکر کنند.

جلوگیری از سفته‌بازی در قیمت سهام:

محدودیت نوسان مانع افرادی می‌شود که سرمایه زیادی در اختیار دارد. و با جابه‌جا کردن عرضه و تقاضا باعث تغییر روند قیمتی در بازه زمانی موردنظرشان می‌شوند.

کاهش نوسانات بیش‌ازحد در بازار:

همان‌طور که گفته شد با اجرای قانون دامنه مجاز نوسان قیمتی، نوسانات محدودشده و بیش‌ازحد رشد و ریزش نمی‌کند. باعث جلوگیری از بروز تغییرات ناگهانی در قسمت می‌شود و درنتیجه ثبات قیمتی افزایش میابد.

معایب محدودیت دامنه نوسان قیمت سهام:

۱- طولانی بودن رسیدن قیمت سهام به ارزش ذاتی:

قیمت سهام نمی‌تواند در همان روزی که اطلاعات مهمی در بازار انتشار می‌دهد به ارزش واقعی خود برسد. در بازار بورس و اوراق بهادادر تهران برای رفع این مشکل با افشای اطلاعات با اهمیت ناظر بازار معاملات سهام را متوقف می‌کند. نسبت به اهمیت این اطلاعات که به دو دسته گروه (الف) و گروه (ب) تقسیم می‌شوند بازه زمانی مختلفی این توقف ادامه دارد.

۲- دخالت در معامله:

محدوده مجاز نوسان قیمت سهام مانع رسیدن قیمت واقعی سهام در روز معاملاتی می‌شود.

۳- اثر ربایش:

اثر ربایش به حالتی گفته می‌شود که سهم وارد روندی می‌شود و علت محدود بودن نوسان مانع آزاد بودن قیمت سهام می‌شود. و قیمت سهام مانند آهنربا جذب به روند و به یک نقطه تمایل پیدا می‌کند. اثر ربایش باعث می‌شود که قیمت‌ به محدوده ای گرایش پیدا کند. و هرچقدر قیمت به آن محدوده نزدیکتر شود سرعت گرایش قیمتی به آن محدوده بیشتر می‌شود.

مطالعات زیادی درباره دلیل به وجود آمدن اثر ربایش شده است که این ۲ دلیل برای آن مطرح شده است:

1. اولین دلیل نگرانی از کاهش نقد شوندگی سهام با رسیدن به حد دامنه مجاز نوسان است.
2. دومین عامل تأثیرگذار براثر ربایش تأثیر روانی دامنه مجاز نوسانی بر معاملات است. با رسیدن قیمت به حد مجاز نوسان باعث سرعت گرفتن حرکت قیمتی به حد مجاز در روزهایی پیش رو می‌شود. (صف خرید متوالی و صف فروش متوالی)

اصطلاحات و کاربرد آن در بازه مجاز نوسان

متوقف کننده‌های خودکار

متوقف کننده خودکار از مهندسی برق برگرفته‌شده است. این نوع کلیدها در یک مسیر از مدار قرار می‌گیرند و زمانی که جریان الکتریکی بیش‌ازحد تعریف‌شده برای کلید از مسیر عبور کند بصورت خودکار کل جریان مسیر را قطع می‌کند. (فیوز برق)

در بازار مالی بورس از متوقف کننده‌های خودکار برای جلوگیری از رفتارهایی شتاب‌زده فعالان بازار که ممکن است به ورشکستگی بازار منجر شود استفاده می‌شود. که دامنه نوسان قیمت چیست؟ در جلوگیری از بروز اثر ربایش نقش دارد. بیشتر بازارهای مالی که نظرات بروی آن‌ها اعمال می‌شود برای جلوگیری از تغییرات ناگهانی و غیراصولی قوانینی وضع‌شده. که در مواقع تغییرات شدید این قوانین اجرا می‌شود. و به‌صورت خودکار جریان معاملات متوقف می‌شود.

یکی از مهم‌ترین دستاوردهای متوقف کننده‌ها این است که در زمان انتشار اطلاعات فرصت این را فراهم می‌کند. که اطلاعات به‌صورت کامل پخش شود و اینکه سهامداران بتوانند تصمیمات درستی بگیرند.

