قرارداد اختیار معامله (Option)

۶. اقدامات شرکتی و تعدیلات قیمتی

منظور از قراردادهای اختیار معامله چیست؟

معمولا برداشت ما از بازار بورس جایی است که عده‌ای خریدار و فروشنده در آن به خرید و فروش سهام شرکت‌ها و اوراق بهادار مختلف مشغول هستند اما این تنها بخشی از اتفاقی است که در بورس می‌افتد و در بورس کالا و اوراق بهادار کشور بازارهای مختلفی وجود دارند و معاملات گوناگونی در این بازارها انجام می‌شود. امروز قرار است به سراغ یکی از این ابزارهای معاملاتی یعنی قراردادهای اختیار معامله برویم و شما را با مفهوم این نوع از قراردادها و چگونگی کارکرد آن‌ها بیشتر آشنا کنیم. با ما همراه شوید.

قرارداد اختیار معامله چیست؟

قراردادهای اختیار معامله و قرارداهای آتی از مهم‌ترین ابزارهای مشتقه در بازار بورس کالا و اوراق بهادار کشور به شمار می‌روند و به دلیل این که مفهوم جدیدی در بازار بورس ایران هستند، بسیاری از سهامداران آشنایی زیادی با این قراردادها ندارند.

در یک معامله ساده شما معمولا برای دریافت یک کالا یا خدمات مبلغی را پرداخت و کالا یا خدمت مورد نیاز خود را هم دریافت می‌کنید اما در قراردادهایی مانند قرارداد اختیار معامله به خریدار حق خرید یا فروش کالای مورد معامله در تاریخی معین با قیمتی مشخص و از پیش تعیین شده داده می‌شود.

چگونگی کارکرد قرارداهای اختیار معامله

برای این که با کارکرد قرادادهای اختیار معامله بیشتر آشنا شوید، کار را با یک مثال آغاز می‌کنیم. فرض کنید در فرودین ماه 1400 که قیمت هر سکه 8 میلیون تومان است شما اختیار خرید این کالا را با همین قیمت در تاریخ اسفند 1400 از یک فروشنده خریداری و مبلغ 200 هزار تومان را هم به عنوان قیمت اختیار معامله مشخص می‌کنید. حال شما این اختیار را دارید که کالای مورد نظر را در سررسید مشخص شده با همان قیمت 8 میلیون تومان از فروشنده‌ای که با او قرارداد اختیار معامله بسته‌اید، خریداری کنید.

در این شرایط اگر قیمت کالای مورد نظر افزایش پیدا کند مثلا در همین مثال قیمت سکه به 10 میلیون تومان برسد، شما سود کرده‌اید. نکته جالب در اینجا این است که شما اختیار معامله را خریداری کرده‌اید و اجباری برای انجام معامله مورد نظر ندارید.

یعنی اگر قیمت کالایی که خریداری کرده‌اید کاهش پیدا کرده باشد مثلا در همین مثال به 7 میلیون تومان رسیده باشد، می‌توانید از اختیار خود استفاده نکنید. در این صورت تنها به اندازه همان مبلغی که به عنوان قیمت قرارداد اختیار معامله باید پرداخت کنید، یعنی 200 هزار تومان دچار ضرر می‌شوید.

شما می‌توانید قراداد اختیار معامله را برای فروش یک کالا هم اعمال کنید. به این معنا که شما به عنوان خریدار قرارداد اختیار معامله، حق فروش یک دارایی را با قیمت مشخص در زمان تعیین شده خریداری می‌کند.

برای نمونه در همان مثال قبلی خریدار قرارداد، حق فروش سکه با همان قیمت 8 میلیون تومان را برای اسفند 1400 با همان قیمت اختیار معامله 200 هزار تومان از یک فروشنده خریداری می‌کند. در این حالت او می‌تواند در زمان سررسید کالای مورد نظر را با قیمت تعیین شده به فروشنده قرارداد بفروشد.

حال در نظر بگیرید که در اسفندماه قیمت سکه به 7 میلیون تومان رسیده باشد، در این شرایط خریدار قرارداد اختیار معامله سود می‌کند اما در صورتی هم که قیمت سکه به 10 میلیون تومان رسیده باشد وی می‌تواند از اختیار خود برای فروش کالای مورد نظر استفاده نکند.

همانگونه که احتمالا از این مثال متوجه شده باشید قراردادهای اختیار معامله یا آپشن‌ها به دو دسته قرادادهای اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم می‌شوند.

اختیار خرید (Call Option)

در قراردادهای اختیار خرید حق خرید یک دارایی از پیش به خریدار قرارداد اختیار معامله داده می‌شود. کسانی به سراغ قرادادهای اختیار خرید می‌روند که منتظر افزایش قیمت دارایی هستند و می‌خواهند از این طریق با این نوع از قراردادهای به سود برسند. آن‌ها قرارداد را با قیمت روز یک کالا خریداری می‌کنند تا در آینده با افزایش قیمت‌ها به سود مورد نظرشان دست پیدا کنند.

اختیار فروش (Put Option)

قراردادهای اختیار فروش برعکس اختیار خرید هستند و در این قراردادها حق فروش یک دارایی با قیمت تعیین شده از قبل به معامله کننده داده می‌شود. در این حالت درست برعکس قراردادهای اختیار خرید صاحب قرارداد امیدوار به کاهش قیمت‌ها است و با پیش‌بینی که از کم شدن قیمت یک دارایی دارد، دست به انعقاد قراردادهای اختیار فروش می‌زند.

بعضی نکات مهم در قراردادهای اختیار معامله

• برای آغاز فعالیت در بازار مشتقه علاقه‌مندان به حضور در معاملات این بازار باید از کارگزاری‌هایی که مجوز معاملاتی برای قرادادهای بازار مشتقه را دارند کد معاملاتی دریافت کنند.
• زمان تسویه قراداد اختیار معامله، تاریخ سررسید مشخص شده در همان قرارداد است که در پایان روز معاملاتی این تسویه انجام می‌شود. کارمزد معامله نیز در همان روز به حساب سازمان بورس، کارگزار مربوطه و .. واریز می‌شود.
• قرادادهای اختیار معامله به دو سبک اروپایی و آمریکایی قابل اجرا هستند. در سبک اروپایی خریدار معامله تنها در زمان سررسید مشخص شده در قرارداد می‌تواند از حق خرید و فروش خود استفاده کند، اما در سبک آمریکایی خریدار در طول زمانی که مشخص شده است می‌تواند معامله را اجرایی و از حق خود برای خرید یا فروش یک کالا استفاده کند.
• معامله در بازار مشتقه بورس کالا روی یک دارایی پایه مانند سکه یا زعفران صورت می‌گیرد.
• در حال حاضر تنها در مورد بعضی کالاها و تعداد کمی از سهم‌ها قرارداد اختیار معامله اعمال می‌شود.
• همان گونه که گفتیم یکی از نکات مهم در عبارت قرارداد اختیار معامله، کلمه اختیار است. به این معنی که اختیار خرید و فروش دارایی موردنظر به معامله کننده داده می‌شود و اجباری برای خرید و فروش کالای مشخص شده در قرارداد وجود ندارد اما در مورد فروشنده اختیار معامله چنین امکانی وجود ندارد و فروشنده قرارداد از قدرت اختیار برای انجام معاملات برخوردار نیست و باید تابع تصمیم خریدار باشد.
• برای تضمین پایبندی به قراردادهای اختیار معامله با توجه به این که پول یا کالایی بین طرفین تا زمان تاریخ مشخص شده در قرارداد رد و بدل نمی‌شود، هر دو طرف معامله ودیعه‌ای را به اتاق پایاپای بورس تحویل می‌دهند.
• قرارداد اختیار معامله در بازار بورس ایران مفهوم نسبتا جدیدی محسوب می‌شود و برای اولین بار بورس اختیار معامله در سال 1973 در شیکاگو شروع به کار کرد که اکثر اوقات هم رتبه اول را از نظر حجم و تعداد معاملات انجام شده در این حوزه دارد.
• نوسان‌گیرها علاقه بسیاری به بازار آتی کالا دارند و سعی می‌کنند از نوسان قیمت‌ها و پیش‌بینی آینده بازار برای رسیدن به سود در بازار مورد نظر استفاده کنند.

