آشنایی با نمودار های شمعی

نمودار میله ای

آشنایی کامل با انواع نمودار تحلیل تکنیکال

نمودارهای خطی، خطی با نقطه، میله ای، نقطه با رقم و شمعی از انواع نمودار تحلیل تکنیکال می باشند که هر یک مزایا خاص خود را دارند. علاوه بر نوع نمودار، مقیاس نمودار (حسابی یا لگاریتمی) و همچنین زمان بندی نمودار (روزانه، هفتگی و ماهانه) نیز اهمیت زیادی دارند که در این مقاله به هر یک از آنها پرداخته می شود. با ما همراه باشید.

انواع نمودار تحلیل تکنیکال

در ادامه به هر یک از نمودارهای خطی، خطی با نقطه، میله ای، نقطه با رقم و شمعی می پردازیم :

1- نمودار خطی (Line)

به عنوان ساده ترین نمودار از انواع نمودار تحلیل تکنیکال می توان نمودار خطی را نام برد. با توجه به اینکه در زمان های مختلف، قیمت مشخص است، با وصل کردن قیمت های مختلف به یکدیگر، این نمودار حاصل می شود. این نمودار به صورت پیش فرض بر اساس قیمت بسته یا همان قیمت آخرین معامله به دست می آید، اما در نرم افزارهای مختلف تحلیل تکنیکال (مثلا آمی بروکر)، امکان تغییر این پیش فرض وجود دارد. در شکل 1، نمودار روزانه خطی تعدیل یافته (با احتساب افزایش سرمایه و سود نقدی) مربوط به نماد پارس (پتروشیمی پارس) آورده شده است. در این شکل علاوه بر نمودار قیمت، حجم معاملات نیز نشان داده شده است.

شکل 1- نمودار خطی روزانه تعدیل یافته

2- نمودار خطی با نقطه (Line with Dots)

در این نوع نمودار، قیمت در هر روز با یک نقطه نمایش داده می شود و از اتصال این نقاط با یکدیگر، این نوع نمودار حاصل می شود. کلیات این نمودار از انواع نمودار تحلیل تکنیکال مشابه نمودار خطی می باشد. در شکل 2 این نوع نمودار برای نماد پارس در نرم افزار آمی بروکر نشان داده شده است.

شکل 2- نمودار روزانه خطی با نقطه (تعدیل یافته)

3- نمودار میله ای (Bars)

امروزه نمودارهای میله ای به عنوان رایج ترین نمودار از انواع نمودار تحلیل تکنیکال شناخته شده اند. هر چند انواع دیگر نمودارها نیز مانند نمودارهای شمعی به کار برده می شوند. در این نمودار تغییرات قیمت هر روز با یک میله نشان داده می شود. مطابق شکل 3 هر میله نشان دهنده قیمت های پایین (Low)، بالا (High)، باز (Open) و بسته (Close) می باشد.

شکل 3- نمودار میله ای (در صورتی که قیمت بسته از قیمت باز بیشتر باشد نمودار میله ای به رنگ سبز (میله صعودی) و در صورتی که قیمت بسته از قیمت باز کمتر باشد نمودار میله ای به رنگ قرمز (میله نزولی) نشان داده می شود)

قیمت پایین در واقع همان حداقل قیمت بازه روز و قیمت بالا حداکثر قیمت بازه روز می باشد. بازه روز محدوده قیمتی را که یک سهم در یک روز مشخص معامله می شود را مشخص می کند. قیمت باز اولین قیمتی می باشد که در هر روز، سهم با آن قیمت معامله می شود. قیمت بسته نیز همان قیمت آخرین معامله است. باید توجه داشته باشید که در نمودار میله ای به قیمت پایانی پرداخته نمی شود.

هر چهار قیمت معرفی شده از طریق سایت tsetmc.com قابل دسترس می باشند. برای درک بیشتر با یک مثال به مشخص کردن چهار قیمت ذکر شده می پردازیم. مطابق شکل 4 برای نماد پارس برای 14 شهریور ماه سال 97، قیمت پایین برابر 33000 ریال، قیمت بالا برابر 34970 ریال، قیمت باز 34970 ریال و در نهایت قیمت بسته همان قیمت آخرین معامله می باشد که برابر 33061 ریال است.

شکل 4- قیمت های پایین، بالا، باز و بسته برای نماد پارس

4- نمودار نقطه و رقم (Point and Figure)

نوع چهارم از انواع نمودار تحلیل تکنیکال ، نمودار نقطه و رقم می باشد که در شکل 5 نشان داده شده است. ملاحظه می کنید که نمودار نقطه و رقم همان حرکات قیمت را در قطع متراکم تر نمایش می دهد. در این نمودار ستون های X نشان دهنده افزایش قیمت و ستون های O نشان دهنده کاهش قیمت می باشند. در نمودارهای نقطه و رقم، اخطارهای خرید و فروش را بسیار ساده تر و دقیق تر می توان یافت. این نوع نمودار از انعطاف پذیری بالایی برخوردار است. هر چند از این نوع نمودار به صورت رایج استفاده نمی شود اما به منظور تکمیل این مبحث به معرفی آن پرداخته شده است.

شکل 5- نمودار نقطه و رقم

5- نمودارهای شمعی

یکی دیگر از انواع نمودار تحلیل تکنیکال که کاربرد گسترده ای دارد، نمودارهای شمعی (نسخه ژاپنی نمودارهای میله ای) می باشند. نمودارهای شمعی ژاپنی همانند نمودارهای میله ای چهار قیمت پایین، بالا، باز و بسته را نشان می دهند. اما تفاوت اصلی در نحوه نمایش آنها است.

