معامله با الگوی سر و شانه

↵ همچنین اگر شما توانایی نوسان‌گیری از روند قیمتی را دارید ، حتی از نوساناتی که در الگو سر و شانه وجود دارد می‌توانید سود کسب کنید.

الگوی سر و شانه چیست؟ آموزش روش معامله با الگوی سر و شانه

الگوی سر و شانه یکی از ساده ترین الگوهای معاملاتی در بازارهای سرمایه ای محسوب می شود که شما می توانید از آن در انواع بازارهای سرمایه ای، به خصوص بازار دو طرفه استفاده کنید. این الگو در هر تایم فریمی قابل استفاده است و تقریبا از اطمینان خوبی برخوردار است. در ادامه خواهیم دانست الگوی سر و شانه و چگونه می توان از الگوی سر و شانه در معامله استفاده کرد. با ما همراه باشید.

الگوی سر و شانه چیست؟

به طور کلی الگوی سر و شانه یکی از انواع الگوهای بازگشتی محسوب می شود. به عبارت ساده تر الگوی سر و شانه در دسته الگوهایی قرار می گیرد که می تواند به ما نشان دهد یک روند صعودی یا نزولی تمام شده است و قرار است روند دیگری شروع شود.

اما بیایید کمی مفهومی تر بدانیم الگوی سر و شانه چیست. چرا که برای معامله با الگوی سر و شانه همواره لازم نیست دنبال چند قله پی در معامله با الگوی سر و شانه پی یا چند دره پی در پی باشیم. با یادگیری مفهوم و با استفاده از چند نشانه می توانیم این الگو را به سادگی پیدا کنیم.

به شکل آکادمیک الگوی سر و شانه در انتهای روند صعودی به شکل دو شانه و یک سر مطابق شکل تشکیل می شود. همچنین الگوی سر و شانه در انتهای روند نزولی نیز از همین دو شانه و یک سر اما به شکل برعکس ( دره ) ایجاد می شود. آن چیزی که متداول است این است که اساسا الگوی سر و شانه در انتهای روند صعودی اطمینان بخش تر است و کمتر می توان این الگو را در انتهای یک روند نزولی پیدا کنیم.

از این روست که گفته می شود که غالبا الگوی سر و شانه کارایی خوبی در بازارهای دو طرفه دارد. زیرا شما با تشخیص این الگو در بازار هایی مانند بازار فارکس و … از نزول قیمتی سهم سود ببرید. اما در بازارهایی مانند بازار بورس ایران و … عملا شما تنها برای تشخیص زمان خروج از بازار می توانید از الگوی سر و شانه صعودی استفاده کنید.

در کنار شانه ها و سر مفهوم دیگری به نام گردن وجود دارد. گردن خطی است که شانه و سر در آن تشکیل شده است. برای درک بیشتر این مسئله به تصویر زیر توجه کنید.

اما همانطور که می دانید پیدا کردن یک الگو یا حتی یک روند ساده در بازار کار چندان ساده ای نیست. در واقع هیچ گاه الگوها در بازار به شکل شارپ و مشخص تشکیل نمی شود و حتی ممکن است یک الگو نیمه کاره بماند. از این روست که گفته می شود سعی کنید در معامله با الگوی سر و شانه یادگیری الگوی سر و شانه و اینگونه موارد مفاهیم را بدانید تا بتوانید بر اساس این مفاهیم پیش بروید و عملا بتوانید ساده تر این الگو ها را پیدا کنید. از این رو در ادامه به شکل مفهومی می خواهیم بدانیم الگوی سر و شانه چیست و چگونه می توان بر اساس الگوی سر و شانه در معامله موفق بود.

الگوی سر و شانه و مفهوم واقعی آن

همانطور که گفته شد الگوی سر و شانه یک الگوی بازگشتی است. از این رو شما برای تشخیص این الگو باید به روند بازار نگاه کنید. در واقع شما در وسط یک روند صعودی یا نزولی نمی توانید این الگو را پیدا کنید. همچنین در یک روند متعادل و رنج نیز کمتر پیش می آید که الگوی سر و شانه تشکیل شود. اما در انتهای روند صعودی یا انتهای یک روند نزولی شما می توانید برای تایید تغییر روند به دنبال الگوی سر و شانه باشید.

در واقع شما باید به واسطه الگوها یا شاخص های دیگر متوجه انتهای مسیر صعودی یا نزولی شده باشید و یا حداقل احساس کرده باشید که این روند بنا به دلایلی مانند رسیدن به یک سطح مقاومت یا حمایتی قوی در حال تغییر روند است. نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که اساسا این خط حمایتی یا مقاومتی قوی می تواند همان گردن الگوی سر و شانه را تشکیل دهد.
به عبارت ساده تر گردن الگوی سر و شانه می تواند در کانال حمایتی یا مقاومتی پیدا شود و شما بر اساس همین گردن می توانید سر و شانه های را پیدا کنید.

