بازده بورس چطور محاسبه می شود؟

نرخ بازده داخلی (IRR) و ارزش خالص فعلی (NPV) چگونه محاسبه میشوند؟
بسیاری از کسبوکارها از روش بودجهبندی سرمایه برای تصمیمگیری دربارهی سرمایهگذاری استفاده میکنند. روشهای متعددی برای ارزیابی منافع مالی پروژههای گوناگون وجود دارند که روشهای ارزش خالص فعلی و نرخ بازده داخلی در میان آنها رتبهی بالایی دارند. هر دو روش مزایا و معایب خودشان را دارند. در این مطلب به معرفی ارزش فعلی خالص (NPV) و بازده بورس چطور محاسبه می شود؟ نرخ بازده داخلی میپردازیم، آنها را با هم مقایسه میکنیم و نحوه محاسبه نرخ بازده داخلی را با مثال توضیح میدهیم.
جدیدترین فرصتهای شغلی شرکتهای معتبر را در صفحه آگهی استخدام ببینید.
ارزش خالص فعلی چیست؟
NPV یا ارزش خالص فعلی (Net Present Value) روشی برای ارزیابی مخارج سرمایهای است. از ارزش خالص فعلی برای تعیین سودآور بودن یا نبودن سرمایهگذاریها یا پروژهها و همچنین زمان سوددهی آنها استفاده میشود.
محاسبه NPV در یک دورهی زمانی معین انجام میشود تا شرکت دریابد که در چه زمانی میتواند انتظار بازگشت سرمایهاش را داشتهباشد. برای بیان نتایج ارزش خالص فعلی، به جای درصدها از علامت واحد پولی استفاده میشود. به طور معمول، تصور میشود که درک این روش برای افرادی که سررشتهای از مسائل مالی ندارند، آسانتر است.
نرخ بازده داخلی چیست؟
IRR یا نرخ بازده داخلی (Internal Rate of Return) روشی برای ارزیابی مخارج سرمایهای است. روش IRR برای محاسبهی میزان بازدهی سرمایهگذاری در پروژهها استفاده میشود.
شرکت، تاریخی را برای پایان پروژه انتخاب میکند و از نرخ بازده داخلی برای محاسبهی درصد بازده یا ضرر پروژه تا آن تاریخ استفاده میکنند. برای بیان نتایج نرخ بازده داخلی، به جای واحد پولی از درصد استفاده میشود. نرخ بازده داخلی معیاری پیچیده است که به طور معمول فقط در جامعهی تجاری استفاده میشود.
ارزش خالص فعلی در مقایسه با نرخ بازده داخلی
هر دو روش اطلاعات مفیدی را دربارهی بودجهبندی سرمایه و سرمایهگذاری ارائه میدهند. از معیارها و نتایج بهدستآمده از آنها استفادههای متفاوتی میشود.
بازدهی سهامداران TSR/کاربرد بازده کلی سهامداران
بازدهی سهامداران یک نسبت مالی است که نشان میدهد که مقدار پولی که یک سهامدار در بازار سهام سرمایهگذاری کرده است چقدر بازدهی دارد. این نسبت تمامی فاکتورهای مربوط به سهام را در خود دخیل میکند از جمله سود تقسیم شده، سودهای ناشی از سرمایهگذاری در سهام و … یعنی هر آنچه که فرد ممکن است از طریق سرمایهگذاری در بازار سهام نصیب او شود در این نسبت محاسبه میشود تا میزان بازدهی سهامداران مورد سنجش و ارزیابی قرار بگیرد.
محاسبه بازده سهامداران یا TSR
فرمول محاسبه بازده کلی سهامداران شامل سود تقسیم شده شرکت به سهامداران و سایر فاکتورهای دیگر نیز میشود که به صورت زیر است:
بازده کلی سهامداران (TSR) = (قیمت کنونی سهام – قیمت خرید سهام) + سود تقسیم شده هر سهم / قیمت خرید سهام
در این فرمول همانگونه که مشاهده میشود هم میزان اضافه ارزش سهام محاسبه میشود و هم سود تقسیم شده سهام. همچنین قیمت سهام با توجه به اینکه در جریان افزایش سرمایه تغییر و تحول پیدا میکند لذا خود به خود سایر فاکتورهای بازار سهام از جمله بازدهی ناشی از افزایش سرمایه شرکت نیز در این فرمول دخیل هستند.
کاربرد بازده کلی سهامداران (TSR)
محاسبه بازده کل سهامداران برای تصمیمگیری در درباره اینکه فردی در بازار سهام سرمایهگذاری کند یا خیر از اهمیت زیادی برخوردار است. بازار سهام در جهان در حال حاضر یکی از مهمترین بازارهای هدف برای سرمایهگذاری محسوب میشود لذا فهم اینکه سهامداران در این بازار چقدر بازدهی کسب خواهند کرد بسیار مهم است به ویزه اینکه سرمایهگذاران قصد دارند که تا جای ممکن از ریسکهای احمالی فرار کنند.