مطابق شکل 6 در نمودارهای شمعی خط های باریک (که سایه نامیده می شوند) بیانگر محدوده نوسان قیمت در طول روز بین پایین ترین و بالاترین قیمت می باشد. قسمت پهن و ضخیم شکل (که بدنه نامیده می شود) فاصله بین قیمت باز شدن و قیمت بسته را نشان می دهد. اگر قیمت بسته بیشتر از قیمت باز شدن باشد، بدنه نمودار سبز رنگ می باشد و اگر قیمت بسته کمتر از قیمت باز شدن باشد بدنه نمودار قرمز رنگ می باشد. البته این رنگ ها در نرم افزارهای تحلیل تکنیکال توسط تحلیل گران قابل تغییر می باشند.

مهمترین نکته در نمودارهای شمعی ارتباط بین قیمت بسته و قیمت باز شدن است. به این دلیل که اکثر چارتیست ها بیشترین توجه خود را به این قیمت ها معطوف می کنند.

شکل 6- نمودار شمعی

نمودارهای حسابی در مقابل نمودارهای لگاریتمی

نمودارها را می توان در مقیاس لگاریتمی یا حسابی رسم کرد. برای بعضی از تحلیل گران مخصوصا تحلیل گران بلند مدت، استفاده از نمودارهای لگاریتمی مزایای بیشتری دارد. در مقیاس حسابی با افزایش قیمت، فاصله بین اعداد ثابت باقی می ماند در حالی که در مقیاس لگاریتمی هر چه قیمت بیشتر می شود فاصله بین اعداد کمتر می شود.

در مقیاس لگاریتمی فاصله بین عدد 1 و 2 برابر فاصله بین عدد 5 تا 10 است. زیرا در هر دو مورد اعداد اولیه دو برابر شده اند. اما در نمودار حسابی فاصله بین اعداد 5 تا 10 برابر فاصله 50 تا 55 است و هر چند که در اولی قیمت دو برابر شده اما در دومی فقط 10 درصد تغییر کرده است. در رسم نمودارهای لگاریتمی فاصله های مساوی نشان دهنده درصد تغییر مساوی در قیمت است. به عنوان مثال فاصله بین 10 تا 20 (یعنی تغییر 100 درصد) مساوی فاصله بین 20 تا 40 و یا 40 تا 80 است.

شکل 7- مقایسه مقیاس حسابی و لگاریتمی

نمودارهای روزانه، هفتگی و ماهانه

نمودار روزانه میله ای

ساختار این نمودار بسیار ساده است. در این نمودار هر دو پارامتر زمان و قیمت موجود می باشد. محور عمودی نشان دهنده قیمت و محور افقی نشان دهنده زمان می باشد. تاریخ در زیر محور افقی مشخص شده است. کاربران می بایست با کشیدن یک خط عمودی (به اصطلاح یک میله) محدوده قیمتی که یک سهم در طول روز نوسان می کند (بین بالاترین و پایین ترین قیمت) را مشخص کنند و همچنین می بایست یک خط افقی کوچک در سمت راست میله که مشخص کننده قیمت بسته و یک خط کوچک در سمت چپ میله که بیانگر قیمت باز شده است رسم نمایند.

نمودار هفتگی و ماهانه

تا به حال تاکید ما روی نمودارهای روزانه بود. اما مطلع باشید که دوره های زمانی مختلفی را می توان نشان داد. با استفاده از نمودارهای میله ای روزانه، به طور میانگین حرکات قیمت را می توان به مدت 3 تا 9 ماه نشان داد. برای دیدن روند بلند مدت (بیشتر از 9 ماه) می بایست از نمودارهای هفتگی یا ماهانه استفاده کرد.

در نمودارهای هفتگی میله ای، هر میله یا خط عمودی نمایانگر محدوده نوسان قیمت در طول یک هفته می باشد و در نمودارهای ماهانه نیز هر خط عمودی یا هر میله نشان دهنده محدوده نوسان قیمت در طول یک ماه می باشد. نمودار هفتگی می تواند به 5 سال عقب تر بازگردد و نمودار ماهانه تا 20 سال قبل را نیز پوشش می دهد. ترسیم این نمودارها روش ساده ای است که به تحلیل گر کمک می کند تا گذشته یک سهم را بررسی کند در حالی که این بررسی با استفاده از نمودارهای روزانه امکان پذیر نیست.

آشنایی با نمودار های شمعی

سه نوع اصلی نمودار وجود دارد که افراد سرمایه گذار و معامله گر، بسته به اطلاعاتی که درپی آنند و یا بسته به سطوح مهارت فردی شان مورد استفاده قرار می دهند. این نمودار هاشامل نمودار خطی، نمودار میله ای، نمودار شمعی (کندل استیک) می­باشد. در بخش­های زیر، ما می­خواهیم روی سهام شرکت ایران خودرو (خودرو) با هر سه این نمودار ها آشنا شویم . البته قبل از آشنایی با انواع نمودار لازم است با نمودار های OHLC نیز آشنا شویم.

نمودارهای OHLC

نمودارهای (OHLC) نمودار هایی هستند که چهار قیمت در آنها نمایش داده می شود ، قیمت باز (OPEN)، قیمت بسته (CLOSE) و قیمت بالا (HIGH) و قیمت پایین (LOW) ا را که نمودارهای خطی فاقد آن هستند در اختیار ما قرار می دهند.

