اختیار خرید (Call option)

بازار اختیار معامله فرصتی مغتنم اما مهجور

راه‌اندازی بازار قراردادهای اختیار معامله به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم پوشش ریسک در بازار سرمایه کشور اتفاقی مبارک و میمون است. این بازار فرصتی مناسب برای فعالان اقتصادی فراهم می‌آورد تا در زمان رشد و رکود بازار از مزایای آن منتفع شوند. بررسی اجمالی حجم معاملات این بازار حاکی از رشد جذابیت این ابزار دارد به‌طوری که از ابتدای راه‌اندازی این ابزار تا ابتدای خرداد ماه مجموع حجم معاملات برابر با ۱۷۷ هزار و ۱۷۸قرارداد بوده است.

توحید کاظمی

دکترای حسابداری

راه‌اندازی بازار قراردادهای اختیار معامله به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم پوشش ریسک در بازار سرمایه کشور اتفاقی مبارک و میمون است. این بازار فرصتی مناسب برای فعالان اقتصادی فراهم می‌آورد تا در زمان رشد و رکود بازار از مزایای آن منتفع شوند. بررسی اجمالی حجم معاملات این بازار حاکی از رشد جذابیت این ابزار دارد به‌طوری که از ابتدای راه‌اندازی این ابزار تا ابتدای خرداد ماه مجموع حجم معاملات برابر با ۱۷۷ هزار و ۱۷۸قرارداد بوده است. با عنایت به حجم این قراردادها، ۱۷۷ هزارو ۱۷۸ اختیار معامله روی یک میلیاردو ۷۷۱ میلیون و ۷۸۰هزار سهام پایه مبادله شده است. نوپا بودن بازار اختیار معامله و اقدامات حمایتی در راستای توسعه بازار مزبور (مانند عدم تخصیص کارمزد ارکان به استثنا کارمزد کارگزار) نشان می‌دهد این محصول بازار سرمایه در اولین مرحله از چرخه عمر (مرحله معرفی) خود قرار دارد. در طی مرحله معرفی، فعالیت‌های ترویجی زیادی برای بالا بردن سطح آگاهی نسبت به محصول جدید ارائه می‌شود. در این راستا آشنایی سرمایه‌گذاران با منافع بازار اختیار معامله اهمیت فراوانی دارد. سرمایه‌گذار فعال در بازار اختیار معامله علاوه بر بهره‌مندی از منافع مدیریت ریسک دارایی پایه می‌تواند با اخذ راهبردهای سود‌آور در شرایط رونق و نزول بازار منتفع شود. این نوشتار سعی دارد با ارائه مصادیق واقعی، راهبردهای مزبور را معرفی کند.

در یک حالت کلی راهبردهای معاملاتی ترکیبی با استفاده از قراردادهای اختیار معامله در دو گروه راهبردهای ترکیبی نامتقارن و راهبردهای ترکیبی متقارن طبقه‌بندی می‌شوند. در حال حاضر با توجه به محدودیت‌های موجود برای سرمایه‌گذاران درخصوص اخذ موقعیت فروش در بازار اختیار معامله سهام، استفاده از راهبردهای ترکیبی نامتقارن میسر نیست. در مقابل سرمایه گذار می‌تواند با اخذ یکی از راهبردهای ترکیبی متقارن با نوسان قیمت سهام پایه، در حالت رشد و نزول قیمت منتفع شود. از متداول‌ترین راهبردهای ترکیبی متقارن، راهبرد استرادل است. این راهبرد، خرید قرارداد اختیار خرید (long call option) و خرید قرارداد اختیار فروش (long put option) یک دارایی را با قیمت اعمال و سررسید یکسان در برمی‌گیرد. با عنایت به اروپایی بودن قراردادهای اختیار معامله عرضه شده در بازار، این راهبرد زمانی سودآور خواهد بود که قیمت سهام پایه در تاریخ سررسید متفاوت از قیمت اعمال آن باشد. هر چه این اختلاف (نوسان قیمت - رشد یا نزول) بیشتر باشد، سود حاصل از راهبرد بیشتر خواهد بود. در ادامه با مثالی واقعی راهبرد استرادل ارائه می‌شود.

فرض کنید یک سرمایه گذار در تاریخ ۹ بهمن۱۳۹۵ قصد دارد راهبرد معاملاتی استرادل روی سهام شرکت ملی صنایع مس ایران اتخاذ کند. این سرمایه‌گذار باید اقدام به اخذ یک موقعیت خرید در اختیار خرید و یک خرید در اختیار فروش سهام مزبور با قیمت اعمال و سررسید یکسان کند. سرمایه‌گذار اختیار معامله با قیمت اعمال ۱۹۰۰ ریال و تاریخ سررسید ۲۳ بهمن۱۳۹۵ را انتخاب می‌کند. قیمت اختیار خرید هر سهم در تاریخ ۹ بهمن ۹۵ برابر با ۷۴ ریال و قیمت اختیار فروش هر سهم در این تاریخ برابر با ۸ ریال است. جریان وجه نقد خرید و فروش قراردادهای اختیار معامله فوق بدون در نظر گرفتن هزینه معاملات در تاریخ ۰۹/ ۱۱/ ۱۳۹۵ به شرح زیر است:

۱) وجه پرداختی بابت خرید اختیار خرید: (۷۴۰۰۰۰) = (۱۰۰۰۰ × ۷۴)

۲) وجه پرداختی بابت خرید اختیار فروش: (۸۰۰۰۰) = (۱۰۰۰۰ × ۸)

قیمت پایانی سهم در تاریخ سررسید اختیار (۲۳/ ۱۱/ ۱۳۹۵) برابر با ۲۰۷۰ ریال است. به این ترتیب در تاریخ سررسید اختیار خرید در سود بوده و اعمال می‌شود اما اختیار فروش در زیان بوده و اعمال نخواهد شد. بنابراین با اعمال اختیار خرید توسط سرمایه گذار، او می‌تواند ۱۰ هزار سهم شرکت صنایع ملی مس را که قیمت آن در بازار ۲۰۷۰ ریال است، به قیمت ۱۹۰۰ ریال خریداری کند. با اعمال این اختیار سرمایه‌گذار سودی برابر با ۱۰۰۰۰ × (۱۹۰۰ - ۲۰۷۰) یا یک میلیون و ۷۰۰هزار ریال کسب خواهد کرد.

از این رو سرمایه گذار در تاریخ ۰۹/ ۱۱/ ۱۳۹۵ مبلغ ۸۲۰‌هزار ریال پرداخت می‌کند که علاوه بر پوشش ریسک خود نسبت به نوسان قیمت ۱۰ هزار سهم پایه (کاهش یا افزایش قیمت)، عایدی معادل یک میلیون و ۷۰۰هزار ریال در ۲۳ بهمن ۹۵ کسب خواهد کرد. به بیان دیگر سود خالص سرمایه‌گذار با اخذ راهبرد فوق برابر با ۸۸۰ هزار ریال است. محاسبات فوق کسب سود ۱۰۷ درصدی در طول ۸ روز کاری را تایید می‌کند. الگوی سود این راهبرد در شکل زیر ارائه شده است. باید توجه داشت برای ورود به ناحیه سودآوری، قیمت سهام پایه حداقل باید به اندازه (قیمت اختیار خرید + قیمت اختیار فروش) کاهش یا افزایش یابد.