انواع متوقف کننده های خودکار

توقف معاملات

توقف معاملات برای جلوگیری از تصمیمات هیجانی سرمایه گذران در قبال اطلاعات جدید این فرصت را به افراد می‌دهد که فرصت تجزیه و تحلیل را داشته باشند و از طریق سفارش‌ها که بعد از افشای اطلاعات ثبت می‌کنند قیمت سهام را به قیمت واقعی نزدیک کنند. ناظر دامنه نوسان قیمت چیست؟ بازار به دلیل حفظ منافع سرمایه گذاران و حفظ ثبات و نظم بازار در برابر تأثیرات اطلاعات بر قیمت سهام این قوانین را اعمال می‌کند.

حد نوسان قیمت سهام در بورس

دامنه و نوسان قیمت پایین‌ترین یا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه طی یک یا چند جلسه رسمی قیمت معاملات بورس می‌تواند نوسان داشته باشد. (آیین‌نامه معاملات در شرکت بورس تهران مصوب کمیسیون فرعی شورای عالی بورس و اوراق بهادار،۱۳۸۵/۱۱/۲)

ویژگی های حد نوسان قیمت سهم

ایجاد محدودیت قانونی در تغییر قیمت سهام و ایجاد فرصت زمانی برای ارزیابی مجدد و منطقی سهام. ظاهراً حد نوسان قیمت که از سقوط قیمت‌ها جلوگیری می‌کند مانع از نوسان‌های شدید قیمت می‌شود. و دوره زمانی را برای بازنگری و ارزیابی مجدد فراهم می‌سازد. تأثیر این ویژگی‌ها در مواقعی که بازار دچار آشفتگی شده کاملاً واضح است. در شرایط آشفتگی بازار معمولاً سرمایه‌گذاران تحت تأثیر جو بازار قرارگرفته. و تصمیمات عجولانه و غیرعقلانی می‌گیرند. و عکس‌العمل بیش‌ازحد نشان می‌دهند. انجام به این تصمیمات عجولانه میان سرمایه‌گذاران حقیقی بیشتر بوده و احتمال زیان افراد حقیقی در زمان آشفتگی بسیار بالا می‌باشد.

در بورس‌های توسعه‌یافته بیشتر از توقف معاملات استفاده می‌شود. بورس سهام در ایالات‌متحده توقف معاملات را به حد نوسان قیمتی ترجیح می‌دهد. علاوه بر ایالات متحد امریکا، بورس‌های سهم ایتالیا و کانادا و آلمان و انگلیس و …نیز از توقف معاملات را نسبت به حد نوسان ترجیح می‌دهند. متوقف کننده‌های خودکار دو کارکرد اساسی دارند.

-ایجاد وقفه زمانی

متوقف کننده‌های خودکار با ایجاد وقفه زمانی امکان ارزیابی شرایط و اخبار جدید را فراهم نموده. و منجر به کاهش رفتار غیرمنطقی تصمیمات عجولانه سرمایه‌گذاران می‌شود.

-از بین بردن توهم نقدینگی

از طریق شکل دادن به این واقعیت اقتصادی که بازار ظرفیت محدودی برای جذب حجم زیادی از پول دارد توهم نقدینگی را از بین می‌برند. به‌این‌ترتیب، برخی فعالان بازار که سیاست جسورانه دارند درمی‌یابند که فروش حجم زیادی از سهام در مدت‌زمان کوتاه بسیار دشوار خواهد بود.

مقایسه حد نوسان با توقف معاملات

گرچه هم توقف و هم حد نوسان جزو متوقف کننده‌های خودکار محسوب می‌شوند، اما از چند نظر باهم تفاوت دارند:

1. با توجه به اینکه توقف معاملات بیانگر جلوگیری از انجام معامله یک دارایی (سهام) در یک‌زمان مشخص است، درحالی‌که حد نوسان قیمت محدودیتی است که نوسانات روزانه قیمت سهام را در برمی‌گیرد. (از پایان روز معاملاتی قبل مشخص‌شده است)
2. توقف معاملات در یک محدوده زمانی و به‌صورت مقطعی عمل می‌کند و پس‌ از اینکه توقف معامله یک سهم پایان می‌یابد، قیمت سهام صرفاً به‌وسیله بازار تعیین می‌شود؛
   

اما در روش حد نوسان قیمت انجام معاملات با شرط نوسان در محدوده از بیش تعیین امکان‌پذیر است.