قیمت باز (OPEN)

اولین قیمتی که در یک بازه معاملاتی معامله صورت می گیرد

قیمت بسته (CLOSE)

آخرین قیمتی است که در یک بازه معاملاتی در آن قیمت معامله ای صورت گرفته است .

قیمت بالا (HIGH)

بیشترین قیمتی است که در یک بازه معاملاتی در آن قیمت معامله ای صورت گرفته است .

قیمت پایین (LOW)

کمترین قیمتی است که در یک بازه معاملاتی در آن قیمت معامله ای صورت گرفته است .

نمودار خطی

ساده ترین نوع این چهار نمودار، نمودار خطی است، زیرا فقط قیمت­های بسته شدن یک بازه معاملاتی را نشان می دهد مثلا قیمت بسته شدن (close price) در یک روز یک نقطه از نمودار خطی را برای ما می سازدو این خط، با اتصال قیمت های بسته شدن ایجاد می­شود. نمودارهای خطی اطلاعات دیگری از دامنه نوسان معامله در یک بازه زمانی مثل قیمت های بالا، پایین و باز فراهم نمی­کنند. به خاطر اینکه قیمت بسته شدن مهمترین قیمت در تغییرات سهام در نظر گرفته می شود در نمودار خطی اغلب از این قیمت برای ترسیم آن استفاده می کنند . هر چند در نرم افزار های مختلف این موضوع می تواند قابل تنظیم باشد که با چه قیمتی نمودار ترسیم گردد ولی در کل این موضوع مساله مهمی نیست و بهتر است از پیشفرض نرم افزار استفاده کنیم.

نمودار میله ای

نمودار میله ای روی نمودار خطی با افزودن اطلاعات اساسی تر مختلف به هر نقطه داده، اضافه می­شود. نمودار از یک سری خطوط عمودی ساخته می­شود که هر نقطه داده را نمایش می­دهد. این خط عمودی قیمت های بالا (high price) و پایین (low price) در بازه معاملاتی را همراه با قیمت بسته شدن (close price) و باز شدن (open price) نشان می­دهد. قیمت باز و بسته روی خط عمودی با خط تیره افقی نشان داده می­شود. قیمت باز روی نمودار میله ای با خط تیره ای نشان داده می­شود که در سمت چپ میله عمودی قرار دارد. برعکس، قیمت بسته با خط تیره در سمت راست مشخص می­شود. معمولا، اگر خط تیره چپ (باز) پایین تر از خط تیره راست (بسته) باشد، پس آن میله صعودی است، که نشان می­دهد سهم در آن بازه معاملاتی رشد کرده است. میله ای که علامت نزولی باشد ارزش سهام آن طی آن دوره افت کرده است. وقتی این اتفاق بیفتد، خط تیره روی طرف راست (بسته) پایین تر از خط تیره سمت چپ (باز) می­باشد.

نمودار شمعی

از نظر بسیاری از معامله گران، نمودار شمعی در مقایسه با نمودار میله ای (با وجو اینکه هر دو نمودار OHLC هستند )، از نظر بصری جالب تر و تفسیر آن آسان تر است. هرکدام از شمع ها تصاویری مربوط به حرکات قیمت ارائه می دهند که رمزگشایی آن ها در نمودار آسان است. در نمودار شمعی تحلیل گر قادر است به آسانی رابطه بین قیمت آغازین و پایانی و همچنین بالاترین و پایین ترین قیمت را بررسی و مقایسه کند و ظاهر ملموس تری نسبت به نمودار میله ای دارد.
نمودار شمعی نموداری مشابه نمودار میله ای است، اما شکل نمایش آن فرق دارد. مشابه با نمودار میله ای، نمودار شمعی نیز خط باریک عمدی دارد که بازه معامله در دوره را نشان می­دهد. تفاوت در تشکیل مستطیل پهن روی خط عمودی است که تفاوت بین باز و بسته شدن قیمت را نشان می­دهد. ، نمودار شمعی با رنگ جهت معامله را به شکل خوبی نمایش می دهد. نرم افزار ها و تحلیلگران رنگ های برای نمایش یک شمع صعودی و یا نزولی از رنگ های متفاوتی استفاده می­کنند؛ که البته با یک نگاه ساده شما می توانید این موضوع را تشخیص دهید که کدام شمع صعودی و کدام نزولی است. . وقتی قیمت سهام رشد می کند و قیمت بسته شدن بالای قیمت باز قرار می گیرد، شمع ما معمولا سفید یا روشن خواهد بود. اگر سهام در آن شمع افت کند، این نمودار معمولا قرمز یا سیاه می شود.

نحوه خواندن نمودار شمعی (Candlestick)

آیا با نحوه خواندن نمودار شمعی آشنایی دارید؟ آیا می‌دانید هر کدام از آنها نمایانگر چیست و چگونه تشکیل می‌شود؟ برای پاسخ به این سوالات در این مقاله با ما آشنایی با نمودار های شمعی همراه باشید.

فهرست عناوین

کندل استیک Candlestick چیست؟

کندل استیک به معنی شمعدان است. در بازارهای مالی، کندل استیک یک نوع نمودار قیمت است که توسط آن می‌توان بالاترین قیمت، پایین‌ترین قیمت، قیمت باز شدن و بسته شدن یک سهم یا ارز دیجیتال را در یک دوره زمانی مشخص نمایش داد.