قرارداد آپشن یا اختیار معامله

قرارداد آپشن یا اختیار معامله به صورت یک قرارداد می باشند. این نوع قرارداد نخستین بار در سال 1973 توسط بورس شیکاگو اجرا شد و در ابتدا زیاد مورد استقبال قرار نگرفت، اما رفته رفته و در طول سالیان سرمایه گذاران زیادی از آن استقبال کردند و امروزه برای بیش از 90 نوع شاخص گوناگون که از جمله آن می توان به NASDAQ و S&p 500 اشاره کرد که قرارداد برای آنها تعریف شده است.

اما ببینیم که قرارداد آپشن یا اختیار معامله به چه معنا می باشد؟

قرارداد آپشن یا اختیار معامله توافقی است که مابین دو طرف معامله صورت می گیرد و جهت تسهیل در معامله کالاهای معاملاتی از جمله ارزهای دیجیتال، سهام و… قابلیت تنظیم شدن را دارند. این نوع معاملات به ویژه جهت پایین آوردن ریسک در معاملات خرید و فروش مورد استفاده قرار می گیرند.

قراردادهای آپشن یا قرارداد های اختیار خرید چیست؟

در این بخش از قرارداد آپشن یا اختیار معامله ببینیم که قراردادهای آپشن یا قرارداد های اختیار خرید چیست؟ اختیار معامله نوعی قرارداد مالی است که بر اساس آن به خریدار حق انتخاب، اما نه تعهد( یعنی الزامی به خرید نخواهد داشت) را می دهد.

در این نوع از قرارداد آپشن یا اختیار معامله خرید کالاهای معاملاتی، اوراق قرضه و… با قیمت تعیین شده و در مدت زمانی که آن هم تعیین شده است انجام می گردد. اقلام و کالاهای نامبرده، کالاهای اساسی نامیده می شوند و در پاسخ این پرسش که خریدار این نوع قرارداد چه زمانی به سود خواهند رسید باید گفت که هر زمان که قیمت آیتم های نامبرده افزایش یابد به سود خواهند رسید.

نکته دیگر که شایان ذکر است در این رابطه دارنده این نوع قرارداد این حق را دارا میباشد که دارایی پایه را با قیمت معین در مدت زمان انقضا یا پیش از آن به فروش رساند.

انواع قراردادهای آپشن کدامند؟

در ادامه بحث در خصوص قرارداد آپشن یا اختیار معامله در این قسمت به بررسی انواع قراردادهای آپشن یا اختیار معامله میپردازیم:

از انواع رایج گزینه هایی که برای انواع قرارداد آپشن یا اختیار معامله داریم: قراردادها به سبک آمریکایی و اروپایی می باشند.

موارد سبک آمریکایی را می توان در هر بازه زمانی قبل از اتمام آن، اعمال کرد. گزینه های سبک اروپایی فقط در تاریخ انقضا قابل اجرا هستند.

جهت انعقاد قرارداد اختیاری معامله باید وثیقه یا وجه تضمین را پرداخت کند(premium).

بعضی از قرارداد آپشن یا اختیار معامله که این اجازه را در هر زمانی پیش از آنکه قرارداد سررسید شود به صاحب آن می دهد که قرارداد را اجرایی کند. این قرارداد قرارداد اختیار آمریکایی نامیده می شود.

نوع دیگری از قرارداد که قرارداد اختیار اروپایی نامیده می شود، تنها در زمان معینی قابلیت اجرا شدن دارند و قبل از آن مجاز به اجرا شدن نمی باشند. شایان ذکر است که انتخاب نام برای این نوع قراردادها به موقعیت جغرافیایی مرتبط نمی باشند و در هرجایی از دنیا میتوانید بنابر خواست و اهداف معاملاتی خود از آن استفاده کنید.

قرارداد اختيار معامله چه تفاوت و تشابهي با قرارداد آتي دارد؟

در این بخش قراردادهای آپشن یا اختیار معامله را با قراردادهای آتی مورد قیاس قرار می دهیم. هر دوی این قراردادها در واقع ابزارهای مشتق شده می باشند. معامله گران بنابر نیازشان از این نوع قراردادها استفاده می کنند. میتوان گفت که مشترکات زیادی بین آنها موجود است اما در عین اینکه مشترکات زیادی دارند یک تفاوت مهم و اساسی در نحوه اجرای این دو قرارداد نیز وجود دارد.

قراردادهای آتی بعد از آنکه سررسید شدند قابل اجرا خواهند بود. به این مفهوم که صاحبان این قرارداد موظف هستند که آیتم ها و یا دارایی های اساسی را مبادله کرده و یا معادل آن وجه نقد دریافت و یا پرداخت نمایند.

اما در مورد قرارداد آپشن یا اختیار معامله تنها در صورتی اجرا خواهند شد که صاحب قرارداد بخواهد آن را اجرا نماید. فروشنده باید آیتم معاملاتی را مبادله نماید.

Call option (کال آپشن):

قرارداد های اختیار خرید است که به خریدار حق انتخاب آیتم معاملاتی مشخص در تایم فریم مشخص و با قیمت مشخص می دهد. از جمله آیتم های معاملاتی می توان به سهام ، اوراق قرضه و هر نوع کالا یا دارایی اساسی اشاره کرد.هنگامی که قیمت افزایش می یابد ،طرف خرید قرارداد های اختیار خرید
Call option سود می کند.

پوت آپشن(put option ) :

بر اساس این قرارداد به صاحب آن این حق داده می شود اما (نه تعهد) که می تواند مقدار تعیین شده از دارایی اساسی در بازه زمانی معین با قیمتس که از پیش مشخص شده به فروش برساند به این قیمتی که از قبل مشخص شده است قیمت اعتصاب گفته میشود(Strike price )

مزایای قراردادهای اختیاری چیست؟

تا به اینجا با مفهوم قراردادهای آپشن یا اختیار معامله آشنا شدیم در این بخش می خواهیم ببینیم که قرارداد آپشن یا اختیار معامله چه مزایایی دارند؟

می توان گفت که قراردادهای آپشن یا اختیار معامله نیز همچون دیگر ابزارهایی که در بازارهای مالی کاربرد دارند دارای نقاط ضعف و قدرتی هستند در اینجا به برخی از نقاط قوت آنها اشاره می کنیم :

• به عنوان یک دستگاه ریسک مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند استراتژی های مربوط به پایین آوردن ریسک را برای سرمایه گذاران فراهم نماید.
• این نوع قراردادها دارای انعطاف پذیری بالایی هستند.
• در این نوع قراردادها امکان استفاده از ترکیب راهبردهای معاملاتی و ویژه فراهم می شود.