و به معامله گران اجازه داده می‌شود تا معاملات در آن محدوده ادامه داشته باشد، اما توقف معاملات حق معامله را از معامله گران می‌گیرد.

اولین بار حد نوسان قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران از اوایل سال ۱۳۷۸ و به دلیل نوسان‌های شدید قیمت سهام به کار گرفته شد. در آن زمان دامنه شکل منظم و ساختاریافته‌ای نداشت. و اغلب بر اساس تشخیص دبیر کل بورس اوراق بهادار یا شورای بورس تعیین می‌گردید. در سال ۱۳۸۰ استفاده از حد نوسان قیمت سهام ابعاد تازه‌تری دامنه نوسان قیمت چیست؟ یافت. در ساختار جدید از معیار نسبت قیمت به درآمد هر سهم (سود هر سهم/قیمت) برای اعمال محدودیت‌ها استفاده شد.

حد نوسان‌های یک‌درصدی ۲.۵ و ۵ درصدی برای سهام مختلف به کار گرفته شد.

پس از مدتی مسئولان بورس اوراق بهادار تهران دامنه نوسان قیمت چیست؟ به دلیل انجام معاملات اغلب سهام در کف یا سقف قیمت‌های روزانه و تشکیل صف‌های طولانی خرید یا فروش سهام تصمیم به گسترش دامنه‌های نوسان گرفتند. تا اینکه درنهایت از تاریخ ۱۳۸۲/۳/۷ حد نوسان تمام سهام پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران به ۵ درصد تغییر یافت. پس‌ازاین سال از حد نوسان‌های ۳،۲،۵ و ۴ درصدی در بورس اوراق بهادار تهران استفاده شد.

در جدول زیر تاریخچه دامنه مجاز نوسان را در بورس اوراق بهادار تهران نشان می‌دهد.

تأثیر حجم مبنا و دامنه نوسان در بورس اوراق بهادار تهران

برخی معتقدند که افزایش دامنه نوسان بورس باعث افزایش نوسان بازار سهام، افزایش بازدهی، روان شدن معاملات و افزایش نقد شوندگی بازار می‌شود. عده‌ای نیز معتقدند افزایش دامنه نوسان به‌عنوان یک محدودیت اثری بر ویژگی‌های فوق ندارد. حجم‌مبنا نیز یکی از ابزارهای کنترلی در بازار بورس تهران است. از نوسان‌های زیاد در بازار جلوگیری می‌کند. و تلاطم‌های قیمتی را کاهش می‌دهد. منظور از حجم‌مبنا تعداد سهامی که باید به این اندازه معامله شود تا کل تغییرات قیمتی آن روز در قیمت پایانی لحاظ گردد.

دامنه نوسان در بورس چیست؟!

دامنه نوسان در بورس به معنی بیشترین تغییرات مجاز قیمت در طول یک روز می باشد یا به عبارت دیگر به معنی قیمت مجاز برای معاملات سهام در طول روز است.

دامنه نوسان در دامنه نوسان قیمت چیست؟ بازار های بورس ایران به دلیل کمبود آگاهی های مالی و آشفتگی های قیمت و حساسیت بازار به شایعات و هیجانات ایجاد شده تا از ضرر و زیان سهام داران خرد و افراد مبتدی و کم تجربه جلوگیری شود. دامنه نوسان در بازار های جهانی مانند فارکس وجود ندارد.

در حال حاضر دامنه نوسانات شرکت های پذیرفته شده در بورس و بازار الف فرابورس مثبت یا منفی ۵% نسبت به قیمت پایانی روز قبل هر سهام می باشد. یعنی اگر قیمت پایانی سهامی امروز ۱۰۰۰ تومان باشد قیمت مجاز برای معاملات فردای این سهم در بازه ۹۵۰ تا ۱۰۵۰ تومان می باشد.

دامنه نوسان در بازار ب شرکت فرابورس ۱۰ % و در بازار ج فرابورس دامنه نوسان آزاد می باشد یعنی محدودیتی برای معاملات وجود ندارد.

دامنه نوسانات حق تقدم هر سهام ۲ برابر دامنه نوسان سهام عادی آن می باشد. پس دامنه نوسانات حق تقدم شرکت های بورسی و بازار الف فرابورس مثبت و منفی ۱۰% و شرکت های بازار ب مثبت و منفی ۲۰% می باشد.