دوره زمانی (Timeframe) چیست؟

دوره زمانی مدت زمانی است که می‌خواهیم تغییرات قیمت مورد نظر را بررسی کنیم. در پلتفرم‌های مختلف این دوره زمانی جهت نمایش نمودار شمعی قابل انتخاب است. در ذیل به طور مثال دو پلتفرم داخلی و خارجی را نمایش می‌دهیم.

انتخاب دوره زمانی در پلتفرم معاملاتی ایرانی

انتخاب دوره زمانی در پلتفرم معاملاتی خارجی

بدین ترتیب با انتخاب تایم فریم‌های مختلف نمودارهای شمعی براساس دوره زمانی انتخاب شده نمایش داده می‌شود.

اجزای نمودار شمعی

نمودار شمعی شامل دو بخش بدنه اصلی و سایه می‎باشد. بدنه اصلی نمایانگر قیمت آغاز و پایان معامله در طول یک دوره زمانی است. بخش میله‌ای اصطلاحا سایه شمع نامیده می‌شود. دامنه نوسانات سهم یا ارز در طول دوره زمانی توسط بدنه اصلی شمع و سایه‌ها نمایش داده می‌شود. به نسبت اینکه قیمت ارز دیجیتال مورد نظر در ابتدای دوره زمانی چه قیمتی بوده و چه تغییراتی داشته است نمودار شمعی به صورت لحظه‌ای ایجاد شده و به تدریج تکمیل می‌گردد.

نوسان مثبت

اگر قیمت بسته شدن شمع بالاتر از قیمت باز شدن آن باشد، به عبارتی با افزایش قیمت روبرو شده و شمع سبزرنگ، تو خالی یا سفید است.

نوسان منفی

اگر قیمت بسته شدن شمع پایین‌تر از قیمت باز شدن آن باشد، به عبارتی با کاهش قیمت روبرو شده و شمع قرمزرنگ، تو پر یا مشکی است.

شمع ژاپنی (Candlestick) چیست؟

اگر با بازار بورس اوراق بهادار آشنایی اولیه داشته باشید؛ می دانید که جهت تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) از نمودار قیمت – زمان استفاده می شود. نموداری که محور قائم آن قیمت و محور افقی آن را زمان تشکیل می دهد. با توجه به اینکه در کدام چارچوب زمانی (Time Frame) تحلیل‌تان را انجام می دهید؛ ممکن است زمان شما به یک یا پنج دقیقه، یک ربع ساعت، نیم ساعت، یک ساعت، چهار ساعت، روزانه، هفتگی یا ماهانه باشد. نمونه ای از نحوه نمایش بازه های قیمتی الگوی شمع ژاپنی می باشد.

نمودار قیمت – زمان (شمع ژاپنی)

همانطور که مشخص است در محور قائم، قیمت ها بر اساس واحد پول هر کشور درج می شود. در محور افقی بر اساس تایم فریم انتخابی، تغییرات قیمتی نمایش داده می شود. سوالی که پیش می آید این است که در آن بازه‌ی زمانی تعیین شده ممکن است ما تغییرات قیمتی داشته باشیم. چگونه می توانیم این تغییرات را به نمایش درآوریم؟
یکی ازبهترین جلوه های دیداری نمایش تغییرات قیمتی، استفاده از شمع ژاپنی (Candlestick) می باشد.

پیشینۀ تاریخی

اعتقاد بر این است که معامله‌گری به اسم “هوما مونیسا” (Homma Munehisa) در قرن هجدهم نمودارهای شمعی را اختراع کرد. او بازار آتی (بخصوص برنج) را بر مبنای اوج ها و کف های قیمت درون یک دورۀ زمانی معین و همچنین قیمت های آغاز و پایان یک دورۀ معین تحلیل می‌کرد. او در بزرگترین بازار بورس سهام ژاپن به مطالعۀ روانشناسی معامله گران و تاثیر عوامل مختلف بر ایجاد قیمت ها پرداخت.

جامعه‌ی غرب، نمودارهای شمعی را در ابتدای دهۀ 1990 کشف کرد. “استیو نیسون”، یک تحلیلگر تکنیکی، به کمک یک خانم ژاپنی که یک کارگزار بود با نمودارهای شمعی آشنا شد. او پس از آشنایی با شمع اقدام به نوشتن کتابی به اسم “شمع های ژاپنی: تحلیل گرافیکی بازارهای مالی” کرد. این کتاب موفقیت زیادی کسب کرد و در میان معامله گران بسیار مورد استقبال قرار گرفت.
نمودارهای قیمت – زمان معمولا به سه صورت به نمایش در می‌آیند:

1- نمودار خطی (Line Chart)

نمودار خطی

2- نمودار میله‌ای (Bar Chart)

نمودار میله ای

3- نمودار شمع ژاپنی (Candlestick)

نمودار شمع ژاپنی

اما محبوبترین شکل نمایش نمودارها به شکل شمع ژاپنی می باشد. شکل زیر ساختار شمع ژاپنی را نشان می‌دهد.