همچنین به تریدرها و سرمایه گذاران استراتژی های منعطف تر و پیچیده تری از جمله اسپرد و ترکیباتی را می دهند قادرند در هر سناریویی از بازار به معامله گران سود بالقوه بدهند.

• در تمامی روندها کاربرد دارد.
• امکان استفاده از چند معامله همزمان با هم وجود دارد.

سخن پایانی

قرارداد آپشن یا اختیار معامله یکی از راهها و شیوه های سرمایه گذاری است. چنانچه می دانید راههای سرمایه گذاری در بازار متفاوت هستند. با این وجود هدف هرکسی از این بازار متفاوت می باشد. اما آنچه که مهم است تمامی معامله گران به دنبال یک هدف واحد در بازارهای مالی هستند و آن کسب سود است.
قرارداد آپشن یا اختیار معامله دارای اجزا و عناصری می باشند از این قرار:
سایز(size): یعنی تعداد قراردادهای مورد معامله،
تاریخ انقضا: که بعد از آن تاریخ قادر به اعمال تغییرات نمی باشد.
قیمت معامله است که در آن کالای معاملاتی خرید یا فروش می شود :Strike price اختیار خرید (Call option)
وجه تضمین یا وثیقه است :premium
همچنین به انواع قرارداد آپشن یا اختیار معامله اشاره کردیم و همینطور مزایای آن را برشمردیم.
در پایان با امید به آنکه مقاله فوق برای شما خواننده گرامی مفید واقع شده باشد ما را از نظرات و تجربیات خود آگاه سازید.شایان ذکر است در صورت نیاز به مشاوره و هرگونه پرسش و پاسخ مشاورین بروکر نیکس از طریق چت آنلاین در اسرع اختیار خرید (Call option) وقت پاسخگوی شما خواهند بود.

قرارداد های اختیار معامله

بازار سهام از جمله بازارهای مالی پرطرفدار برای سرمایه‌ گذاری است. البته در حال حاضر به خاطر این که ظرفیت ‌های موجود در بورس بالا رفته و بسترهای جدیدی هم در حال به وجود آمدن و گسترش یافتن هستند، بازار نوظهوری با عنوان مشتقه به آن اضافه شده است. از جمله زیرمجموعه‌ های بازار مشتقه، قراردادهای اختیار معامله هستند که در این مقاله توضیحات لازم در مورد آن ها و تفاوت آن با بازار آتی داده می ‌شود.

فهرست محتوای مقاله

۱– بازار مشتقه چیست؟

۲– قراردادهای اختیار معامله

۳– تفاوت بازارهای اختیار معامله و آتی

تعهد طرفین

مبلغ ضمانت

جریمه ی نکول

نوع سفارش دهی

کارمزد،حجم سفارش و حد نوسان قیمت

۴– جمع بندی قراردادهای اختیار معامله

بازار مشتقه چیست؟

بازار مشتقه ی نوظهور در بورس به سبب تنوع و جذابیت خرید و فروش ها و نیز رونق بخشیدن به این حوزه تشکیل شده است.

از جمله قراردادهای مورد استفاده در آن، اختیار معامله است که با استفاده از آن تریدر می ‌تواند از اهرم در خرید و فروش هایش استفاده کند.

این اهرم هم چنان که می تواند سودهای جذابی را برای تریدر به همراه بیاورد امکان هم دارد ضرر های سنگینی را به او وارد نماید. در واقع می ‌توان گفت که ریسک سرمایه گذاری در این جا بالا است.

قراردادهای اختیار معامله ویژگی های زیادی دارند که از جمله آن ها می ‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

قراردادهای اختیار معامله

آن به دو صورت حق فروش یا Put Optionو حق خرید یا Call Option است.

Put Option و Call Option ابزارهایی هستند که در بازارهای مالی از آن ها استفاده می شود.

Put Option یک نوع ابزاری است که تریدر با استفاده از آن حق دارد مقدار مشخصی از دارایی درج شده در پیمان نامه را با قیمت توافق شده در یک بازه ی زمانی معین به فروش برساند.

در واقع خریدار Put Option پیش ‌بینی کرده که قیمت دارایی مورد نظرش پایین می آید.

پس کسی که این قرارداد را دارد وقتی به سودآوری می‌ رسد که در حقیقت قیمت دارایی مورد نظرش پایین بیاید.

Call Option بین خریدار و فروشنده بسته می شود. به عبارت دیگر در این جا خریدار از فروشنده حق خرید یا فروختن دارایی مورد نظر را با قیمتی مشخص می خرد.

البته خریدار به فروشنده پولی را برای حق شرط می ‌پردازد؛ یعنی این مبلغ همان قیمت Call Option است.

این قرارداد مدت زمان مشخصی دارد و نرخ معامله ی آن طبق رقابت در بازارهای مالی مشخص می‌ شود.

خریدار پیش ‌بینی بالا رفتن قیمت را می کند که قرارداد Call Option را می‌ خرد؛ یعنی سودآوری او در این جا زمانی اتفاق می ‌افتد که روند قیمت، صعودی شود.

تریدری که در بازارهای مالی جهانی فعالیت می‌ کند باید دقت داشته باشد Call Option اروپایی تنها در زمان سررسید امکان انجام دادنش وجود دارد.

ولی Call Option آمریکایی امکان دارد در روزهای پیش از سررسید هم معامله گردد.

تفاوت بازارهای اختیار معامله و آتی

آن ها با هم تفاوت های زیادی دارند که در ادامه به تعدادی از مهم ترین شان اشاره می شود:

تعهد طرفین

در حوزه ی آتی سکه طرفین قرارداد موظفند که تعهدهای خود را انجام بدهند. در حقیقت خریدار متعهد می ‌شود وجه نقد بپردازد و فروشنده عهد می‌ بندد که در زمان سررسید، سکه را تحویل دهد.

ولی در اختیار معامله فقط فروشنده تعهد می ‌دهد؛ یعنی خریدار (چه در موقعیت Call و چه در موقعیت Put باشد، فرقی ندارد) هیچ تعهدی نمی‌ دهد بلکه حق کامل را دارا می ‌باشد.

از همین روی است که فروشنده Call Option تعهد می‌ دهد که سکه را در زمان سررسید تحویل دهد. فروشنده Put Option هم تعهد می دهد که پول نقد را در زمان مشخص تحویل پرداخت کند.

ولی خریداران عهدنامه ی اختیار معامله، حق کامل دارند که این قرارداد را اعمال کنند یا اعمال ننمایند.

مبلغ ضمانت

در حوزه ی آتی طرفین موظفند که مبلغی را به عنوان ضمانت بپردازند ولی در قرارداد اختیار معامله فقط فروشنده‌ها تعهد می دهند و خریداران حق کامل دارند.