دامنه نوسان باعث کاهش ریسک و نوسانات هیجانی قیمت در بازار می شود و برای افراد تازه کار در بورس بسیار مفید است و سطح اطمینانی برای افرادی که می خواهند شروع به سرمایه گذاری در بورس کنند فراهم می سازد چون دامنه نوسان قیمت چیست؟ این دامنه نوسان باعث می شود تا قیمت تنها در یک بازه معین تغییر کند و اگر شخصی با کاهش قیمت سهام مواجه شد دچار زیان های سنگینی نشود.

برای مثال در تصویر بالا که مربوط به سهم پست بانک ایران می باشد شاهد سه قسمت هستین که با کادر قرمز مشخص شده اتد. کادر شماره ۱ بیانگر بازه معامله سهم در طول روز می باشد. همانطور که مشاهده میکنید قیمت ۳۱۲۴ حداکث قیمت فروش سهم برای این روز معاملاتی می باشد که نسبت به قیمت پایانی روز قبل ۵ درصد بیشتر است.

زمانی که تقاضا برای سهم بالا می رود و به خاطر دامنه نوسان فروشنده نمی تواند قیمتی بیشتر از دامنه نوسان برای فروش تعیین کند سهم به سمت تشکیل صف خرید می رود. در کادر شماره ۳ صف خرید برای سهم وپست را مشاهده میکنید.

و در کادر ۲نیز بازه قیمتی برای سهم وپست و درصد رشد یا زیان را مشاهده میکنید. در این کادر شما شاهد قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله نیز هستید.

پیشنهاد می دهیم این مطلب را نیز بخوانید: نحوه سرمایه گذاری در بورس

چه زمانی سهم دامنه نوسان ندارد ؟

اول: بعد از مجمع عادی سالانه برای تقسیم سود سهم دامنه نوسان ندارد و می تواند بیش از دامنه رشد یا کاهش داشته باشد.

دوم: بعد از برگزاری مجمع فوق العاده برای افزایش یا کاهش سرمایه نیز نماد سهم بدون دامنه نوسان بازگشایی می شود.

سوم: زمانی که شرکت سود هر سهم یا EPS خود را بیش از ۲۰ درصد تعدیل مثبت یا منفی دهد نیز سهم بدون دامنه نوسان خواهد بود.

چهارم : بازار ج که هیچ وقت دامنه نوسان ندارد و می تواند هر مقداری بالا یا پایین برود. ( لطفا بدون اطلاعات کافی هیچ وقت در بازار ج سرمایه گذاری نکنید! )

دامنه نوسان سهام در بورس چیست؟ تاثیر آن در بازار بورس

دامنه نوسان به معنی بیشترین تغییرات مجاز قیمت در طول یک روز می باشد یا به عبارت دیگر به معنی قیمت مجاز برای معاملات سهام در طول روز است. دامنه ی نوسان در بازار های بورس ایران به دلیل کمبود آگاهی های مالی و آشفتگی های قیمت و حساسیت بازار به شایعات و هیجانات ایجاد شده تا از ضرر و زیان سهامداران خرد و افراد مبتدی و کم تجربه جلوگیری شود. دامنه ی نوسان در بازار های جهانی مانند فارکس وجود ندارد.

در حال حاضر دامنه نوسانات شرکت های پذیرفته شده در بورس و بازار الف فرابورس مثبت یا منفی ۵% نسبت به قیمت پایانی روز قبل هر سهام می باشد. یعنی اگر قیمت پایانی سهامی امروز ۱۰۰۰ تومان باشد قیمت مجاز برای معاملات فردای این سهم در بازه ۹۵۰ تا ۱۰۵۰ تومان می باشد.

از ابتدای فعالیت بازار بورس در ایران، دامنه نوسان بر سهام مورد معامله در بورس اعمال شده است. همچنین در بسیاری دیگر از بورس‌های جهانی نیز جهت کنترل نوسانات، این دامنه ی نوسان وجود دارد. بدین جهت در این مقاله به تعریف و توضیح دامنه ی نوسان و موضوعات مرتبط با آن می‌پردازیم.