در این راستا مثالی را توضیح میدهیم:
فرض کنیم سرمایهگذار دو سال پیش ۱۰۰ سهم یک شرکت را به قیمت هر سهم ۲۰ دلار خریداری کرده است. به این ترتیب کل سرمایهگذاری فرد در سهام این شرکت ۲۰۰۰ دلار خواهد بود. حال فرض کنیم اکنون قیمت هر سهم شرکت بعد از دو سال به ۲۴ دلار افزایش پیدا کرده و شرکت در این مدت کلا به ازای هر سهم ۴ دلار و ۵۰ سنت سود بین سهامداران تقسیم کرده است.
اکنون قصد داریم که TSR شرکت را محاسبه کنیم.
بازده سهامداران (TSR) = (24 – 20) + 4.50 / 20
نتیجه حاصله را اگر در ۱۰۰ ضرب کنیم ۴۲٫۵ درصد حاصل خواهد شد. بنابراین بازده کل سهامداران در این معادله حدود ۴۲٫۵ درصد است. در ایجا سرمایهگذار با توجه به این بازدهی دست به مقایسه میزند که آیا در طی دو سال بازدهی ۴۲٫۵ درصد چقدر با بازدهی مورد انتظار خود فاصله دارد و از طرف دیگر بازدهی سایر بازارها در این دو سال چگونه بوده است؟ آیا بازدهی بازار ارز در صورتی که فرد مورد نظر یورو خریداری میکرد بیشتر میشد یا خیر؟ اینها پرسشهایی است که یک سهامدار را تصمیم به ابقا یا خروج سرمایه خود از بازار سهام خواهد کرد و به همین دلیل این نسبت از اهمیت زیادی برخوردار است.
همچنین میتوان از طریق این نسبت سهام شرکتهای مختلف یک صنعت را ارزیابی کرد که به لحاظ مقایسهای نیز میتواند دیدی کلی از وضعیت کل صنعت و میانگین بازدهی سهامداران یک صنعت را ارائه کند.
مزایا و معایب TSR
این نسبت نیز به مانند سایر نسبتهای مالی مزایا و معایبی دارد که به صورت کلی به شرح زیر هستند:
نحوه محاسبه بازده کل سهام چگونه است؟ با فرمول
یکی از عناوینی که در بازار بورس و فرابورس بسیار مطرح میشود بازده سهام است و به هر سرمایه گذار و سهامداری که در بورس فعالیت می کند واجب است که با عناوینی مانند بازه سهام و نحوه محاسبه بازده سهام و… آشنایی کامل داشته باشد. در این پست قصد داریم در مورد “نحوه محاسبه بازده کل سهام” و سوالاتی مانند: منظور از بازده سبد سهام در بورس چیست؟ بازده کل سهام چیست؟ نحوه محاسبه بازده سهام به چه صورت است؟ صحبت کنیم.
مواردی که در این پست مورد بررسی قرار می گیرند:
منظور از بازده سهام در بورس چیست؟
همانطور که مشاهده می کنید عنوان بازده سهام از دو قسمت ” بازده” و “سهام” تشکیل شده است و به منظور سهولت در فهمیدن تعریف بازده سهام بهتر است که هر کدام از این عنوان ها را به صورت جداگانه توضیح دهیم. پس در ادامه به تعریف جداگانه ” بازده” و ” سهام” می پردازیم و در به سوال “منظور از بازده سهام در بورس چیست؟” پاسخ می دهیم.
تعریف بازده: بازده در بازار بورس در واقع به معنی پاداشی است که سرمایه گذار در طول سرمایه گذاری خود در بورس دریافت می کند. این بازده و پاداش متناسب با نحوه انجام یک سری از طراحی هایی که سرمایه گذار انجام داده است به آن تعلق می گیرد. این طرح ها شامل (دارایی های واقعی و مالی-طرح ها و پروژه ها) می باشند.
تعریف سهام: در پست جداگانه در مورد چیستی سهام توضیح داده ایم و گفته اشد که سهام در واقع یک نوع اوراق بهادار است که به هر سهامدار که سهام یک شرکت را خریداری کرده است تعلق می گیرد و در واقع نشان دهنده مالکیت آن شخص به سهام مورد نظر است.