شمع های ژاپنی با توجه به صعودی یا نزولی بودن قیمت به دو رنگ به نمایش در می‌آیند:

1- در بازار صعودی به رنگ سبز یا سفید

2- در بازار نزولی به رنگ قرمز یا سیاه

اجزای شمع ژاپنی (CandleStick)

همانطور که از شکل مشخص است یک شمع از دو جزء اصلی تشکیل شده است:

1- بدنه‌ی شمع (Real Body)
2- سایه‌ی شمع (Shadow) که خود سایه‌ی شمع به سایه‌ی شمع بالایی و پایینی تقسیم می‌شود. بالای سایه‌ی بالایی، حداکثر قیمت و پایین سایه‌ی پایینی، حداقل قیمت سهم را نشان می‌دهد.
همانطور که عنوان شد؛ با توجه به قالب زمانی انتخابی، مقادیر اولین قیمت، قیمت بسته شدن، بالاترین قیمت و پایینترین قیمت مربوط به آن تایم فریم خواهد بود. به عنوان مثال موقعی که شما تایم فریم را یک ساعت در نظر می‌گیرید.، شمع نمایش داده شده بر اساس تغییرات قیمتی در همان یک ساعت می باشد. و اگر تایم فریم را روزانه در نظر بگیریم؛ آنگاه بر اساس تغییرات قیمتی روزانه شکل شمع تغییر خواهد نمود.

چگونه تغییر قیمت ها با شمع به نمایش در می‌آید؟
به اولین قیمت معامله، قیمت بازشدن اطلاق می گردد. و در طول مدت فعالیت بازار این قیمت ممکن است تغییر کند. به قیمت پایانی، قیمت بسته شدن اطلاق می گردد. قیمت در طول زمان بازار ممکن است پایین‌تر از قیمت اولیه و بالاتر از قیمت پایانی حرکت کند. این قیمت ها در شکل به صورت سایه های پایینی و بالایی شمع به نمایش در می‌آید.

شناخت بازار صعودی:

چنانچه قیمت پایانی سهم از قیمت بازشدن سهم بیشتر باشد شمع برنگ سبز یا سفید می‌باشد. که بیانگر بازار صعودی می‌باشد و نشان‌دهنده‌ی قدرت نسبی بیشتر خریداران بر فروشندگان می‌باشد. هرچه فاصله‌ی قیمتی بازشدن سهم با بسته شدن سهم افزایش یابد طول بدنه‌ی شمع بزرگتر می‌گردد و بیانگر قدرت بازار در آن جهت می‌باشد. به عبارتی یک شمع با بدنه‌ی بلند سبز رنگ بیانگر قدرت زیاد خریداران و روند قوی صعودی می‌باشد.

وجود سایه های بلند در یک شمع بیانگر تلاش خریداران یا فروشندگان سهم، جهت تغییر قیمتی سهم در آن جهت بوده است. که طرف مقابل مانع از تحقق آن گردیده است. به عنوان مثال وجود یک سایه‌ی بلند در بالای شمع بیانگر این است که خریداران مایل بوده اند تا سهم را با قیمت بالایی بخرند ولی فروشندگان با عرضه‌ی سهم مانع از ایستایی قیمت سهم در حد بالای قیمتی شده‌اند.

اگر شمعی سایه بالایی بلند یا سایه پایینی کوتاه داشته باشد، به این معنی است که خریداران قدرت خود را به معرض نمایش گذاشته و قیمت‌های بالاتری را ارائه داده‌اند، اما به این دلیل یا هر دلیل دیگر، فروشندگان وارد عمل شده و قیمت ها را به عقب و پایین رانده‌اند تا جلسه را با قیمتی نزدیک به قیمت آغازین به اتمام برساند.

شناخت بازار نزولی:

اگر قیمت پایانی سهم از قیمت بازشدن سهم کمتر باشد شمع برنگ قرمز یا سیاه است. که بیانگر بازار نزولی می باشد و نشاندهنده‌ی قدرت نسبی بیشتر فروشندگان بر خریداران می باشد. یک شمع با بدنه‌ی بلند قرمز رنگ بیانگر قدرت زیاد فروشندگان و روند قوی نزولی می باشد.

اگر شمعی سایه پایینی بلند یا سایه بالایی کوتاه داشته باشد.، یعنی فروشندگان قدرت خود را نشان داده و قیمت ها را مجبور به پایین رفتن کرده اند.، اما به این دلیل یا هر دلیل دیگر، خریداران وارد شده و با ارائه‌ی قیمت های جذاب، قیمت سهم را به عقب و بالا می رانند تا جلسه را با قیمتی نزدیک به قیمت آغازین آن به اتمام برساند.

همانطور که اشاره شد آشنایی با نمودارهای قیمت – زمان و شناسایی ساختار و مولفه های شمع ژاپنی از اهمیت بسزائی برخوردار می باشد و یادگیری و آموزش این مبحث که به عنوان الفبای بورس از آن یاد می شود حائز اهمیت می‌باشد.

اقدامک:

اگر مایل هستید در مورد انواع بازارهای بورس ایران بیشتر مطالعه کنید می‌توانید روی لینک زیر کلیک کنید:

امیدوارم مطالب ارائه شده برایتان مفید بوده باشد و مورد توجه تان قرار آشنایی با نمودار های شمعی گرفته باشد.
خوشحال خواهیم شد که بازخوردتان را نسبت به مطالب سایت با ما در میان بگذارید.

نمودار شمعی ژاپنی(کندل استیک)

ساعد نیوز: کندل استیک (به انگلیسی Candlestick)، به معنای شمعدان، نوعی نمودار قیمت است که قیمت‌های بالا، پایین، بازشدن و بسته شده یک اوراق بهادار را در یک دوره زمانی مشخص نشان می‌دهد.به دلیل شکل این نمودارها که شبیه شمع است، به آن کندل استیک یا شمعدان می‌گویند.سه نوع اصلی نمودار وجود دارد.