دامنه نوسان

در بازارهای بورسی قوانین و مقرراتی وجود دارند که مانع از تقابل عرضه و تقاضا می‌شوند. دامنه مجاز نوسان، توقف معاملاتی و دیگر روش‌ها از این دست قوانین هستند. دامنه مجاز نوسان سهام یکی از قوانین مهم در این حوزه است که به عنوان عامل کنترل در برابر نوسان قیمت سهام و برای کاهش تلاطم بازار و زیان سهامداران در اثر تصمیمات هیجانی استفاده می‌شود. دامنه مجاز نوسان حدود سقف و کف قیمتی است که هر سهم در هر روز کاری می‌تواند داشته باشد و قیمت تنها در این محدوده می‌تواند حرکت کند.

طبق آیین‌نامه معاملات در شرکت بورس تهران، دامنه نوسان قیمت، پایین‌ترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه طی یک یا چند جلسه رسمی معاملات بورس، قیمت می‌تواند نوسان کند.

دامنه نوسانات حق تقدم هر سهام چقدر است؟

دامنه ی نوسانات حق تقدم هر سهام ۲ برابر دامنه نوسان سهام عادی آن می باشد. پس دامنه ی نوسانات حق تقدم شرکت های بورسی و بازار الف فرابورس مثبت و منفی ۱۰% و شرکت های بازار ب مثبت و منفی ۲۰% می باشد.

دامنه نوسان برای چه کسانی مفید است؟

دامنه نوسان باعث کاهش ریسک و نوسانات دامنه نوسان قیمت چیست؟ هیجانی قیمت در بازار می شود و برای افراد تازه کار در بورس بسیار مفید است و سطح اطمینانی برای افرادی که می خواهند شروع به سرمایه گذاری در بورس کنند فراهم می سازد چون این دامنه ی نوسان باعث می شود تا قیمت تنها در یک بازه معین تغییر کند و اگر شخصی با کاهش قیمت سهام مواجه شد دچار زیان های سنگینی نشود.

دامنه نوسان قیمت سهام در بورس چیست؟

دامنه نوسان قیمت سهام در بورس به زبان ساده یعنی محدوده افزایش و یا کاهش قیمت یک سهام در بازار بورس ایران که در این مقاله قصد داریم بیشتر به این مفهوم بپردازیم، همراه داتیس نتورک باشید.

دامنه نوسان قیمت در بورس

بورس در هر کشوری نماد یک بازار رقابتی کامل است.

زیرا تعداد خریداران و فروشندگان در آن بسیار زیاد است، اطلاعات به طور کامل در دسترس همگان قرار دارد و مهم‌تر از همه، قیمت توسط افراد فعال بازار بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین‌ شده و نتیجه دیکته قیمت‌ها از جایی خارج از بازار نیست.

یکی از مهم‌ترین وظایف نهادهای ناظر بازار سرمایه، کنترل نوسان‌ها و موج‌های پر تلاطم بازار است.

این کنترل با استفاده از ابزارها و قوانین مختلف انجام می‌شود.

یکی از مهم‌ترین ابزارهای مورد استفاده در بورس اوراق بهادار تهران، « دامنه نوسان » است.

اکنون در بسیاری دامنه نوسان قیمت چیست؟ از بورس ‌های جهان به دلیل کاهش نوسان‌های بازار از دامنه مجاز نوسان استفاده می‌کنند.

دامنه مجاز نوسان به حدود سقف و کف قیمتی گفته می‌شود که هر سهم در هر روز معاملاتی می‌تواند داشته باشد.

در حال حاضر محدودیت نوسان قیمت دامنه نوسان قیمت چیست؟ شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای سهام مثبت ۵ درصد تا منفی ۵ درصد است و برای حق تقدم سهام از مثبت ۱۰ درصد تا منفی ۱۰ درصد در نظر گرفته می‌شود.

مثلا برای سهمی که دیروز قیمت آن ۲۰۰۰ ریال بود، طی معاملات روز بعد، قیمت می‌تواند تا ۲۱۰۰ ریال افزایش و تا ۱۹۰۰ ریال کاهش داشته باشد.

اما بر اساس مقررات بازار سرمایه روزهای خاصی وجود دارد که سهم از این محدودیت تبعیت نمی‌کند؛ (البته نظر ناظر بازار ارجحیت دارد.)