مزایای قراردادهای اختیار معامله

احتمالا این سوال برای‌تان پیش آمده باشد که قراردادهای اختیار معامله چه مزیت‌هایی برای خریدار یا فروشنده این نوع از قراردادها دارد. در زیر به برخی از این مزایا اشاره می‌کنیم که به درک بهتر قرادادهای اختیار معامله هم کمک بیشتری می‌کنند.

• کم شدن ریسک معاملات و کاهش نوسان بالای قیمت‌ها در آینده
• کسب سود از قرارداهای اختیار معامله و حتی درآمدزایی از معامله مجدد این قرارداد به این معنا که شما می‌توانید حق خرید یا فروش خود را بفروشید و از این طریق نیز کسب سود کنید.
• نیار به نقدینگی کمتر
• کاهش ریسک انجام معاملات

تفاوت قرادادهای اختیار معامله با قرادادهای آتی

همانگونه که اشاره کردیم قرارداد اختیار معامله اختیاری قانونی است که مطابق آن به خریدار حق خرید یا فروش کالای مورد معامله در تاریخی معین با قیمتی مشخص و از پیش تعیین شده داده می‌شود، اما در قراردادهای آتی یک خریدار متعهد می‌شود یک کالای مشخص شده را در تاریخ مشخص با قیمت معین از فروشنده کالا خریداری کند.

به زبان ساده‌تر می‌توان گفت که در قرارداد اختیار معامله خریدار، اختیار یک معامله را خریداری می‌کند اما در قراردادهای آتی خریدار و فروشنده برای مبادله یک کالا متعهد می‌شوند.

سخن آخر

قراردادهای اختیار معامله از جمله مهم‌ترین ابزار مشتقه در بازار بورس کالا و اوراق بهادار کشور به شمار می‌روند و طیف جدیدی از معاملات در بازار بورس این روزهای کشور را شامل می‌شوند. در این نوع از قراردادها، به خریدار حق خرید یا فروش کالای مورد معامله در تاریخی معین با قیمتی مشخص و از پیش تعیین شده داده می‌شود.

قراردادهای اختیار معامله به دو دسته قراردادهای اختیار خرید و قراردادهای اختیار فروش تقسیم می‌شوند که در مورد اول حق خرید یک دارایی و در مورد دوم حق فروش یک دارایی با قیمت تعیین شده از قبل به معامله کننده داده می‌شود. نکته مهم در خصوص قراردادهای اختیار معامله، کلمه اختیار است. به این معنی که اختیار و نه اجبار برای خرید و فروش دارایی موردنظر به خریدار قرارداد داده می‌شود.

در پایان هم باید اشاره کنیم که ما سعی کردیم به زبان ساده شما را با بازار آتی کالا و قراردادهای اختیار معامله آشنا کنیم اما این بازار هم مانند دیگر بازارهای مالی پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و حضور در آن به این سادگی‌ها هم نیست. علاقه‌مندان به ورود و سرمایه گذاری در این حوزه، باید توانایی خوبی در پیش بینی آینده بازار و تحلیل دقیق و درست اتفاقات بازار سرمایه داشته باشند تا بتوانند به سودی که مد نظرشان است، دست پیدا کنند.

آموزش قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران

آموزش قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران

این فرادرس به جهت معرفی، بیان قوانین و نحوه معاملات قراردادهای اختیار معامله در بورس تهران ارائه شده است. با توجه به کوتاه بودن عمر پیدایش این بازار در بورس تهران و آموزش های بسیار محدود در این زمینه، بر آن شدیم که آموزش مفیدی را در این رابطه ارائه دهیم. در این آموزش سعی شده است که از مفاهیم اولیه قرارداد اختیار تا مباحث تکمیلی آن پوشش داده شود. این آموزش در برگیرنده مفاهیم اولیه و کلیات اختیار معامله، انواع قرارداد، ارزش گذاری قرارداد، راهبردهای معاملاتی و تسویه نهایی قرارداد است. همچنین با ذکر مثال های عددی و مراجعه به سایت بورس به صورت کاربردی و عملی، نحوه معاملات توضیح داده می شود. این آموزش به گونه ای ارائه شده است که افراد با آشنایی مختصر و ابتدایی با بازار بورس بتوانند از مزایای معاملات در قراردادهای اختیار معامله بهره مند گردند.

آموزش قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران

دکتر سید علی امام قرشی

دکتری تخصصی برق - مخابرات

ایشان عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، دارای دکتری تخصصی در رشته مهندسی برق - مخابرات از دانشگاه شیراز هستند. ایشان علاوه بر رشته تخصصی خود سال های متمادی در زمینه مسائل مالی و اقتصادی در معاملات بازارهای مختلف از جمله: بازار سهام، بازار مشتقه (آتی و اختیار معامله)، بازار رمز ارزها و فارکس، در دانشگاه و موسسات آموزشی مشغول فعالیت حرفه ای و تدریس هستند.

توضیحات تکمیلی

یکی از بازارهای مالی جهت ورود و سرمایه گذاری، بازار سهام (بورس) است که با توجه به بازدهی مناسب می تواند گزینه ای قابل قبول برای سرمایه گذاری به شمار رود. امروزه و با توجه به افزایش ظرفیت های موجود در ساختار بازار بورس و ایجاد بسترهای لازم در این زمینه، بازارهای مختلفی در بورس اوراق بهادار تهران در حال پیدایش و گسترش است.

اخیرا بازار نوپایی تحت عنوان بازار مشتقه در بورس تهران راه اندازی شده است که از زیرمجموعه های آن می توان به بازار قراردادهای اختیار معامله اشاره نمود. این اقدام ارزشمند در سال های اخیر باعث تنوع بخشی و جذابیت در انجام معاملات و همچنین رونق و عمق بخشیدن بیشتر به بازار بورس شده است. این تنوع برای سرمایه گذار بسیار جذاب بوده و توانسته ریسک ناشی از سرمایه گذاری را مدیریت نماید.

وجود بازار قرارداد اختیار معامله در بورس تهران، امکان به کارگیری اهرم در انجام معاملات و انجام معاملات دو طرفه را میسر ساخته است. معاملاتی که در آن می توان در روندهای صعودی و یا حتی نزولی به کسب بازدهی بسیار بالا در مقایسه با بازار بورس عادی (نقدی) رسید. مسلما وجود این اهرم نیز به مراتب ریسک سرمایه گذاری را بالاتر می برد.

بنابراین به علت افزایش ریسک در معاملات، نیاز به آموزش لازم و کسب مهارت، امری اجتناب ناپذیر محسوب می شود. نوسان گیری با بازدهی بسیار بالا، کاهش کارمزد و معافیت مالیاتی، متنوع سازی سبد سهام و استفاده از مزیت زمانی، از دیگر مزایای معاملات قرارداد اختیار معامله به شمار می روند.