مبلغ ضمانت در آتی برای همه ی قراردادها به یک میزان است ولی در عهدنامه های اختیار معامله این مبلغ ضمانت یکسان نیست.

علاوه بر آن در بخش آتی به وقت بستن قرارداد هیچ مبلغی بین طرفین مبادله نمی ‌شود فقط در این جا مبلغ تضمینی در حساب طرفین بلوکه می گردد.

ولی در بازار اختیار معامله پرداخت نرخ اختیار از طریق خریدار به فروشنده صورت می‌ گیرد.

یعنی روش کار به این صورت است که به وقت قرارداد، وجه اختیار از حساب خریدار کم می شود و به حساب فروشنده واریز می گردد.

جریمه ی نُکول

نکول یعنی عدم قبول و رد چیزی که اگر طرفین معامله با هر دلیلی به تمام یا قسمتی از تعهداتشان عمل نکنند، می ‌گویند نکول صورت گرفته است.

در حوزه ی آتی سکه، جریمه ی نکول برای طرفین یعنی هم خریدار و هم فروشنده قابل اجرا است.

ولی جریمه ی نکول در بازار اختیار معامله تنها برای فروشنده است. در آتی سکه، جریمه ی نکول به مراتب بالاتر از بازار اختیار معامله است.

نوع سفارش دهی

سفارش دهی در بخش آتی هم به شکل آنلاین و هم تلفنی صورت می ‌گیرد.

ولی در قراردادهای اختیار معامله فقط به شکل تلفنی سفارشات، ثبت و معامله می‌ شوند که دلیلش هم موارد زیر است:

دامنه ی نوسانی قیمت وجود ندارد، ریسک معاملات بالا است، این قراردادها جدید هستند و بیش تر تریدرها با آن ها آشنا نیستند.

کارمزد،حجم سفارش و حد نوسان قیمت

‏ حوزه ی آتی از نظر کارمزد حجم سفارش و میزان کارمزدش نسبت به قراردادهای اختیار معامله زیادتر است.

ولی حجم سفارش در آتی کم تر و نوسان قیمت در آن بین ۵ درصد مثبت یا منفی است که میزان این نوسان با توجه به قیمت تسویه ی خرید و فروش روز قبل مشخص می شود.

ولی در بازار اختیار حجم سفارش بالاتر و محدوده ی نوسان قیمتی اصلاً وجود ندارد.

به این معنا که همه ی خرید و فروش ها بدون هیچ دامنه ی قیمتی انجام می ‌شوند و تریدر هر قیمتی را می ‌تواند برای سفارش در سیستم ارائه دهد.

جمع بندی قراردادهای اختیار معامله

دانستید که بازار مشتقه جدیدا به خاطر گسترش زیاد حوزه ها در بورس و ارتقا بخشیدن به این حوزه به وجود آمده است.

در بازار مشتقه، قراردادهای مختلفی وجود دارند. یکی از این عهدنامه ها، قرارداد اختیار معامله است. آن به دو صورت حق فروش یا Put Optionو حق خرید یا Call Optionاست.

Put Option ابزاری است که تریدر با استفاده از آن حق دارد مقدار مشخصی از دارایی درج شده در عهد نامه را با قیمت توافقی در یک بازه ی زمانی معین به فروش برساند.

Call Option بین خریدار و فروشنده منعقد می شود. در این جا خریدار از فروشنده حق خرید یا فروختن دارایی مورد نظر را با قیمتی مشخص می خرد.

تفاوت بازارهای اختیار معامله و آتی هم بسیار است که می توان به نمونه های زیر اشاره کرد:

تعهد طرفین، مبلغ ضمانت، جریمه ی نکول، نوع سفارش دهی، کارمزد، حجم سفارش و حد نوسان قیمت و … .

اما برای کسب اطلاعات بیش تر می توانید به سایت آکادمی طهرانی مراجعه نمایید و معلومات خود در زمینه ی بازارهای مالی را بالا ببرید.

قرارداد اختیار معامله (Option Contract) چیست؟

در بازار روش های مختلفی جهت سرمایه گذاری و یا معامله موجود است که هریک از آن ها تکنیک های خاص همرا با مزیت ها و معایبی دارند. با این وجود قصد و هدف همگان در این بازرا معلوم است و آن کسب سود از سپرده خود میباشد. جهت موفقیت در این امر باید با دانش و مهارت مورد نیاز وارد این عرصه شویم. یکی از روش های مرسوم فعالیت در این بازار قرارداد اختیار (Option Contract) میباشد که در این مطلب به بررسی آن میپردازیم.

قرارداد اختیار چیست؟

قرار داد اختیار یا آپشن به زبان ساده برای کاربر امکان خرید و یا فروش یک دارایی را در یک زمان مقرر و از پیش تعیین شده فراهم میکند که تا حدودی مشابه با قرارداد آتی میباشد ولی در قرارداد اختیار کاربر در زمان مقرر مجبور به خرید یک دارایی نیست و وظیفه ای در قبال آن ندارد.

قرار داد اختیار در واقع به دو نوع اصلی تقسیم میشوند، که اختیار خرید (Call) و اختیار فروش (Put) نام دارند. که کاربران برای سرمایه گذاری در چارچوب قرارداد اختیار ملزم به خریداری یکی از این دو هستند.

قرارداد اختیار خرید (Call Option): اینگونه قرارداد به کاربر این اختیار را میدهد که یک دارایی را در یک قیمت مقرر خریداری کنند. زمانی که معامله گران حرکت صعودی یک دارایی را پیش بینی میکنند، قرارداد Call را خریداری می‌کنند.

قرارداد اختیار فروش (Put Option): در این شکل از قرار داد شما در واقع حق فروش یک دارایی را در قیمت مقرر کسب میکنید این قرار داد در زمانی خریداری میشود که که حرکت سقوطی یک دارایی مشخص اختیار خرید (Call option) میشود.

هر قرار اختیار متشکل از 4 مولفه اصلی میباشد:

• اندازه (Size): منظور از اندازه درواقع همان میزان دارایی مورد قرار دارد است. مانند: یک بیت کوین یا یک دلار.
• تاریخ سررسید (Expiration Date): درواقع به زمانی میگویند که بعد از آن دیگر قرار دادی وجود ندارد که معامله از آن پیروی کند و در حقیقت قرار داد انقضا پیدا میکند.
• قیمت توافقی (Strike Price): درواقع به قیمتی میگویند در آغاز قرارداد تعیین میشود و دارایی با توجه به آن قیمت مورد خرید یا فروش قرار میگیرد، البته این در صورتی است که خریدار قصد در انجام قرارداد داشته باشد.
• قیمت قرارداد اختیار (Premium):در واقع میزان هزینه ایست که خریدار در قبال اخز حق قرارداد اختیار به عرضه کننده این قرارداد پرداخت میکند. با این وجود تمام مولفه ها میتوانند در قیمت یک قرارداد از سمت فروشنده یا خریدار تغییر پیدا کند.