انواع بازده سهام
در این پست قصد داریم که انواع بازده سهام را بررسی کنیم و در آخر به سوال ” نحوه محاسبه بازده کل سهام چگونه است؟” پاسخ دهیم. بازه سهام به دو نوع تقسیم میشود که عبارت اند از:
بازده قیمتی:
برای همه سرمایه گذاران و صاحب سهام موضوعی که بسیار اهمیت دارد این موضوع است که بتوانند بازده سهام را محاسبه کنند. به تفاوت بین قیمت خرید و فروش یک ورقه بهادار یا یک دارایی بازده قیمتی می گویند.
بازده نقدی:
بازده نقدی در سرمایه گذری سودی است که به صورت جریانات نقد در دوره سرمایه گذاری به دست سرمایه گذار می رسد.
نحوه محاسبه بازده کل سهام چگونه است؟
هدف اصلی از این پست پاسخ دادن به سوال ” نحوه محاسبه بازده کل سهام “ است. منظور از بازه کلی در بورس این است که، بازده نقدی و بازده قیمتی را با یکدیگر جمع کنیم. در قسمت زیر به فرمول بازده قیمتی، بازده نقدی و فرمول بازده کل سهام اشاره می کنیم.
نحوه محاسبه بازده قیمتی
باید به این نکته اشاراه کنیم که بازده قیمتی نام دیگری به اسم بازده سرمایه هم دارد.
کارمزد معاملات در بورس چگونه محاسبه می شود؟
در این مقاله دربارهی نحوهی محاسبه کارمزد معاملات در بورس صحبت می کنیم.
شاید برای شما هم این سوال پیش آمده است که وقتی قصد دارید سهامی را خریداری کنید، آیا علاوه بر بازده بورس چطور محاسبه می شود؟ مبلغ موردنیاز برای خرید سهام باید هزینه ی دیگری هم بپردازید یا نه؟ وقتی سهام خود را می فروشید چطور؟
پاسخ سوال مثبت است چون بازده بورس چطور محاسبه می شود؟ سرمایه گذار برای خرید و فروش سایر انواع اوراق بهادار در بورس باید کارمزد بپردازد. این کارمزد که البته مبلغ آن بسیار اندک است از سوی متولیان بازار سرمایه، صرف اداره و توسعه مستمر این بازار می شود. اما مبلغ کارمزد خرید و فروش اوراق بهادار در بورس چقدر است؟
الف) کارمزد خرید سهام
کارمزد خرید سهام حدود 49 صدم درصد است. اجازه دهید با یک مثال توضیح دهیم. فرض کنید قصد دارید 1000 سهم شرکت (الف) را به قیمت هر سهم 500 تومان خریداری کنید. در این صورت جمع کل مبلغ موردنیاز برای خرید سهام 500 هزار تومان میشود. با توجه به اینکه کارمزد خرید سهام 49 صدم درصد است؛ شما باید حدودا مبلغ 2450 تومان به عنوان کارمزد، برای خرید سهام موردنظر بپردازید.
ب) کارمزد و مالیات فروش سهام
کارمزد فروش سهام 53 صدم درصد مبلغ معامله است. در فروش سهام علاوه بر کارمزد 0.5 % هم مالیات از فروشندهی سهم دریافت می شود. که جمع اینها می شود 1.03 درصد . در مثال قبل فرض کنید میخواهید 1000 سهم شرکت الف را به قیمت هر سهم 500 تومان به فروش برسانید. در این صورت جمع کل موردنیاز برای فروش سهام 500 هزار تومان میشود. با توجه به اینکه کارمزد فروش سهام 53 صدم درصد و مالیات فروش هم برابر با 0.5 % درصد است؛ (در مجموع 1.03 درصد) شما باید مجموعا 5150 تومان بابت این معامله پرداخت کنید.
ج) کارمزد خرید و فروش اوراق مشارکت و اوراق اجاره
کارمزد خرید و فروش اوراق مشارکت و اوراق اجاره در بورس حدودا یک هفتم کارمزد خرید و فروش سهام، یعنی 0.07 % مبلغ معامله است. البته برخلاف سهام، فروش این اوراق مشمول پرداخت مالیات نمی شود.
بعنوان مثال اگر شما قصد داشته باشید 150،000 هزار تومان اوراق مشارکت در بورس خریداری کنید یا بفروشید فقط باید 105 تومان به عنوان کارمزد بپردازید.
پس همانطور که ملاحظه می کنید کارمزد و مالیات خرید و فروش سهام و سایر انواع اوراق بهادار در بورس بسیار اندک است و همین موضوع هم یکی از مزیتهای بورس در مقایسه با سایر بازارهای سرمایهگذاری به شمار می آید.