این فرادرس به جهت معرفی، بیان قوانین و نحوه معاملات قراردادهای اختیار معامله در بورس تهران ارائه شده است. با توجه به کوتاه بودن عمر پیدایش این بازار در بورس تهران و آموزش های بسیار محدود در این زمینه، بر آن شدیم که آموزش مفیدی را در این رابطه ارائه دهیم. در این آموزش سعی شده است که از مفاهیم اولیه قرارداد اختیار تا مباحث تکمیلی آن پوشش داده شود.

این آموزش در برگیرنده مفاهیم اولیه و کلیات اختیار معامله، انواع قرارداد، ارزش گذاری قرارداد، راهبردهای معاملاتی و تسویه نهایی قرارداد است. همچنین با ذکر مثال های عددی و مراجعه به سایت بورس به صورت کاربردی و عملی، نحوه معاملات توضیح داده می شود. این آموزش به گونه ای ارائه شده است که افراد با آشنایی مختصر و ابتدایی با بازار بورس بتوانند از مزایای معاملات در قراردادهای اختیار معامله بهره مند گردند.

فهرست سرفصل‌ها و رئوس مطالب مطرح شده در اين مجموعه آموزشی، در ادامه آمده است:

• درس یکم: مفاهیم و کلیات
  • بازار مشتقه و انواع آن
  • نحوه فعال سازی کد بورسی جهت انجام معامله اختیار معامله
  • تعریف قرارداد اختیار معامله
  • نمودار ریسک بازدهی قرارداد اختیار معامله در بازار سرمایه
  • مقایسه خرید سهم و اختیار معامله
  • مزایای قرارداد اختیار معامله
  • ریسک های قرارداد اختیار معامله
  • تفاوت قرارداد آتی و اختیار معامله
  • اختیار معامله خرید (Call Option)
  • اختیار معامله فروش (Put Option)
  • حد سود و زیان برای طرفین معامله
  • نمودار بازدهی انواع قرادادهای اختیار معامله
  • مشخصات و پارامترهای کلی یک قرارداد اختیار معامله
  • گروه و کلاس اختیار معامله
  • بررسی سایت بورس و سامانه معاملاتی بر خط
  • قیمت اختیار معامله
  • ارزش ذاتی و زمانی اختیار
  • استفاده از روش بلک - شولز (Black - Scholes) در ارزش گذاری اختیار معامله
  • بررسی پارامترهای مختلف در روش بلک - شولز
  • نحوه استفاده از ماشین حساب ارزش گذاری اختیار معامله
  • حساسیت قیمت اختیار معامله به قیمت اعمال
  • بررسی چند نمونه کاربردی و عملی در سایت TSE
  • تعریف راهبرد معاملاتی و انواع آن
  • راهبرد ترکیب اختیار معامله با داد و ستد نقدی سهام
  • راهبرد ترکیب اختیار معامله با یکدیگر (نامتقارن و متقارن)
  • راهبرد معاملاتی استرادل همراه با مثال و نمودار
  • بررسی راهبرد معاملاتی به صورت عملی و کاربردی در سایت TSE
  • خروج از بازار اختیار معامله
  • تسویه قرارداد اختیار معامله (تسویه نقدی و فیزیکی)
  • مبالغ لازم جهت اعمال و تسویه قرارداد
  • کارمزد معاملات
  • وجه تضمین و وضعیت حساب مشتری
  • استفاده کاربردی از ماشین حساب سایت TSE جهت وجه تضمین
  • افزایش سرمایه و انواع آن
  • سود تقسیمی (DPS)
  • تعدیل قیمت ناشی از افزایش سرمایه
  • تعدیل قیمتی ناشی از تقسیم سود
  • بررسی چند نمونه در سایت TSE

  مفید برای

  • بورس و بازار سهام

  آنچه در این آموزش خواهید دید:

  آموزش ویدئویی مورد تائید فرادرس

  فایل PDF یادداشت‌ های ارائه مدرس

  پیش نمایش‌ها

  

  ۱. مفاهیم و کلیات

  

  ۲. انواع قرارداد اختیار معامله

  

  ۳. ارزش گذاری اختیار معامله

  

  ۴. راهبردهای معاملاتی در اختیار معامله

  

  ۵. تسویه قرارداد اختیار معامله

  

  ۶. اقدامات شرکتی و تعدیلات قیمتی

  راهنمای سفارش آموزش‌ها

  در مورد این آموزش یا نحوه تهیه آن سوالی دارید؟

  • با شماره تلفن واحد مخاطبین ۵۷۹۱۶۰۰۰ (پیش شماره ۰۲۱) تماس بگیرید. - تمام ساعات اداری
  • با ما مکاتبه ایمیلی داشته باشید (این لینک). - میانگین زمان پاسخ دهی: ۳۰ دقیقه

  اطلاعات تکمیلی

  نام آموزش	آموزش قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران
  ناشر	فرادرس
  شناسه اثر	۸–۱۲۴۵۲–۰۷۶۷۷۶ (ثبت شده در مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد)
  کد آموزش	FVFN9905
  مدت زمان	۴ ساعت و ۱۳ دقیقه
  زبان	فارسی
  نوع آموزش	آموزش ویدئویی (نمایش آنلاین + دانلود)
  حجم دانلود	۴۷۲ مگابایت (کیفیت ویدئو HD با فشرده سازی انحصاری فرادرس)

  

  توضیحات بیشتر

  • ۱۰۰ درصد مبلغ پرداختی در حساب کاربری شما شارژ می‌شود.
  • و یا ۷۰ درصد مبلغ پرداختی به حساب بانکی شما بازگشت داده می‌شود.

  آموزش‌های مرتبط با آموزش قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران

  آموزش‌های پیشنهادی برای شما

  مجموعه آموزش اکسل

  آموزش تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی - مقدماتی

  مجموعه آموزش بورس و تحلیل تکنیکال

  آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی

  نظرات

  دسته بندی مطالب و موضوعات خیلی خوب بود و مدرس براساس آن توضیحات خیلی خوبی ارائه کردن.
  

  با سلام. برای منی که اختیار معامله رو نمیشناختم به نظرم دوره خوبی بود و خیلی بیش از قیمتش ارزش داشت.
  

  من هم از این آموزش بسیار راضی هستم.. به نکات خیلی مهمی اشاره میکنند و مفهوم اختیار معامله را خیلی ساده و قابل فهم توضیح می دهند.
  