مثالی جهت فهم بهتر قرارداد اختیار

علی که یک تریدر بیت کوین است، و به طور مثال هم اکنون قیمت بیت کوین 10.000 دلار میباشد. علی با بررسی ها و دانش خود پیش بینی میکند که تا دو ماه آتی قیمت بیت کوین به 14.000 دلار میرسد. او قادر است بلافاصله از صرافی ها یک بیت کوین خریداری کند که در دو ماه آینده سود دریافت کند. اما این امکان میدهد که ممکن است دپار ضرر شود. سرانجام او جهت پایین آوردن ریسک تصمیم بر قرار داد اختیار معامله میگیرد.

علی به سایت های مخصوص فروش قراردد اختیار خرید و فروش مراجعه رد و به سبب تحلیل صعودی خود یک قرارداد اختیار خرید با معلومات زیر میخرد:

• اندازه: یک واحدبیت کوین
• تاریخ سررسید: دو ماه (مثلاً 10 می 2020۰)
• قیمت فعلی بیت کوین: 10.000 دلار
• قیمت توافقی یا قیمت اعمال: 13.000 دلار
• قیمت قرارداد اختیار (وجه تضمین به فروشنده در زمان خرید): 400 دلار

با توجه به معلومات قرارداد علی 400 دلار در ازای یک قرارداد اختیار بیت کوین از نوع خرید (Call) برای دو ماه آینده پرداخت کرده است. در هنگام سررسید قرار داد(2 ماه دیگر) دو پدیده بیشتر وجود ندارد: 1- بیت کوین به بیشتر از 13.000 دلار افزایش پیدا کرده 2- بیت کوین به بیشتر از 13.000 دلار افزایش نیافته.

در صورتی که بیت کوین به 14.000 دلار افزایش پیدا کند. او قادر است با پرداخت 13.000دلار یک بیت کوین که در واقع نرخ آن 14هزار دلار است را دریافت کند و با احتساب 400 دلاری که در ازای قرار داد پرداخت کرده بود او 600 دلار سود کرده است.

ولی در آن روی سکه اگر بیت کوین بجای افزایش ماهش یابد و مثلا به 8.000 دلار برسد. علی میتواند با اختیار کامل بیت کوین را خریداری نکند و ضرر آن تنها 400 دلار است که بابت خرید قرارداد اختیار پرداخت کرده بود. با این حساب بجای 2.000 دلار ضرر تنها متحمل 400 دلار ضرر شده است.

با این وجود اگر علی پیش بینی کند که قیمت بیت کوین در حال ریزش است قادر است قرارداد اختیار فروش (Put Option) را تهیه کند و از کاهش قیمت بیت کوین به سود برسد. برخی از ماینرهای بیت کوین جهت کاهش ریسک خود پس از استخراج، از قرارداد های اختیار بهره میگیرند.

در مجموع اگر قیمت توافقی پایین تر از قیمت بازار باشد، معامله‌گر قادر است دارایی مورد قرارداد را با تخفیف دریافت کند و بعد از بررسی قیمت اختیار، انتخاب کند که جهت رسیدن به سود، قرارداد را به اجرا دربیاورد. ولی در صورتی که قیمت توافقی بالاتر از قیمت بازار باشد، معامله‌گردیگر نیاز به اجرای قرارداد ندارد و قرارداد در حقیقت ناسرانجام میشود. هنگامی که قرارداد به انجام نمیرسد، تنها هزینه و یا ضرری که معامله گر متحمل آن میشود، هزینه خرید قرارداد اختیار میباشد که در آغاز پرداخت کرده بود.

در نظر داشته باشید فقط خریدار است قادر است تصمیم بر فروش یا خرید دارایی، را به انجام برساند یا خیر. فروشنده با توجه به انتخاب خریدار، ملزم به انجام قرارداد میباشد. در واقع یعنی اگر خریدار تصمیم بر خرید دارد و قرارداد را اجرا میکند، فروشنده ملزم به فروش دارایی پایه به او میباشد. از سویی دیگر در قرارداد فروضش اگر خریدار تصمیم بر فروش دارایی مطابق با قرارداد را داد، فروشنده ملزم به خرید دارایی پایه از او میباشد. با این حساب فروشندگان بیشتر ذدر معرض ریسک و ضرر میباشند زیرا خریدار تنها ضرری که میتواند متحمل شود هزینه خرید قرارداد اختیار میباشد و بیشتر از آن ممکن نیست ضرر کنند ولی فروشندگان اندازه ریسک و ضررشان به نوسانات دارایی مورد معامله بستگی دارد.

دو نوع قرارداد اختیار: آمریکایی و اروپایی

در بعضی از قرارداد ها که این امکان را به مامله گر میدهند که قبل از تاریخ سر رسید، قرارداد را به اجرا دربیاورند، قرارداد اختیار آمریکایی میگویند. ولی در قرارداد های اروپایی تنها انکان اجرای قرارداد در زمان مقرر شده ممکن است و کسی چنین اجازه که قبل از تاریخ سر رسید قرارداد را اجرا کند را ندارد. لازم به ذکر است که این دو نوع قرارداد آمریکایی و اروپایی هیچگونه ارتباطی به جغرافیای قرارداد ها ندارد و در سراسر دنیا این دو قرارداد مورد ساتفاده قرار میگیرد.

عوامل موثر در قیمت قرارداد اختیار

وجه تضمین در قرارداد اختیار معمولا تحت تاثیر موارد بسیاری قرار میگیرد ولی این 4 مورد از اصلی ترین این موراد میباشند:

• قیمت دارایی پایه
• قیمت توافقی
• زمان مورد قرارداد تا تاریخ سررسید
• و نوسان (یا شاخص) بازار مربوطه.

هرکدام از این 4 مورد میتواند تاثیر خاص خودرا بر روی قیمت قرارداد بگذارد. برای درک بهتر به جدول زیر توجه کنید:

قیمت اختیار خرید	قیمت اختیار فروش
صعود قیمت دارایی	افزایش	کاهش
قیمت توافقی بالاتر	کاهش	افزایش
نزدیکی به زمان سررسید	کاهش	کاهش
نوسانات بازار	افزایش	افزایش

بر اساس این جدول خواهید فهمید که هریبک از موارد بالا میتواند تاثیر متفاوتی با یکدیگر بر روی قیمت قرارداد بگذارند و هرکدام نقش خاص و اصلی خودرا در قرارداد بازی میکنند.