کندل استیک (به انگلیسی Candlestick)، به معنای شمعدان، نوعی نمودار قیمت است که قیمت های بالا، پایین، بازشدن و بسته شده یک اوراق بهادار را در یک دوره زمانی مشخص نشان می دهد.به دلیل شکل این نمودارها که شبیه شمع است، به آن کندل استیک یا شمعدان می گویند.سه نوع اصلی نمودار وجود دارد.که افراد سرمایه گذار و معامله گر، بسته به اطلاعاتی که درپی آنند و یا بسته به سطوح مهارت فردی شان مورد استفاده قرار می دهند. این نمودار هاشامل نمودار خطی، نمودار میله ای، نمودار شمعی (کندل استیک) می­باشد.

از نظر بسیاری از معامله گران، نمودار شمعی در مقایسه با نمودار میله ای (با وجو اینکه هر دو نمودار OHLC هستند )، از نظر بصری جالب تر و تفسیر آن آسان تر است. هرکدام از شمع ها تصاویری مربوط به حرکات قیمت ارائه می دهند که رمزگشایی آن ها در نمودار آسان است. در نمودار شمعی تحلیل گر قادر است به آسانی رابطه بین قیمت آغازین و پایانی و همچنین بالاترین و پایین ترین قیمت را بررسی و مقایسه کند و ظاهر ملموس تری نسبت به نمودار میله ای دارد.

اسامی الگوهای نمودارهای شمعی

دوجی Doji

شمع Doji دارای قیمت باز شدن و بسته شدن یکسان است، یا حداقل بدنه آن بسیار بسیار کوتاه است. دوجی یک بدنه بسیار بسیار باریک دارد که به صورت یک خط باریک نمایان می شود.دوجی نمایانگر تردید و دودلی خریداران و فروشندگان است. قیمت، بالا و پایین قیمت باز شدن جابجا می شوند و در نهایت در جایی بسیار نزدیک به آن بسته می شوند.
هیچ کدام از گروه خریداران یا گروه فروشندگان در نهایت نمی توانند کنترل را بدست بگیرند .چهار نمونه خط دوجی مهم وجود دارد. طول فتیله های بالا و پایین می تواند تغییر کند و شمع ها به شکل سلیب، سلیب معکوس، یا علامت چمع به نظر برسند.

در زمان وقوع دوجی به شمعهای تشکیل شده قبلی توجه کافی را مبذول کنید.اگر دوجی بعد از شمعهایی با بدنه بلند و خالی اتفاق افتاد (مثل ماروبوز سفید)، معلوم است که خریداران خسته وضعیف شده اند. برای اینکه قیمت به بالا رفتن ادامه دهد لازم است که تعداد خریداران بیشتر شود ولی دیگر نمی شود. فروشندگان گوش به زنگ هستند که وارد بازار شده و قیمتها را پایین بیاورند .

به خاطر داشته باشید که حتی بعد از اینکه یک دوجی شکل گرفت موقع فروش نیست. یک تایید هنوز لازم است. منتظر یک شمع پایین رونده باشید که زیر قیمت باز شدن شمع بلند سفید، بسته شود.اگر دوجی بعد از شمعهایی با بدنه بلند و پر اتفاق افتاد ( مثل ماروبوز سیاه )، معلوم است که فروشندگان خسته وضعیف شده اند. برای اینکه قیمت به پایین رفتن ادامه دهد لازم است که تعداد فروشندگان بیشتر شود ولی دیگر نمی شود. خریداران گوش به زنگ هستند که وارد بازار شده و قیمتها را بالا ببرند.ب ا وجود اینکه سقوط با وجود محدودیت در تعداد فروشندگان ادامه نخواهد یافت اما خریداران بیشتری لازم است که بالا رفتن قیمت را تضمین کنند. منتظر یک شمع سفید باشید که بالای قیمت باز شدن شمع سیاه بلند، بسته شود.

فرفره گردان (Spinning Top)

شمعهایی که فتیله های بالا و پایین طویلی دارند و بدنه آنها کوچک است، فرفره گردان یا Spinning top نامیده می شوند. رنگ بدنه اصلی در آنها اهمیتی ندارد.این الگو نشان می دهد که خریداران و فروشندگان در حالت دودلی و تردید قرار دارند.بدنه اصلی کوچک (چه پر باشد چه خالی) نشان دهنده این است که حرکات بسیار کوچکی از قیمت باز شدن تا قیمت بسته شدن صورت گرفته است و فتیله ها نشان می هند که هم خریداران و هم فروشندگان در حال مبارزه اند ولی کسی پیروز نشده است و نتیجه نامعلوم است .
اگر فرفره گردان در هنگام روند رو به بالا شکل بگیرد (شکل بالا سمت چپ)، به این معنی است که تعدادی کافی از خریداران وجود ندارند و احتمال تغییر جهت وجود دارد. اگر فرفره گردان در هنگام روند رو به پایین شکل بگیرد (شکل بالا سمت راست)، به این معنی است که تعدادی کافی از فروشندگان وجود ندارند و احتمال تغییر جهت وجود دارد.