  به نظر من خوب
  ارزش داره ادم وقت بزاره
  

  Black - Scholes | Black–Scholes | Call Option | DPS | futures market | leverage | option | Option contract | Put Option | stock | Tehran Stock Exchange | tse | TSETMC | two way market | اختیار معامله | اختیار معامله خرید | اختیار معامله فروش | ارزش ذاتی و زمانی اختیار | ارزش گذاری اختیار معامله | ارزش گذاری قرارداد | استفاده از روش بلک - شولز در ارزش گذاری اختیار معامله | استفاده کاربردی از ماشین حساب سایت TSE جهت وجه تضمین | افزایش سرمایه | اقدامات شرکتی و تعدیلات قیمتی | انجام معاملات دو طرفه | انجام معامله اختیار معامله | انواع قرارداد اختیار معامله | اهرم مالی | اوراق بهادار | اوراق بهادار تهران | بازار آتی | بازار بورس | بازار بورس عادی | بازار دو طرفه | بازار سرمایه | بازار سهام | بازار فیوچرز | بازار قراردادهای اختیار معامله | بازار مشتقه | بازار مشتقه در بورس تهران | بازار مشتقه و انواع آن | بازارهای مالی | بررسی چند نمونه کاربردی و عملی در سایت TSE | بررسی سایت بورس | بورس | بورس اوراق بهادار | بورس اوراق بهادار تهران | بورس تهران | پارامترهای کلی یک قرارداد اختیار معامله | پارامترهای مختلف در روش بلک - شولز | ترکیب اختیار معامله | تسویه فیزیکی قرارداد اختیار معامله | تسویه قرارداد اختیار معامله | تسویه نقدی قرارداد اختیار معامله | تعدیل قیمت ناشی از افزایش سرمایه | تعدیل قیمتی ناشی از تقسیم سود | تفاوت قرارداد آتی و اختیار معامله | حد سود و زیان برای طرفین معامله | حساسیت قیمت اختیار معامله به قیمت اعمال | خروج از بازار اختیار معامله | خرید سهم | داد و ستد نقدی سهام | راهبرد ترکیب اختیار معامله با داد و ستد نقدی سهام | راهبرد ترکیب اختیار معامله با یکدیگر | راهبرد معاملاتی استرادل | راهبردهای معاملاتی | راهبردهای معاملاتی در اختیار معامله | روش بلک - شولز | روش بلک شولز | ریسک سرمایه گذاری | ریسک های قرارداد اختیار معامله | ساختار بازار بورس | سامانه معاملاتی بر خط | سایت TSE | سایت TSETMC | سایت بورس | سبد سهام | سرمایه گذاری | سود تقسیمی | فعال سازی کد بورسی | قرارداد آپشن | قرارداد آتی | قرارداد اختیار معامله | قراردادهای اختیار معامله | قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران | قیمت اختیار معامله | کارمزد معاملات | کاهش کارمزد | کد بورسی | کسب سود در بازار نزولی | کلاس اختیار معامله | گروه و کلاس اختیار معامله | ماشین حساب ارزش گذاری اختیار معامله | ماشین حساب سایت TSE | مبالغ لازم جهت اعمال و تسویه قرارداد | متنوع سازی سبد سهام | مزایای قرارداد اختیار معامله | معافیت مالیاتی | معاملات آپشن | معاملات دو طرفه | مقایسه خرید سهم و اختیار معامله | نحوه استفاده از ماشین حساب ارزش گذاری اختیار معامله | نحوه فعال سازی کد بورسی | نحوه فعال سازی کد بورسی جهت انجام معامله اختیار معامله | نحوه معاملات قراردادهای اختیار معامله در بورس تهران | نمودار بازدهی انواع قرادادهای اختیار معامله | نمودار ریسک بازدهی قرارداد اختیار معامله | نمودار ریسک بازدهی قرارداد اختیار معامله در بازار سرمایه | نوسان گیری | نوسان گیری با بازدهی بسیار بالا | وجه تضمین | وجه تضمین و وضعیت حساب مشتری

  اختیار معامله یا معاملات آپشن (Option contract) چیست؟

  

  قرارداد اختیار معامله یا آپشن امکان جالبی را برای تریدرها فراهم می‌کند. در واقع شما با خریداری این قرارداد اختیار استفاده از آن را خریداری می‌کنید. این نوع قرارداد بسیار قدیمی است و گویا به زمان یونان باستان باز می‌گردد. در این مقاله می‌کوشیم تا مفهوم و اجزاء آن را بررسی کرده و همچنین مزایا و معایب آن را برشمریم.

  قرارداد اختیار معامله یا معاملات آپشن (Option contract) چیست؟

  قرارداد اختیار معامله توافقی است که طی آن حق خرید و فروش یک دارایی در قیمتی از پیش تعیین شده و در تاریخی مشخص به تریدر واگذار می‌شود. با اینکه این قرارداد شبیه به قرارداد آتی (Futures Option) است اما تریدرهایی که قرارداد اختیار معامله خریداری می‌کنند مجبور نیستند مواضع خود را تسویه کنند.

  قرارداد اختیار معامله نوعی ابزار مشتقه است که می‌تواند مبتنی بر طیف وسیعی از دارایی‌های پایه از قبیل سهام و رمزارزها باشد. این قرارداد همچنین می‌تواند از شاخص‌های مالی مشتق شود. قرارداد اختیار معامله معمولا جهت پوشش ریسک در مواضع موجود و معاملات سفته‌بازی (Speculative Trading) به کار می‌رود.

  

  حجم روزانه معاملات آپشن بیت کوین در صرافی های مختلف

  نحوه کارکرد اختیار معامله

  دو نوع اختیار معامله وجود دارد که به اختیار فروش و خرید (Puts and Calls) مشهور است. اختیار خرید (Call options) حق خرید دارایی پایه و اختیار فروش (Put options) نیز حق فروش دارایی را به صاحب قرارداد اعطا می‌کند. بدین ترتیب معامله‌گران هنگامی اختیار خرید را انتخاب می‌کنند که انتظار داشته باشند قیمت دارایی افزایش یابد و متقابلا زمانی اختیار فروش را بر می‌گزینند که انتظار کاهش قیمت داشته باشند. همچنین ممکن است معامله‌گران با امید به ثبات قیمت‌ها از اختیار خرید و فروش جهت شرطبندی در نوسانات بازار استفاده کنند.

  

  قرارداد اختیار معامله حداقل شامل چهار جزء است: مقدار، تاریخ انقضا، قیمت اِعمال (Strike price) و قیمت قرارداد اختیار معامله (Premium). مقدار سفارش به تعداد قراردادهایی که معامله می‌شود اشاره دارد. تاریخ انقضا، تاریخی است که پس از سررسید آن تریدر نمی‌تواند از اختیار معامله استفاده کند. قیمت اِعمال، قیمتی است که دارایی در آن فروخته و یا خریده خواهد شد. و پرمیوم یا قیمت قرارداد نیز قیمت معاملاتی قرارداد اختیار معامله است. این قیمت نمایانگر مبلغی است که که سرمایه‌گذار برای به دست آوردن قدرت انتخاب باید بپردازد. در نتیجه خریداران قرارداد را بر اساس قیمت قرارداد از فروشندگان خریداری می‌کنند. قیمت پرمیوم دائم در حال تغییر است زیرا هر چه می‌گذرد به تاریخ انقضا نزدیک‌تر می‌شود.

  

  اگر قیمت اِعمال از قیمت بازار کمتر باشد، تریدر می‌تواند دارایی را با تخفیف خریده و بعد از احتساب قیمت قرارداد از اختیار معامله استفاده کرده و کسب سود کند. اما اگر قیمت اِعمال بیشتر از قیمت بازار باشد، تریدر هیچ دلیلی برای استفاده از اختیار معامله ندارد و قرارداد بلا استفاده محسوب می‌گردد. اگر از اختیار معامله استفاده نشود تریدر صرفا به اندازه قیمت قرارداد ضرر می‌کند.

  توجه به این نکته حائز اهمیت است که گرچه خریداران قادرند تا بین استفاده کردن و یا استفاده نکردن از اختیار خرید و فروش انتخاب کنند اما این مساله در مورد فروشندگان به تصمیم خریداران بستگی دارد.

  پس اگر خریدار قرارداد اختیار خرید بخواهد از اختیار خود استفاده کند، فروشنده مجبور است دارایی را به فروش رساند. این یعنی فروشندگان نسبت به خریداران در معرض ریسک بیشتری قرار دارند. در حالی که زیان خریداران صرفا به مبلغ پرداختی قیمت قرارداد محدود می‌شود، فروشندگان بسته به قیمت بازاری دارایی مستعد مقدار زیان بیشتری هستند.