انواع روش‌های معامله با قرارداد اختیار

خرید یا فروش قراردادهای اختیار این امکان برای کاربران فراهم میکند تا بتوانند با ریسک کمتر هم به سود برسند و هم از سپرده خود حفاظت کنند. اگر در هنگام سررسید قرارداد نرخ دارایی افزایش یافته باشد، فردی که قرارداد اخیتیار خرید (Call) خریده است سود کسب خواهد کرد. و از سویی دیگر اگر قیمت دارایی مورد قرارداد کاهش یافته باشد فردی که قرارداد اختیار فروش (Put) خریده است سود کسب خواهد کرد. در مجموع به 4 شیوه میتوان در بازار بواسطه قراردادهای اختیار معامله کرد:

1- خرید قرارداد اختیار خرید (Call)؛ امید به افزایش قیمت

کاربری که اینگونه قراردادرا تهیه میکند امید به این دارد که بازار قرار است حرکت صعودی داشته باشد، بیشتر کاربران در این وضعیت خود دست بکار شده و دارایی مورد نظر را خریداری میکنند، ولی ریسک معاملات بسیار بالاست و برخی از کاربران قصد ندارند خودرا درگیر چنین ریسکی کنند و روی به خریدن قراردادهای اختیار معامله میاورند و محدوده خاصی برای متضرر شدن خود انتخاب میکنند و در انتظار سود منتظر میمانند.

2- فروشِ قرارداد فروش (Put)؛ امید به افزایش قیمت

در این شکل از قرارداد اختیار که با ارزیابی حرکت صعودی یک دارایی معامله میشود، معامله‌گرانی که ارزیابی میکنند که قیمت بالا خواهد رفت، یک قرارداد اختیار فروش را می‌فروشند. با فروشِ قرارداد اختیار فروش، معامله‌گر قبول میکند که در هننگام سررسید قرارداد، در حالتی که خریدار قصد داشته باشد از حق خود جهت فروش دارایی موردقرارداد استفاده کند، آن را با قیمت توافقی خریداری کند. اگر قیمت دارایی در هنگام سررسید از قیمت توافقی بالاتر باشد، خریدار قرارداد ترجیح خواهد داد که دارایی را بفروش نرساند، و با این وجود فروشنده قرارداد به اندازه قیمت قرارداد اختیار کسب سود میکند.

3- خریدِ قرارداد فروش (Put)؛ امید به کاهش قیمت

این قرارداد برعکس دو بالا با ارزیابی حرکت سقوطی یک دارایی معامله میشود. کاربرانی در مورد یک دارایی نگاه نزولی دارند، قرارداد اختیار فروش را تهیه میکنند. این قرارداد این فرصت را ایجاد میکند که دارایی برخلاف الگوی بازار با قیمت تعیین شده بفروشند.مشابه موراد بالایی این قرارداد نیز ریسک ناشی ماز نوسان بازار را برای افراد محدود به مقدار کمی میکند.

4- فروشِ قرارداد خرید (Call)؛ امید به کاهش قیمت

این قرارداد نیز مانند مورد بالایی با نگاه نزولی به یک دارایی شکل میگیرد. با فروش این قرارداد افراد مقرر میکنند که در در صورتی که افراد بخواهند از حقوق تعیین شده خود جهت خرید دارایی استفاده کنند، میبایست دارایی مورد قرارداد را با قیمت مقرر شده به او بفروشند.

حروف یونانی در اختیار معامله

حروف و الفبای یونانی، زبانی برای ارتباط در اختیار معامله میباشند که از ان ها جهت سنجیدن بعضی از موارد تأثیرگذار بر نرخ یک قرارداد استفاده میکنند. این حروف همچنین مقدارهای آماری نیز هستند که جهت اندازه‌گیری مقدار ریسک یک قرارداد و تغییرات آن طی زمان استفاده میشود.

دلتا (Delta) جهت اندازه‌گیری مقدار نوسان قیمت قرارداد اختیار معامله در مقابل با نرخ دارایی پایه مورد استفاده قرار میگیرد. برای مثال، اگر دلتا ۰٫۶ باشد معنی این را میدهد که قرارداد اختیار در واقع در مقابل هر ۱ دلار نوسان قیمت دارایی، به مقدار ۰٫۶۰ دلار (۶۰ سنت) نوسان پیدا خواهد کرد. به طور خلاصه و ساده، دلتا نوسانات دارایی نسبت به قیمت قرارداد را نشان میدهد.

گاما (Gamma) جهت سنجیدن مقدار تغییرات دلتا در طی زمان استفاده میشود. در واقع یعنی اگر دلتا در طول زمان از ۰٫۶ به ۰٫۴۵ تغییرئ پیدا کند، گامای قرارداد اختیار معامله ۰٫۱۵ برآورد خواهد شد.

تتا (Theta) جهت سنجیدن نوسان قیمت مبنی بر کتهش یک روزه زمان قرارداد استفاده میشود.تتا در واثع بیانگر نوسان قیمت اختیار با نزدیک تر گردیدن به تاریخ سررسید میباشد.

وگا (Vega) جهت سنجیدن مقدار نوسان در قیمت قرارداد در مقابل تغییر 1 درصدی در تغییرات دارایی پایه استفاده میشود. به زمان صریح تر،ر تاثیر نوسانات دارایی را بر روی قرارداد اندازه میگیری میکند. بالارقتن میزان وگا بیانگر بالارفتندر نرخ اختیار خرید و فروش میباشد.

رو (Rho – رُ) جهت سنجیدن نوسان قیمت مورد انتظار در مقابل تغییرات میزان بهره استفاده میشود. میزان بهره رو اختیار خرید (Call option) به بالا قطعت موجب بالارفتن نرخ اختیار خرید و پایین امدن نرخ اختیار فروش میباشد. در مجموع، میزان رُ در اختیار خرید “مثبت” و در اختیار فروش “منفی” میباشد.

مزایا و معایب قراردادهای اختیار

مزایا

• جهت پوشش ریسک در مقابل ریسک‌های بازار متناسب است.
• در معاملات پرریسک انعطاف‌پذیری بالاتری دارد.
• امکان استفاده از ترکیب‌ها و راهبردهای معاملاتی زیاد با الگوهای ریسک/ پاداش خاص و خوبی را بوجود میاورد.
• قادر هست در همه روندهای بازار (صعودی، نزولی و بازارهای خنثی) کسب سود کند.
• با دانش کافی میتوان از آن جهت پایین آوردن هزینه‌ها در زمان ورود به موقعیت معاملاتی استفاده کرد.
• امکان ایجاد همزمان چند معامله را بوجود میاورد.

معایب

• در برخی مواقع درک مکانیسم‌های اجرایی و برآورد قیمت اختیار بسیار سخت است.
• ریسک‌های متعددی مخصوصا برای فروشندگان (ناشران) قرارداد وجود دارد.
• ابزارهای معاملاتی آن نسب به سایر راهبردهای معمولی پیچیده‌تر است.
• بازارهای اختیار معامله بیشتر نقدشوندگی کمی را دارند و همین امر موجب میشود اغلب معامله‌گران به آن علاقه زیادی نداشته باشند.
• قیمت اختیار قراردادهای اختیار معامله به شدت مورد تغییر میباشد و ارزش زمانی آنها در طول زمانی که به زمان سررسید نزدیکتر می‌شود کاهش می‌یابد.