ماروبوزو (Marubozo)

مثل یک ورد جادویی به نظر می رسد، نه؟ ولی نه. همچنین معنایی ندارد. ماروبوزو در واقع حالتی است که در آن هیچ فتیله ای نداریم. بسته به اینکه بدنه شمع ما پر یا خالی باشد، ماروبوزو نشان دهنده حالتی است که در آن قیمتهای سقف و کف همان قیمتهای باز شدن و بسته شدن هستند. در شکل زیر دو نوع ماروبوزو را می بینید.

در یک ماروبوزو سفید ما یک بدنه بلند بدون فتیله داریم. قیمت باز شدن برابر قیمت کف و قیمت بسته شدن برابر قیمت سقف است. این شمع نشان دهنده این است که کنترل بازار در دست خریداران است و بازار رو به بالا می باشد.این شمع اولین مرحله تشکیل یک روند صعودی (به صورت بازگشتی) یا ادامه صعود می باشد.
در یک ماروبوزو سیاه ما یک بدنه بلند بدون فتیله داریم. قیمت باز شدن برابر قیمت سقف و قیمت بسته شدن برابر قیمت کف است. این شمع نشان دهنده این است که کنترل بازار در دست فروشندگان است و بازار رو به پایین می باشد. این شمع اولین مرحله تشکیل یک روند نزولی ( به صورت بازگشتی ) یا ادامه نزول می باشد.

تحلیل با الگوهای کندل استیک (تحلیل الگوهای شمعی ژاپنی)

1- اولین مرحله در تحلیل کندلی ما پیدا کردن روند بازار هست. چون در بازار خنثی، الگوهای شمعی ژاپنی قدرت خاصی ندارند و ترید بر اساس کندل استیک دشوار میشود.

مثال :

در تایم فریم ۴ ساعته قیمت بین یک محدوده ی ۴۰ پیپی رنج شده. معمولا در این جور موارد باید بریم تایم پایینترش و در یک و نیم ساعته معاملات انجام بدیم بصورت فروش در سقف و خرید در کف.اگر بخواهیم در همان تایم ۴ ساعته معامله کنیم:

• اولا باید ببینیم رنج شدگی در چه محدوده ای هست؟
• آیا در محدوده ی انتهای روند هست و قیمت منتظر خبر هست تا قیمت برگردد؟
• آیا در وسط روند هست و احتمال تشکیل الگوهای کلاسیک ادامه دهنده هست یا الگو کلاسیک برگشتی هست؟

2- دومین مرحله پیدا کردن سطوح برگشتی هست. سطوحی که قیمت بر میگردد و به حرکتش در جهت روند ادامه میدهد . یا سطوحی که قیمت میتواند از آن ناحیه تغییر روند بدهد یا حرکت اصلاحی انجام بدهد.

3- سومین مرحله یافتن سیگنال با الگوهای کندلی هست.

اسامی الگوهای نمودارهای شمعی

الگوهای تک شمعی در تحلیل تکنیکال

Hammer (الگوی هامر یا همر)

الگوی چکش Hammerدر اغلب موارد در پایان روند نزولی تشکیل می شود.الگوی چکش در قسمت پایین سایه بلندی دارد و در قسمت بالایی خود یا بدون سایه است یا سایه ی بسیار کوچکی دارد. رنگ بدنه مهم نیست اما رنگ سبز معمولا قدرت بیشتری دارد. بدنه الگوی چکش در تحلیل تکنیکال یک دوم سایه ی پایینی آن می باشد.

Inverted Hammer

الگوی چکش معکوس یا هامر معکوس، غالبا در پایان روند صعودی تشکیل می شود.الگوی چکش معکوس در قسمت بالای خود سایه بلندی دارد و در قسمت پایین خود یا بدون آشنایی با نمودار های شمعی سایه است یا سایه ی بسیار کوچکی دارد. رنگ بدنه مهم نیست اما رنگ قرمز معمولا قدرت بیشتری نسبت به سبز دارد. بدنه الگوی چکش معکوس در تحلیل تکنیکال یک دوم سایه ی بالایی آن می باشد.

الگوهای ترکیبی دو شمعی Two candles

Bullish Engulfing Pattern

این الگو (پوشاننده صعودی) شامل دو شمع با رنگ های متفاوت است که در انتهای روند نزولی تشکیل می شود. کل بدنه سفید (صعودی) شمع دوم، بدنه شمع اول مشکی (نزولی) را پوشش می دهد. اندازه سایه ها در این دو کندل اهمیتی ندارد. ایجاد شکاف (گپ) بین نقطه پایان کندل اول و نقطه آغاز کندل دوم اهمیت بیشتری به این الگو برای آغاز روند صعودی می دهد.

Tweezers Bottom

الگوی انبرک پایینی مانند الگوی قبلی شامل دو شمع با رنگ های متفاوت می باشد. با این تفاوت که ابتدا شمعی نزولی (مشکی) با بدنه بزرگ تشکیل می شود این شمع فاقد سایه یا با سایه های کوچک می باشد. شمع دوم در دل محدوده قیمت شمع اول به شکل ستاره (داجی) یا چکش معکوس تشکیل می شود. برای اهمیت بیشتر تغییر روند از نزولی به صعودی در این الگو، خارج نشدن سایه های شمع دوم از شمع اول مهم می باشد.

Bullish Harami

الگوی هارامی صعودی نیز در انتهای روند نزولی تشکیل می شود و اخطار تغییر روند را صادر می کند. شمع اول بدنه مشکی (نزولی) دارد که تمامی بدنه شمع دوم را پوشش می دهد سایه ها در این الگو اهمیت زیادی ندارند اما خارج نشدن سایه های شمع دوم از محدوده سایه های شمع اول قدرت بیشتر این الگو را نشان می دهد.