  برخی از قراردادهای اختیار معامله (Option contract) حق استفاده از آن را پیش از تاریخ انقضا به معامله‌گران اعطا می‌کند. این نوع قرارداد معمولا به قرارداد اختیار معامله آمریکایی مربوط می‌شود. نمونه اروپایی اختیار معامله تنها می‌تواند در تاریخ انقضا استفاده شود. لازم به ذکر است که این عناوین ارتباطی با مکان جغرافیایی آنها ندارد.

  

  عوامل موثر در قیمت قرارداد اختیار

  مبلغ قیمت قراداد تحت تاثیر چند عامل قرار دارد. برای ساده‌سازی فرض می‌کنیم که قیمت قرارداد اختیار حداقل به 4 مولفه بستگی دارد: قیمت دارایی پایه (underlying asset’s price)، قیمت اِعمال (strike price)، مدت زمان باقی مانده تا تاریخ انقضا، بی‌ثباتی (volatility) یا تلاطم بازار (یا شاخص). این چهار جزء هر کدام تاثیرات متفاوتی بر قیمت قرارداد اختیار خرید و فروش دارند که در جدول زیر نمایان است.

  قیمت قرارداد اختیار فروش	قیمت قرارداد اختیار خرید
  کاهش می‌یابد	افزایش می‌یابد	افزایش قیمت دارایی
  افزایش می‌یابد	کاهش می‌یابد	قیمت اِعمال بالاتر
  کاهش می‌یابد	کاهش می‌یابد	کاهش زمان
  افزایش می‌یابد	افزایش می‌یابد	بی‌ثباتی

  طبیعتا قیمت دارایی و قیمت اِعمال تاثیر معکوسی بر قیمت قرارداد اختیار خرید و فروش دارند. در مقابل زمان کمتر به معنی قیمت پایین‌تر برای هر دو نوع قرارداد اختیار معامله است. دلیل اصلی آن این است که با کمتر شدن زمان باقی مانده و نزدیک شدن به زمان انقضا، احتمال اینکه تریدرها بتوانند از قرارداد به نفع خود بهره گیرند کمتر می‌شود. از طرفی دیگر، افزایش سطح بی‌ثباتی معمولا باعث افزایش قیمت قرارداد اختیار معامله می‌شود. به همین جهت، قیمت قرارداد نتیجه ترکیب عوامل و فاکتورهای فوق است.

  اختیار معامله یونانی

  اختیار معامله یونانی‌ ابزاری است که برای اندازه‌گیری قرارداد اختیار معامله (Option) برخی از عوامل موثر بر قیمت قرارداد طراحی شده‌ است. این حروف مقادیری آماری هستند که جهت اندازه‌گیری ریسک یک قرارداد خاص به کار رفته و بر اساس متغیرهای مبنایی متفاوتی طرح ریزی شده اند. در پایین برخی از این حروف یونانی به همراه شرح مختصری از آنچه اندازه‌گیری می‌کنند، آمده است:

  • دلتا (δ): مقدار تغییر قیمت قرارداد اختیار معامله را در ارتباط با قیمت دارایی پایه اندازه‌گیری می‌کند. برای مثال دلتای 0.6 اشاره دارد به اینکه قیمت قرارداد به ازای هر 1 دلار تغییر قیمت دارایی به اندازه 0.6 دلار تغییر خواهد کرد.
  • گاما (γ): نرخ تغییر دلتا در طول زمان را اندازه‌گیری می‌کند. در نتیجه اگر دلتا از 0.6 به 0.45 تغییر کند، مقدار گاما 0.15 خواهد شد.
  • تتا (θ): تغییر قیمت را در رابطه با هر روزی که از مدت قرار داد می‌گذرد اندازه‌گیری می‌کند. این حرف نشان می‌دهد که با نزدیک شدن به تاریخ انقضا، قیمت قرارداد چه مقدار تغییر می‌کند.
  • وگا (𝛎): نرخ تغییر قیمت قرارداد را بر حسب 1 درصد تغییر بی‌ثباتی دارایی پایه اندازه‌گیری می‌کند. افزایش در مقدار وگا نمایانگر افزایش قیمت قرارداد خرید و فروش است.
  • رو (ρ): تغییرات قیمت قرارداد را در رابطه با نوسانات نرخ بهره اندازه می‌گیرد. افزایش نرخ بهره معمولا سبب افزایش اختیار خرید و کاهش اختیار فروش می‌شود. به همین جهت «رو» برای اختیار خرید عددی مثبت و برای اختیار فروش عددی منفی است.

  

  چگونه و کجا از اختیار معامله استفاده کنیم؟

  پوشش ریسک (Hedging)

  قرارداد اختیار معامله به صورت گسترده‌ای به عنوان ابزار پوشش ریسک (Hedging) مورد استفاده قرار می‌گیرد. نمونه بارز استفاده از استراتژی پوشش ریسک برای تریدرها خرید اختیار فروش ارز دیجیتالی است که نگهداری می‌کنند. اگر ارزش کلی ارزدیجیتالی که نگهداری می‌شود به سبب کاهش قیمت تنزل پیدا کند، استفاده از اختیار فروش می‌تواند زیان وارد شده را کاهش دهد.

  برای مثال فرض کنید آلیس با امید به افزایش قیمت بازار، 100 اتریوم خریداری می‌کند، هر کدام به قیمت 500 دلار. علاوه بر آن آلیس برای پوشش ریسک ناشی از احتمال سقوط قیمت تصمیم می‌گیرد با پرداخت 480 دلار به عنوان قیمت اِعمال و پرداخت 20 دلار به ازای هر اتریوم به عنوان قیمت قرارداد، اختیار فروش خریداری کند. اگر بازار نزولی شود و قیمت اتریوم به 350 دلار کاهش یابد، می‌تواند از اختیار فروش خود برای کاهش زیان حاصل شده استفاده کرده و هر اتریوم خود را به جای 350 دلار به قیمت 480 دلار بفروشد. اما اگر بازار صعودی شود نیازی به استفاده از قرارداد اختیار نخواهد داشت و تنها به اندازه قیمت قرارداد زیان خواهد کرد.

  در این سناریو، آلیس در قیمت 520 دلار (500 دلار + 20 دلار به ازای هر اتریوم) به نقطه سر به سر می‌رسد (هزینه و درآمد برابر است و سود و زیانی وجود ندارد)، در حالی که زیان وی به 4000 دلار محدود می‌شود (2000 دلار بابت قیمت قرارداد اختیار فروش و 2000 دلار نیز بابت فروش اتریوم در قیمت 48 دلار )

  

  معاملات سفته‌بازی (Speculative trading)

  قرارداد اختیار معامله (Option contract) به صورت گسترده‌ای در معاملات سفته‌بازی (Speculative trading) هم به کار می‌رود. برای مثال تریدری که باور دارد قیمت یک دارایی افزایش می‌یابد، می‌تواند اختیار خرید خریداری کند. اگر قیمت دارایی از قیمت اِعمال پیشی گیرد، تریدر می‌تواند از اختیار خرید استفاده کرده و آن را با تخفیف بخرد. هنگامی که قیمت دارایی بیشتر یا کمتر از قیمت اِعمال است، سبب می‌شود قرارداد سودآور باشد و گفته می‌شود که قرارداد اختیار معامله در سود قرار دارد (in-the-Money). همچنین اگر در زیان باشد گفته می‌شود که اختیار معامله خارج از سود است(out-of-the-Money).