قرارداد اختیار در مقایسه با قرارداد آتی

قراردادهای اختیار و آتی دو ابزار مورد استفاده در معاملات میباشند که شباهت های زیادی با یکدیگر دارند ولی یک تفاوت بسیار بزرگ در ان ها موجب جدایی آنان است که آن هم سیستم تسویه آن ها میباشد. برخلاف قرارداد های اختیار، قراردادهای آتی اغلب در زمان سررسید به اجرا درمیایند. در واقع این یعنی خریداران ملزم میباشند که دارایی را در زمان تعیین شده معامله کنند ولی در نوع اختیار تنها تصمیمی سرمایه اختیار خرید (Call option) گذار است که در زمان سررسید چه کاری میخواهد بکند اگر در زمان سررسید خریدار قصد انجام معامله را داشهه باشد، فروشنده ملزم به انجام معامله است.

چگونه قرارداد اختیار را معامله کنیم؟

جهت انجام معاملات بوسیله قراردادهای اختیار، نیاز هست کهخ به صرافی ها و کارگزاری هایی که از این گونه قراردادها پیروی میکنند مراجعه کنید و انتخاب این صرافی ها وابسته به نوع دارایی مورد نظر شما میباشد.

برای مثال صرافی های زیر از معهاملات در قالب اختیار بیت کوین پشتیبانی میکنند:

البته لازم به ذکر است که به دلیل تحریم ها علیه ایران امکان بلوکه شدن سرمایه خود در این صرافی ها در نظر بگیرید. و قبل از انجام هرگونه معامله و یا ثبت نام از عملکرد خود مطمعن شوید.

همچنین به آن مقدار که فکر میکنید انجام این قراردادها به سهولت امکان پذیر نمیباشد و نیاز به دانش کافی دارد. پس قبل از ورود به بازار مطالعه کافی داشته باشید و دانش و تکنیم خودرا بسنجید تا بتوانید با تسلط خوب وارد این معاملات شوید.

جمع‌بندی

اختیار معامله همانطور که نامش بیان میکند، برای معامله گر امکان خرید و فروش یک دارایی در یک زمان مقرر بدون در نظر گرفتن نرخ آن در آن زمان را فراهم میکند. اینگونه قرارداد ها نوع های گوناگون دارند و کاربران با مطالعه بر روی اینگونه خدمات قادرند از راه های زیادی کسب سود داشته باشند.

با این وجود، لازم به ذکر است قرارداد اختیار معامله مثل اغلب قراردادها ریسک هایی را با خود به همرا دارد. پس بهتر است پیش از بهرمند شدن از این قراردادهای اختیار، با مطالعه و تحقیق درک مناسبی از بازار و قراردادها پیدا کنیم و ریسک ها و نقاط قوت و ضعف آن را بسنجیم. همچنین معامله‌گران میبایست راهبردهای کنترل ریسک را همراه با تحلیل‌ها و بررسی های تکنیکال و فاندامنتال جهت محدود کردن ضرر ها و خطرهای احتمالی به خوبی مورد برسی و نظارت قرار دهند.

آشنایی با مفاهیم و اصطلاحات قراردادهای مشتقه

قراردادهای مشتقه به نوعی از قراردادهای مالی اطلاق می‌شود که ارزش خود را از کالای فیزیکی (دارایی پایه) می‌گیرند. دارایی پایه می‌تواند به شکل سهام، کالا، نرخ‌های بهره، صنعت ساخت‌وساز یا هر نوع دارایی دیگر باشد.

امروزه اوراق مشتقه در قالب چهار نوع قرارداد مشتقه اصلی مورد معامله قرار می‌گیرند که عبارتند از: الف - قراردادهای آتی (Futures) ب - قراردادهای سلف (Forwards) ج - قراردادهای اختیار معامله (Options) د - قراردادهای معاوضه (Swaps) قراردادهای مشتقه فوق در مکان‌های زیر قابل معامله هستند:
بورس اوراق بهادار
بورس کالا
فرابورس (OTC)
انواع قراردادهای مشتقه

قرارداد آتی (Futures Contracts): قراردادی است که در آن دوطرف تعهد می‌کنند که در یک تاریخ مشخص(تعیین شده طبق ضوابط رسمی بورس) و با یک قیمت مشخص (تعیین شده طبق ضوابط بازار رسمی بورس) یک کالا با کیفیت مشخص(تعیین شده طبق ضوابط بازار رسمی بورس) را مبادله کنند. در این قرارداد دو طرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل کنند. خریدار معمولاً نگران است که قیمت کالا در آینده بالا رود و فروشنده نگران است که قیمت کالا ثابت مانده یا پایین بیاید. این قراردادها در بازارهای رسمی یا بورس انجام می‌گیرند و به نوعی نوسان‌های شدید قیمت کالا در آینده را کاهش می‌دهند. در این نوع قرارداد، پول، کالای مورد معامله تا زمان تحویل پرداخت نمی‌شود ولی هر دوطرف معامله برای حسن انجام معامله هنگام عقد قرارداد، ودیعه‌ای به اتاق پایاپای به‌عنوان وجه تضمین حسن انجام قرارداد می‌سپارند. برخی از قراردادهای آتی، قابل معامله و واگذاری به دیگران در بورس (بازار دست دوم) هستند لذا این نوع قراردادها به‌عنوان ابزارهای سفته بازی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

پیمان آتی (Forward Contracts): اصطلاحی که سازمان بورس به‌کار می‌برد: قراردادی است که در آن دوطرف تعهد می‌کنند که در یک تاریخ مشخص(توافقی است طبق ضوابط بازار غیررسمی بورس) یا یک قیمت مشخص (توافقی است طبق ضوابط بازار غیررسمی بورس) یک کالا با کیفیت مشخص(توافقی است طبق ضوابط بازار غیررسمی) را مبادله کنند. در این قرارداد دو طرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل کنند. خریدار معمولاً نگران است که قیمت کالا در آینده بالا رود و فروشنده نگران است که قیمت کالا ثابت مانده یا پایین بیاید. این قرارداد‌ها در بازارهای غیررسمی یا خارج از بورس صورت می‌گیرند و معمولا به‌علت اعتبار بالای دوطرف معامله، کل مبلغ در زمان تحویل کالا در سررسید پرداخت می‌شود.