Bullish Piercing Line

در این الگو (پوشش شکاف صعودی) شاهد دو شمع با رنگ های متفاوت هستیم. در شمع اول بدنه مشکی (نزولی) و شمع دوم بدنه ای سفید (صعودی) با نقطه پایانی پایین تر از نقطه آغازین شمع قبلی می بینیم و نقطه آغاز شمع دوم با شکافی نزولی نسبت به پایان شمع اول شروع شده است. این الگو در انتهای روند نزولی تشکیل شده و نمایشگر آغاز روند صعودی می باشد.

الگوهای ترکیبی سه شمعیThree candles

Evening Star

الگوی ستاره عصرگاهی از مجموع سه شمع در انتهای روند صعودی تشکیل می شود شمع اول صعودی و پرقدرت، شمع دوم با شکاف (گپ) صعودی آغاز شده و بدنه آن میتواند نزولی یا صعودی باشد ولی در غالب موارد بدنه و سایه های بزرگی ندارد و شمع سوم یک شمع نزولی است که آغاز آن با شکاف (گپ) نزولی نسبت به شمع دوم آغاز شده است. این سه شمع اخطار روند نزولی را در انتهای روند صعودی اعلام می نمایند.

Evening Doji Star

ترکیب این الگوی سه شمعی بسیار شبیه به الگوی ستاره عصرگاهی می باشد با این تفاوت که بین شمع اول و دوم به علاوه بین شمع دوم و سوم شکافی دیده نمی شود شمع اول پرقدرت و صعودی، شمع دوم Doji و شمع سوم دارای بدنه نزولی می باشد. با بسته شدن نزولی شمع سوم اخطار انتهای روند صعودی و آغاز روند نزولی اعلام می شود.

Abandoned Baby Pattern

این الگو (کودک رها شده نزولی) در بازار مبادلات ارز خیلی کم به وجود می آید. در انتهای روند صعودی پس از یک شمع صعودی قوی شکافی صعودی تا شمع بعدی به وجود می آید. شمع بعدی بصورت ستاره(داجی) بسته می شود و فاصله بسته شدنش تا شمع بعدی نیز دارای شکاف است. با مشکی (نزولی) بسته شدن بدنه شمع سوم اخطار پایان روند صعودی و آغاز روند نزولی به وجود می آید.

یافتن الگوها

الگوهای شمعی از کنار هم قرار گرفتن چند کندل تشکیل و به دو نوع کلی تقسیم می شوند:

• الگوهای شمعی ادامه دهنده
• الگوهای شمعی بازگشتی

الگوی شمعی ادامه دهنده

الگوی شمعی ادامه دهنده نشان دهنده ادامه روند بازار هستند. برای مثال در شکل زیر که روند افزایشی نشان می دهد، مادامی که قیمت بسته شدن و یا سایه کندل ها بالاتر از یکدیگر قرار می گیرند روند صعودی ادامه پیدا خواهد کرد.

در شکل زیر نیز که نشان دهنده یک روند نزولی است، مادامی که قیمت بسته شدن و یا سایه کندل ها پایین تر از یکدیگر قرار می گیرند، روند نزولی ادامه دار خواهد بود.

الگوهای شمعی بازگشتی

این الگوها در انتهای یک روند قرار می گیرند و موجب بازگشت روند می شوند. الگوهای بازگشتی به دو دسته تقسیم می شوند:

1. الگوی بازگشتی خرسی که در انتهای روند صعودی قرار می گیرند و موجب بازگشت روند به نزولی می شوند.
2. الگوی بازگشتی گاوی که در انتهای روند نزولی قرار می گیرند و موجب بازگشت روند به صعودی می شوند.

در شکل زیر این دو الگوی بازگشتی را آورده ایم.

در ادامه می خواهیم هرکدام از این دو نوع الگوی بازگشتی را بررسی کنیم.

الگوهای بازگشتی خرسی

1- الگوی ستاره شامگاهی

الگوی ستاره شامگاهی (Evening Star) در انتهای روند صعودی شکل می گیرد و موجب برگشت قیمت می شود. قیمت با یک فاصله (Gap) نسبت به روز قبل قرار دارد، در این الگو در بالاترین نقطه یک فرفره یا دوجی تشکیل می شود (مثبت یا منفی بودن آن چندان اهمیت ندارد). قیمت روز بعد پایین تر از کندل دوجی قرار می گیرد. درواقع قیمت بسته شدن روز سوم باید از نیمه کندل روز اول پایین تر باشد.

الگوی ستاره دنباله دار

الگوی ستاره دنباله دار (Shooting Star) در انتهای روند صعودی قرار می گیرد و موجب بازگشت روند می شود. این الگو می تواند به شکل مثبت هم ظاهر شود اما از اعتبار کمتری برخوردار خواهد بود.

الگوی مرد دار آویز

الگوی مرد دار آویز (Hanging man) در انتهای روند صعودی شکل می گیرد و از نشانه های برگشت روند است. این الگو می تواند به شکل مثبت هم ظاهر شود اما از اعتبار کمتری برخوردار است.

الگوی ابر سیاه پوششی

الگوی ابر سیاه پوششی (Dark cloud cover) در انتهای روند صعودی شکل می گیرد و باعث بازگشت روند می شود. در این الگو کندل دوم باید به نیمه کندل اول نفوذ کند.