  استراتژی‌های اصلی

  تریدر می‌تواند حین معاملات آپشن طیف وسیعی از استراتژی‌ها را بر مبنای چهار موضع اصلی به کار گیرد. در مقام خریدار می‌تواند اختیار خرید یا اختیار فروش خریداری کند. و به عنوان فروشنده نیز می‌تواند اختیار خرید یا اختیار فروش بفروشد. همان طور که اشاره شد، فروشندگان مجبورند هنگامی که نگهدارنده قرارداد تصمیم دارد تا از آن استفاده کند، دارایی را بخرند و یا بفروشند.

  استراتژی‌های معاملاتی متفاوت آپشن بر اساس ترکیبات متنوع اختیار خرید و فروش وضع شده‌اند. اختیار فروش حمایتی (Protective Puts)، اختیار خرید تامینی (Covered call)، اختیار معامله دو لنگه (Straddle) و اختیار معامله مسدود (Strangle) نمونه‌های اصلی این استراتژی‌ها هستند.

  • اختیار فروش حمایتی (Protective Puts): عبارت است از خرید قرارداد اختیار فروش یک دارایی‌ در حالتی که فرد از قبل مالک دارایی است. این استراتژی در مثال قبل توسط آلیس استفاده شد. این استراتژی به بیمه سبد (Portfolio Insurance) نیز معروف است زیرا سرمایه‌گذار را در برابر روند نزولی بازار محافظت می‌کند و در عین حال در صورتی که قیمت دارایی افزایش یابد از پهنه ریسک محافظت می‌کند.
  • اختیار خرید تامینی (Covered call): عبارت است از فروش قرارداد اختیار خرید یک دارایی که فرد از پیش مالک آن است. این استراتژی برای ایجاد درآمد اضافی ناشی از نگهدارای دارایی‌، توسط سرمایه‌گذاران مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر قرارداد استفاده نشود، سرمایه‌گذاران از قیمت قرارداد کسب عایدی می‌کنند. اگر به خاطر افزایش قیمت بازار از قرارداد استفاده شود، سرمایه‌گذاران مجبور میَ‌شوند تا مواضع خود را ترک کنند.
  • اختیار معامله دو لنگه (Straddle): عبارت است از خرید یک اختیار خرید و یک اختیار فروش یک دارایی واحد با قیمت اِعمال و تاریخ انقضا یکسان. این استراتژی به تریدر اجازه می‌دهد که به اندازه‌ حرکت قیمت دارایی سود برد. به عبارتی ساده در این حالت تریدر بروی نوسانات و بی‌ثباتی بازار شرطبندی می‌کند.
  • اختیار معامله مسدود (Strangle): عبارت است از خرید یک اختیار خرید و یک اختیار فروش که هر دو خارج از سود قرار دارند (مثلا قیمت اِعمال برای اختیار خرید بالاتر از قیمت بازار و برای اختیار فروش پایین‌تر از قیمت بازار است). اساسا اختیار معامله مسدود شبیه به اختیار معامله دو لنگه است اما هزینه کمتری نسبت به آن دارد. به هر حال برای آنکه اختیار معامله مسدود سودآور باشد، به سطح بالایی از بی‌ثباتی و تلاطم نیاز است.

  

  مزایا و معایب قراردادهای اختیار

  مزایا:

  • مناسب برای پوشش دادن ریسک‌های بازار
  • انعطاف بیشتر در معاملات سفته‌بازی
  • لحاظ کردن چندین ترکیب و استراتژی معاملاتی، به همراه الگوهای منحصر به فرد ریسک به پاداش
  • مستعد برای کسب سود از تمامی روندها از جمله صعودی، نزولی و خنثی (رنج)
  • می‌تواند هنگام اتخاذ موضع در کاهش هزینه‌ها به کار رود.
  • امکان استفاده همزمان در چندین معامله

  معایب:

  • درک نحوه سازوکار و محاسبه قیمت آپشن همیشه آسان نیست.
  • ریسک‌ بالایی دارد به خصوص برای فروشندگان قرارداد
  • در مقایسه با گزینه‌های متعارف استراتژی‌های معاملاتی پیچیده‌تری دارد.
  • بازار معاملات آپشن اغلب سطح نقدینگی پایینی دارند و این امر باعث می‌شود که جذابیت کمی برای اکثر تریدرها داشته باشد.
  • قیمت قرارداد اختیار معامله به شدت بی‌ثبات است و هر چه به تاریخ انقضا نزدیک شود بیشتر کاهش می‌یابد.

  قرارداد اختیار چه تفاوت‌هایی با قرارداد آتی دارد؟

  قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله هر دو از ابزار مشتقه هستند و از این رو موارد استفاده مشترکی دارند. علیرغم شباهت ‌شان به یکدیگر، یک تفاوت عمده در تسویه سازوکار آن‌ها وجود دارد.

  بر خلاف اختیار معامله، قرارداد آتی هنگامی اجرا می‌شود که تاریخ انقضا آن سپری شده باشد، به این معنی که طرفین قرارداد از لحاظ قانونی مجبورند دارایی‌های پایه را با هم مبادله کنند. از طرفی دیگر، قرارداد اختیار معامله یا آپشن (Option contract) صرفا به اختیار و صلاحدید تریدر نگهدارنده قرارداد استفاده می‌شود. اگر خریدار قرارداد بخواهد از اختیار خود استفاده کند، فروشنده مجبور است تا دارایی پایه را معامله کند.

  سخن پایانی

  قرارداد اختیار معامله یا آپشن (Option contract) نوعی ابزاره مشتقه است که با استفاده از آن حق خرید و فروش یک دارای پایه در قیمتی مشخص و تاریخ انقضایی معین به تریدر داده می‌شود. در واقع وقتی تریدر احساس کند که قیمت یک دارایی در آینده افزایش پیدا می‌کند می‌تواند از اختیار خرید کسب سود کند و هنگامی که انتظار دارد که قیمت کاهش می‌یابد از اختیار فروش استفاده می‌کند. این قرارداد دو نوع دارد: اختیار خرید و اختیار فروش.

  قرارداد آپشن حداقل دارای 4 جزء می‌باشد: مقدار، قیمت اِعمال، قیمت قرارداد و تاریخ انقضا. اختیار معامله که در مواردی از قبیل پوشش ریسک، معاملات سفته‌بازی و استراتژی‌های معاملاتی به کار می‌رود.

  قرارداد آتی شبیه به آپشن است با این تفاوت که زمان استفاده از آتی بعد از تاریخ انقضاست ولی در آپشن تا پیش از سررسید قابل استفاده است. علاوه بر این در قرارداد آتی اختیاری وجود ندارد و در سررسید طرفین قرارداد مجبور به مبادله هستند.

  در حال حاضر معاملات مشتقه ارزهای دیجیتال در صرافی های آنلاین زیادی قابل انجام است. مانند صرافی بایننس، Huobi Global، صرافی Bybit، صرافی اوکی اکس، صرافی بیت مکس و … البته بیشترین معاملات آپشن بیت کوین تا سال 2020 در صرافی Deribit انجام شده است.

  جمعه ۳ میلیارد دلار قرارداد اختیار منقضی می‌شود؛ نوسان قیمت در راه است؟

  

  روز جمعه ۵ آذر ماه ۳ میلیارد دلار قرارداد اختیار (Option) بیت کوین منقضی می‌شود. این در حالی است که قیمت کنونی بیت کوین (حدود ۵۸،۰۰۰ دلار) می‌تواند بیشترین خسارت را به معامله‌گران بازار Option وارد کند.