قراردادهای سلف: قراردادی است که در آن دو طرف تعهد می‌کنند که در یک تاریخ مشخص(توافقی است) و با یک قیمت مشخص (توافقی است) یک کالا با کیفیت مشخص (توافقی است) را مبادله کنند. در این قرارداد دو طرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل کنند. خریدار نگران است که قیمت کالا در آینده بالا رود و فروشنده نگران است که قیمت کالا ثابت مانده یا پایین بیاید. این قرارداد در بازار غیررسمی(خارج از بورس) در کشورهای اسلامی صورت می‌گیرد. در این قراردادها کل مبلغ مورد معامله ابتدا به تحویل‌دهنده کالا پرداخت می‌شود، یعنی تحویل‌دهنده کالا در ابتدا پول را می‌گیرد و در سررسید، کالا را تحویل می‌دهد. معاملات سلف به نوعی در شمار قراردادهای آتی قرار می‌گیرند. البته میان معاملات سلف و قراردادهای آتی تفاوت‌هایی وجود دارد. از آنجا که معاملات سلف در اغلب کشورها در خارج از بورس انجام می‌شود، فاقد استانداردهای لحاظ شده در قراردادهای آتی هستند. بنابراین دوطرف معامله می‌توانند قرارداد را به نحو دلخواه و براساس نیاز خود به‌صورت توافقی تنظیم کنند. در معاملات آتی، اتاق پایاپای (نهاد تسویه) وجود دارد که مبلغی را به‌عنوان ودیعه از هر دوطرف در هنگام عقد قرارداد دریافت می‌کند، درحالی‌که در قرارداد سلف، اتاق پایاپای موجود نیست و هر طرف مستقیما نسبت به دیگری مسئول است. قراردادهای آتی در بورس کالا، تحت مقررات و نظارت کمیته معاملات است اما بازارهای سلف تحت مقررات و ضوابط خاصی نیستند.

قراردادهای استصناع: قراردادی است که در آن دوطرف تعهد می‌کنند که در یک تاریخ مشخص (توافقی است) و با یک قیمت مشخص (توافقی است) یک کالا با کیفیت مشخص(توافقی است) را مبادله کنند. در این قرارداد دو طرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل کنند. خریدار معمولا نگران است که قیمت کالا در آینده بالا رود و فروشنده نگران است که قیمت کالا ثابت مانده یا پایین بیاید. این قرارداد در بازار غیررسمی (خارج از بورس) در کشورهای اسلامی صورت می‌گیرد. در این قرارداد کل مبلغ مورد‌معامله به‌صورت قسطی تا سررسید به تحویل‌دهنده کالا پرداخت می‌شود.

قراردادهای معاوضه‌ای (Swap Contracts): قراردادی است که در آن دوطرف متعهد هستند که برای مدت مشخص(توافقی است)، دو دارایی یا منافع حاصله از دو دارایی را با کیفیت مشخص(توافقی است) به نسبت تعیین شده، معاوضه کنند. پس از سررسید قرارداد دو دارایی یا منافع این دو دارایی به صاحبان اولیه آنها برمی‌گردد. این دارایی‌ها می‌توانند فیزیکی مثل گندم، طلا، نفت، چوب و. یا مالی مثل اوراق قرضه، مشارکت، وام‌و. باشند. در این قرارداد دو طرف متعهد هستند که طبق ضوابط قرارداد عمل کنند. این قرارداد به‌صورت غیررسمی(خارج از بورس) انجام می‌گیرد.

اوراق اختیار خرید

قراردادهای اختیار خرید (Call Option): قراردادی است که صاحب اختیار(خریدار اختیار خرید) پس از پرداخت مبلغی مشخص(تعیین‌شده توسط بازار رسمی بورس) به فروشنده اختیار، این حق را پیدا می‌کند که تا زمانی مشخص(تعیین‌شده توسط بازار رسمی بورس)، دارایی رسمی مشخص را با کیفیت مشخص با قیمت مشخص (تعیین شده توسط بازار رسمی بورس) اگر بخواهد از فروشنده اختیار، خریداری کند. این صرفا یک حق یا امتیاز خرید است نه اجبار. فروشنده اختیار خرید تا زمانی که خریدار اختیار خرید حق خود را اجرا نکرده، هیچ تعهدی در این قرارداد ندارد. زمانی که خریدار اختیار خرید حق خود را اجرا کند، فروشنده اختیار خرید اجبار دارد که تعهد را طبق قرارداد انجام دهد. به‌عبارتی دیگر، خریدار اختیار خرید دارای یک حق است و فروشنده اختیار خرید در زمان اجرای این حق دارای تعهد می‌شود. این یک نوع تعهد احتمالی برای فروشنده اختیار خرید تلقی می‌شود. صاحب اختیار خرید (خریدار) فکر می‌کند که قیمت دارایی بالا می‌رود و فروشنده اختیار خرید فکر می‌کند که قیمت دارایی پایین می‌آید. این قرارداد به‌صورت رسمی در بورس‌های دنیا روی دارایی‌های واقعی و مالی معامله می‌شود. چنانچه صاحب اختیار به دلایل قیمت‌های بازار، از حق خود استفاده کند، حالتی ایجاد می‌شود که به آن درون پولی (in The money) اطلاق می‌شود.

قراردادهای اختیار فروش(Put option): قراردادی است که صاحب اختیار(خریدار اختیار فروش) پس از پرداخت مبلغی مشخص (تعیین‌شده توسط بازار رسمی بورس) به فروشنده اختیار، این حق را پیدا می‌کند که تا زمان مشخص (تعیین شده توسط بازار رسمی بورس) دارایی مشخص را با کیفیتی مشخص با قیمتی مشخص (تعیین شده توسط بازار رسمی بورس) اگر بخواهد به فروشنده اختیار بفروشد. این صرفا یک حق یا امتیاز فروش است نه اجبار. فروشنده اختیار فروش تا زمانی که خریدار اختیار فروش حق خود را اجرا نکرده، هیچ تعهدی در این قرارداد ندارد. زمانی که خریدار اختیار فروش، حق خود را اجرا کند، فروشنده اختیار فروش اجبار دارد که تعهد را طبق قرارداد انجام دهد. به‌عبارتی دیگر، خریدار اختیار فروش دارای یک حق است و فروشنده اختیار فروش در زمان اجرای این حق دارای تعهد می‌شود. این یک نوع تعهد احتمالی برای فروشنده اختیار فروش تلقی می‌شود. صاحب اختیار فروش(خریدار) فکر می‌کند که قیمت دارایی پایین می‌رود و فروشنده اختیار فروش فکر می‌کند که قیمت دارایی بالا می‌رود. این قراردادها به‌صورت رسمی در بورس‌های دنیا روی دارایی‌های فیزیکی و مالی معامله می‌شوند.اگر قرارداد اختیار معامله به‌گونه‌ای بسته شود که دارنده برگه بتواند در هر زمان (پیش از سررسید نهایی) از حق خود استفاده کند، آن را «اوراق آمریکایی» و اگر در برگ قرارداد این جمله قید شده باشد که دارنده تنها در زمان انقضا می‌تواند از آن حق استفاده کند، آن را «اوراق اروپایی» می‌نامند. گواهی اختیار معامله قابل معامله در بازار دست دوم (بورس) نیز هست.