سخن آخر
ما در این مقاله دربارهی:
- کارمزد خرید سهام
- کارمزد و مالیات فروش سهام
- کارمزد خرید و فروش اوراق مشارکت و اوراق اجاره
صحبت کردیم و به این نتیجه رسیدیم که کارمزد معاملات در بورس بسیار اندک است و همین موضوع هم یکی از مزیتهای بورس است.
همچنین ما به شما پیشنهاد می کنیم جهت آشنایی با چطور به دنیای شگفت انگیز بورس وارد شویم به مقاله ای با همین عنوان در سایت مراجعه نمایید. برای مشاهده اینجــــــا کلیک نمایید.
آموزش گام به گام بورس اوراق بهادار (قسمت ۱۱۹) / بازده بورس چطور محاسبه می شود؟
در آموزش گام به گام بورس اوراق بهادار همراه شما خواهیم بود و به اصلیترین ابهامات ورود به بازار جذاب بورس پاسخ خواهیم داد.
بازده بورس چطور محاسبه می شود؟
به گزارش صدای بورس ، از کجا بفهمیم سرمایه گذاری در بورس چقدر برای ما سود داشته است؟ پیشنهاد میکنیم این مقاله از بخش آموزش بورس را دنبال کرده تا با تمامی نکات مربوط به بازده بورس و محاسبه آن آشنا شوید. شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد. برای به دست آوردن بازده سرمایه گذاری ابتدا باید با معنی آن آشنا شویم. به پاداشی که سرمایه گذار در طول دوره سرمایه گذاری خود به دست می آورد بازده سرمایه گذاری می گویند.
محاسبه بازده سرمایه گذاری یکی از مهمترین بخش های سرمایه گذاری است ما در هر سرمایه گذاری باید بدانیم چقدر سود به دست آورده ایم و چه هزینه ای پرداخت کرده ایم تا بتوانیم میزان بازده سرمایه گذاری مان را اندازه گیری کنیم.
بازده سرمایه گذاری از دو بخش تشکیل می شود:
بازده سرمایه ای (بازده قیمتی)
به تفاوت بین قیمت خرید و فروش یک ورقه بهادار یا یک دارایی بازده سرمایه گفته می شود و از طریق فرمول زیر محاسبه می شود:
بازده نقدی سرمایه گذاری
بازده نقدی سودی است که به صورت جریانات نقد در دوره سرمایه گذاری به دست سرمایه گذار می رسد. به عنوان مثال اگر شما خانه ای را برای سرمایه گذاری بخرید و آن را اجاره بدهید. اجاره ای که هر ماه از مستاجر خود دریافت میکنید یک جریان نقد دوره ای محسوب می شود یا بازده نقدی سهامی (DPS) که سالانه دریافت میکنید یک جریان نقد دوره ای به حساب می آید.
بازده نقدی از طریق فرمول زیر محاسبه می شود:
ممکن است در طول دوره سرمایه گذاری جریان نقد دوره ای وجود نداشته باشد در این صورت بازدهی نقدی صفر خواهد شد.
محاسبه بازده کل سرمایه گذاری
بازده (بازده کل) چیزی به جز جمع بازده نقدی و بازده سرمایه ای نیست. پس فرمول بازده کل نیز به صورت زیر محاسبه می شود.
محاسبه بازده سرمایه گذاری در بورس
فرض کنید برای سرمایه گذاری در بورس سهام فولاد را در ابتدای تیر ماه به قیمت ۴.۰۰۰ ریال خریداری کرده اید و در پایان شهریور ماه سهم خود را به قیمت ۴.۵۰۰ ریال به فروش رسانده اید. در طول مدت سرمایه گذاری و با برگزاری مجمع عمومی عادی نیز تصویب شد که به هر سهم فولاد ۳۰۰ ریال سود نقدی (DPS) اختصاص یابد. بازده برای شما عبارتست از:
قیمت فروش (P۱): ۴.۵۰۰ ریال
قیمت خرید (P۰): ۴.۰۰۰ریال
جریان نقد (D): ۳۰۰
محاسبه بازدهی خالص سهم در بورس
حال که با فرمول بازدهی آشنا شدید شما نیز می توانید بازده پرتفوی سهام خود را محاسبه کنید اما ممکن است بین بازده محاسبه شده و بازدهی که در صفحه کارگزاری خود مشاهده می کنید اندک تفاوتی وجود داشته باشد. این تفاوت به دلیل وجود کارمزد معامله سهام می باشد. در صورتی که کارمزد معاملات را نیز در نظر بگیریم فرمول بازدهی خالص به صورت زیر خواهد بود:
در حال حاضر کارمزد خرید و فروش سهام در بورس ۱.۴۳۹% و در فرابورس ۱.۴۲۹% می باشد. می توانید برای محاسبه بازده سهام در بورس و فرابوس اینجا کلیک کنید.