  به گزارش میهن بلاکچین و به نقل از کوین‌دسک، معاملات اختیار فروش که معمولا برای محافظت از ریزش قیمت‌ها استفاده می‌شود، گران‌تر شده است که نشان از احساسات منفی در بازار است. نوسانات قیمت بیت کوین ممکن است در پی تسویه قراردادهای معاملات اختیار در روز جمعه در صرافی اوراق مشتقه دربیت (Deribit) افزایش یابد.

  قراردادهای آپشن بیت کوین برای هولدرها این امکان را فراهم می‌کند که این رمز ارز را در قیمت مشخص خریداری کرده و یا به فروش برسانند (قیمت انقضا). چنین رخدادهایی ممکن است موجب ایجاد نوسان در قیمت بیت کوین شوند. تقریبا یک یا دو روز مانده به تاریخ سررسید، این قراردادها تاثیر خود را بر روی قیمت بیت کوین می‌گذارند. از این رو روزهای چهارشنبه و پنج شنبه، روزهای مهمی برای قیمت بیت کوین است.

  

  قراردادهای تسویه نشده BTC

  شاخص ۳ ماهه اختیار خرید نسبت به فروش skew که معاملات اختیار فروش (Put) نسبت به اختیار خرید (Call) را اندازه‌گیری می‌کند، در محدوده مثبت قرار دارد و به بالاترین حد ۶ هفته‌ای خود در ۳٪ رسیده است. مثبت شدن این مقدار بدین معنی است که اختیار فروش قیمتی بالاتر (درخواست بیشتر) از اختیار خرید دارد. در آغاز ماه این مقدار برابر با ۵٪- بود که نشانی از دید صعودی به بازار در آن زمان می‌داد.

  شاخض‌های هفتگی و ماهانه اختیار فروش نسبت به خرید skew در این ماه به صورت مشابهی صعودی بوده‌اند و خبر از نزولی بودن بازار می‌دهند. شاخص ۶ ماهه این نسبت در محدوده خنثی به سر می‌برد.

  مثبت بودن این شاخص الزاما به معنی شرط بستن معاملگران روی بازار نزولی نیست بلکه می‌تواند محافظی برای آن‌ها برای گرفتن موقعیت‌های خرید یا خرید استقراضی (Long) در بازار اسپات یا فیوچرز باشد. به هر حال این شاخص در حال حاضر با توجه به ریزش ۱۵٪ قیمت بیت کوین نسبت به اوج ۶۹۰۰۰ دلاری خود، نشان از ترس در بازار دارد.

  

  شاخص ۲۵ روزه Skew

  نگرانی‌هایی در مورد اینکه فدرال رزرو پایان برنامه محرک دوساله خود را تسریع بخشد، وجود دارد که می‌تواند منجر به تقویت دلار و تضعیف رمزارزها شود. شاخص دلار که ارزش دلار را در مقابل سایر واحدهای فیات دنبال می‌کند، ۳٪ افزایش یافته است. این افزایش از زمان اعلام میزان تورم ایالات متحده که بیشتر از حد انتظار بود، در تاریخ ۱۰ نوامبر شکل گرفت.

  فدرال رزرو برنامه خرید ماهانه اوراق قرضه را از این ماه به حالت قبل برگرداند. صورت جلسه‌ای که از جلسه ماه نوامبر فدرال رزرو در روز چهارشنبه منتشر شد، نشان می‌دهد که سیاست‌گذاران در صورت ادامه روند افزایشی تورم تمایل به افزایش نرخ بهره دارند. بنابرین ممکن است در هفته‌های پیش‌رو منجر به تقویت دلار شود.

  منقضی شدن قراردادهای اختیار بیت کوین

  داده‌های برگرفته از Skew خبر از ۵۱،۹۰۰ قرارداد اختیار با ارزش نزدیک به ۳ میلیارد دلار می‌دهند که در روز جمعه منقضی خواهند شد. نزدیک به ۲.۵ میلیارد دلار از ارزش این قراردادها به بزرگترین صرافی اوراق مشتقه دنیا Deribit اختصاص دارد. این قراردادها روز جمعه ساعت ۱۱:۳۰ به وقت تهران منقضی خواهند شد.

  حجم بیشتر قراردادهای تسویه نشده در قراردادهای اختیار خرید (Call) با قیمت اعمال بالاتر از رکورد قیمت بیت کوین قرار دارند و سطحی که در آن خریداران آپشن بیشترین زیان (max pain) را با منقضی شدن قراردادها تجربه خواهند کرد در نزدیکی ۵۸۰۰۰ دلار قرار دارد.

  

  وضعیت سود باز در قراردادهای بیت کوین

  یک نظریه در این خصوص وجود دارد به این صورت که با نزدیک شدن به زمان انقضای قراردادها، فروشندگان قراردادهای اختیار (معمولا شرکت‌های بزرگ) به خرید یا فروش دارایی‌ها روی می‌آورند تا قیمت را در نزدیکی سطوحی کلیدی نگه دارند تا بیشترین خسارت را به خریداران وارد کنند.

  در حالی که مدرکی برای استفاده فروشندگان از این استراتژی در بازار بیت کوین وجود ندارد، اما در گذشته بازار رمزارزها در نزدیکی تاریخ انقضا قراردادها به سمت نقطه بیشترین درد حرکت کرده است و پس از تسویه شدن قراردادها حرکتی قوی در جهت دیگر را انجام داده است.

  بنابراین احتمال حرکت ناگهانی قیمت در روز جمعه یا شنبه را نمی‌توان کاملا رد کرد. اگرچه به دلیل جشن شکرگزاری حجم قرارداد اختیار معامله (Option) معاملات در بازار رمز ارزها ممکن است کاهش داشته باشد.

  به نظر شما منقضی شدن قراردادهای اختیار چه تاثیری روی قیمت بیت کوین خواهد گذاشت؟

  اختیار معامله چیست؟

  

  به صورت کلی، اختیار معامله، قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است.

  خریدار قرارداد اختیار معامله، در ازای پرداخت مبلغ مشخص شده ای، حق خرید یا فروش دارایی ذکر شده در قرارداد را در زمانی مشخص با قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده است، دارد.

  خریدار قرارداد اختیار معامله این حق را دارد که یا قرارداد خود را اعمال کند یا کلاً بیخیال شود؛ ولی فروشنده موظف است به قرارداد پایبند باشد (درصورت اعمال قرارداد).

  به مثال زیر توجه کنید.

  برای مثال، یک سهم از قیمت 2700 تومان طی دو ماه آینده با رشد 300 تومانی همراه می شود و به 3000 تومان می‌رسد. بر اساس این تحلیل، سرمایه گذاران می‌توانند اختیار معامله دو ماه آینده این سهام را با قیمت 100 تومان بخرند؛ در صورتی که پس از دو ماه قیمت سهام 300 تومان یا بیشتر، افزایش پیدا کرده باشد، سهامداران می‌توانند قیمت 2700 تومان را بدهند و سهام را بخرند. در صورتی که قیمت سهام کاهش پیدا کند، سهامداران همان 100 تومانی را ضرر میکنند که در ابتدا بابت خرید اختیار معامله خرید پرداخت کرده‌ بودند.

  درک اختیار معامله

  

  اختیار معامله با افزودن حرف “ضـ” به ابتدای بخشی از نماد شرکت‌ های مذکور ایجادمی‌شود. برای مثال: ضخود (اختیار خ خودرو)، ضفملی، ضفولا. نمادها علاوه بر حروف مذکور شامل تاریخ اعمال و قیمت اعمال نیز هستند. به عنوان مثال “اختیارخ خودرو-3000-1395/11/27 (ضخود۰۰۵)” نشان دهنده اختیار خرید خودرو در تاریخ ۱۳۹۵/۱۱/۲۷ با قیمت ۳,۰۰۰ ریال است. قیمت ۳۰۰۰ ریال قیمت پیش بینی شده در تابلوی معاملاتی روز ۲۷ بهمن ۹۵ است. اما قیمت خرید اختیار خرید ضخود ۰۰۵، ۲۵۰ ریال است.

  هر اختیار خرید شامل چند قرارداد اختیار معامله (Option) سهم نماد است؟

  در حال حاضر، هر اختیار خرید شامل 1000 عدد سهم از نماد مورد نظر در تاریخ اعمال است.

  نکته:

  معاملات اختیار خرید بدون دامنه نوسان است.

  از مفهوم اختیار فروش در چه جایی استفاده می کنند؟

  اختیار فروش برای زمانی است که فعالان بازار سرمایه بر اساس تحلیل‌های بورسی خود، پیش‌بینی می‌کنند که قیمت سهامی در آینده کاهش پیدا می‌کند.

  اختیار فروش با قیمت چیست؟

  

  در این میان اگر قیمت سهام کمتر از قیمت اعمال باشد، اختیار فروش را باقیمت گویند. از طرفی ذکر این موضوع نیز بسیار حائز اهمیت است که گاهی از مواقع بهتر است اختیار فروش باقیمت را قبل از انقضاء اعمال نمود. اگر قیمت سهام بیش از قیمت اعمال باشد، آن اختیار فروش را بى‌قیمت گویند؛ این نوع اختیار معامله هیچ‌گاه نباید اعمال شود و بالاخره اگر قیمت سهام برابر قیمت اعمال شود، اختیار فروش را به قیمت گویند.

  به صورت کلی از نظر نحوه اعمال، اختیار معاملات به سه دسته تقسیم می شوند:

  • دسته اول، اختیار معامله آمریکائى است که در هر زمانى از طول دوره خود قابل اعمال است.
  • دسته دوم نیز اختیار معامله اروپائى است که فقط در تاریخ انقضاء قابل اعمال است.
  • دسته سوم اختیار خرید برمودایی است که نوعی دیگر از ا‌‌ختیار معامله است که ممکن است در تاریخ‌های مشخص شده از قبل، و یا قبل از سررسید اعمال شود (ترکیبی از آمریکایی و اروپایی)

  ذکر این نکته نیز بسیار حائز اهمیت است که اگر سهام شرکت بورسی افزایش سرمایه دهد یا سود نقدی اعلام کند، در تعداد سهام استاندارد قرارداد استثنائى رخ مى‌دهد؛ در این صورت، تعداد سهم‌هایى که توسط قرارداد استاندارد مشخص مى‌شوند، با توجه به تغییر سرمایه شرکت تعدیل مى‌شوند.

  به‌عنوان نمونه اگر در مثال قبل شرکت ایران خودرو ۱۵ درصد افزایش سرمایه بدهد، تعداد سهم‌هاى قرارداد از ۱۰,۰۰۰ به ۱۱,۵۰۰ سهم تغییر پیدا مى‌کند.

  بیمه سهم (قرارداد اختیار فروش تبعی)

  اوراق اختیار فروش تبعی موسوم به بیمه سهام طرحی است که علاوه بر تضمین اصل سرمایه افراد، سود آوری را برای سرمایه‌گذاران تضمین می‌کند. فرض کنید شما دارنده سهامی هستید که برای آن بیمه سهام نیز عرضه می‌شود. اگر بیمه سهام را خریداری نکنید، ممکن است چند ماه بعد سهام مزبور با افزایش یا کاهش قیمت مواجه شود و شما نیز در صورت تمایل به فروش ممکن است سود کرده یا متحمل ضرر شوید اما اگر اقدام به خرید بیمه سهام نمایید، حداقل سود سالیانه 20 درصدی در سررسید مربوط تضمین می‌شود.

  توجه کنید که:

  فرض کنید سهامی به قیمت 1000 ریال در بازار موجود است که شما می‌توانید با پرداخت 150 ریال آن را بیمه کنید. بر این اساس، اگر 6 ماه بعد که زمان سررسید بیمه است، قیمت سهام به 800 ریال تنزل یابد، می‌توانید با ارائه بیمه و سهام به کارگزاری، سهام را به قیمت 1100 ریال به فروش رسانید. (سود سالیانه معادل 20 درصد است که برای 6 ماه 10 درصد خواهد شد). اگر هم خود سهام مثلاً به قیمت 1200 ریال بود، بدون استفاده از اوراق بیمه،‌ سهام را عرضه می‌نمایید.

  باید توجه داشت که بیمه سهام برای برخی سهم‌ها عرضه شده است و بعلاوه برای استفاده از آن باید سهم مربوطه را تا زمان سررسید نگهداری نمایید. بدین ترتیب اگر پیش از تاریخ اعمال بیمه (یعنی تاریخی که در آن زمان می‌توان از بیمه استفاده کرد) بنا به صلاحدید اقدام به فروش سهم خود نمایید، بیمه آن نیز از بین می‌رود.

  بیمه کردن سهام در اصل اوراق اختیار فروش تبعی است و به این معنی است که در این ابزار حرکات، نوسانات و زیان سهام بیمه می‌شود. یعنی سهامدار عمده اوراق را می‌فروشد و کسی که این اوراق را خریداری می‌کند، در صورت پایین‌تر آمدن قیمت سهم، ‌زیان آن جبران می‌شود.

  نکته مهم این است که تنها سهامدار عمده می تواند از این ابزار استفاده کند. امکان بیمه کردن سهم ابزار خوبی است و اطمینان در بازار را فراهم می‌کند و سهامداران عمده می‌توانند از این ابزار که هزینه ندارد، استفاده کنند.

  طرح بیمه سهام از طریق “عرضه اختیار فروش تبعی برای سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران” در روز ۱۶ مرداد ۹۱ توسط شورای عالی بورس به تصویب رسید.

  بیمه سهام

  

  خریدار نمی تواند بیش از تعداد سهام پایه ای که در اختیار دارد، از اوراق اختیار فروش تبعی خریداری کند لذا تعداد اوراق اختیار فروش تبعی معتبر در پایان هر روز معاملاتی حداکثر می تواند معادل دارایی سهامدار در سهم پایه باشد. در صورتی که تعداد اوراق اختیار فروش تبعی تحت مالکیت سهامدار از تعداد سهم پایه تحت مالکیت وی در پایان هر روز بیشتر شود، اوراق اختیار فروش تبعی مازاد، باطل شده و عرضه کننده تعهدی در قبال آن نخواهد داشت.

  بازار اوراق فروش تبعی در حال حاضر شاهد جابجایی عمدتاً بلوکی میان سهامداران حقوقی بزرگ است و ردپای خریداران حقیقی در این معاملات کمتر دیده می‌شود. عدم آشنایی برخی سهامداران با این ابزار در کنار عرضه محدود و خریدار از پیش تعیین شده می‌تواند از اصلی‌ترین دلایل فراگیر نشدن این اوراق در میان اهالی بورس باشد.

  جمع بندی

  در این مطلب با مفهوم اختیار معامله در بازار بورس ایران آشنا شدیم. به طور خلاصه اختیار معامله، مشتقات مالی هستند که به خریداران حق خرید یا فروش یک دارایی پایه در قیمت و تاریخ توافق شده را می دهند. همچنین مطالبی نیز درباره ی بیمه سهام و قرارداد اختیار فروش تبعی گفته شد که می توانید آنها را نیز در متن مقاله مطالعه نمایید.