نکته مهم دیگری که باید بدانید این است که نقاط برخورد و بازگشت سر و شانه ها اساسا در یک خط ( خط گردن ) قرار دارد. بنابراین شما برای پیدا کردن الگوی سر و شانه باید بتوانید یک روند کوچک در انتهای روند صعودی یا نزولی پیدا کنید. این مسئله می تواند شما را برای پیدا کردن الگوی سر و شانه راهنمایی کند.

بنابراین اگر بخواهیم به شکل خلاصه تر بیان کنیم، اساسا شما می توانید بر اساس چند فاکتور ساده مانند پیدا کردن خط روند و انتهای آن، پیدا کردن خط گردن و همچنین پیدا کردن کانال های حمایتی و مقاومتی مهم عملا این الگو را پیدا کنید.

بر اساس پیدا کردن این الگو شما می توانید نسبت به تغییر روند بازار مطمئن شوید. به عبارت ساده تر در بسیاری از آموزش ها گفته می شود که شما با پیدا کردن الگوی سر و شانه می دانید که روند در حال تغییر است. اما نکته ای که وجود دارد این است که اساسا الگوهایی مانند الگوی سر و شانه در معامله نقش تایید کننده را بر عهده دارد.

از این رو شما باید خودتان بیشتر مسیر را بروید و اگر در انتهای مسیر تایید کننده هایی از جنس الگوی سر و شانه را پیدا کردید می دانید که روش شما درست بوده و می توانید از آن در جهت اطمینان خاطر از ورود به بازار یا خروج از معامله استفاده کنید. این مفهوم اصلی است که شما باید آن را بدانید و بتوانید بر اساس آن شروع به معامله گری در بازار کنید.

حد سود و ضرر توسط الگوی سر و شانه

نکته مهم دیگری که شما باید در مورد الگوی سر و شانه معامله با الگوی سر و شانه بدانید این است که اساسا این الگو می تواند حد سود و ضرر خوبی برای ورود به بازار به شما نشان دهد.
اگر فرض کنیم شما در یک بازار دوطرفه فعالیت می کنید. یعنی می توانید از طریق نزول قیمتی نیز سود به دست بیاورید، در الگوی سر و شانه ای که انتهای روند صعودی تشکیل می شود قله ی شانه دوم یا انتهایی به عنوان حد ضرر شناسایی می شود. به عبارت ساده تر اگر روند الگو تکمیل شده باشد و بعد از آن خط گردن رو به پایین شکسته شده باشد اما بر اساس هر دلیلی این روند ادامه دار نبود و به حالت صعودی برگردد شما باید در حد ضرری به اندازه قله شانه دوم از معامله خارج شوید.

حد سود بر اساس الگوی سر و شانه نیز ساده است. به اندازه فاصله قله سر تا گردن شما می توانید حد سود خوبی در نظر بگیرید. به طور مثال اگر نقطه قله سر در عدد ۱۰۰ دلار قرار داشته باشد و خط گردن در محدود ۸۰ دلار باشد. عملا شما از محل ورود ( گردن ) به اندازه ۲۰ دلار انتظار سود می توانید داشته باشید.

بنابراین اگر شما بعد از شکسته شدن خط گردن پس از شانه دوم وارد معامله شده باشید می توانید بر اساس حد سود و ضرر گفته شده معامله خودتان را انجام دهید.
در مورد الگوی سر و شانه معکوس یا همان الگویی که در انتهای خط روند نزولی تشکیل می شود نیز تقریبا داستان بدین شکل است. در واقع در این حالت شما باید حد ضرر خود را در قعر دوم ( شانه دوم ) قرار دهید و بر اساس فاصله میان سر تا گردن ( قعر سر تا گردن ) حد سود خودتان را مشخص کنید. بر این اساس است که حد سود و ضرر شما مشخص می شود.

بنابراین اگر بخواهیم به طور کلی بیان کنیم الگوی سر و شانه یک تایید کننده و راهنما در انتهای مسیر صعودی یا نزولی است. این که شما بخواهید با جست و جوی این الگو انتهای روند صعودی یا نزولی را تشخیص دهید، اشتباه است. شما باید کار و استراتژی خودتان را پیش ببرید و در صورتی که این الگو را در انتهای روند مشاهده کردید از تایید و راهنمایی آن در جهت تعیین سود و حد ضرر استفاده کنید.

سوالات متداول

۱- آیا شیب گردن الگوی سر و شانه اهمیت دارد؟
به طور کلی شیب گردن الگوی سر و شانه در معامله تاثیری ندارد. در واقع این شیب می تواند تا حدودی قدرت بازار را نشان دهد. به طور مثال اگر شیب مثبت باشد نشان می دهد که قدرت خوبی در بازار وجود دارد و احتمالا الگوی سر و شانه سریع تر تشکیل می شود ولی اگر این شیب منفی باشد عملا قدرت بازار کم است و روند به کندی تکمیل می شود. اما این چیزی نیست که بخواهد چندان تاثیری در معاملات شما داشته باشد.

۲- آیا الگوی سر و شانه همواره کامل است؟
خیر – نه تنها الگوی سر و شانه، بلکه هیچ الگوی دیگری همواره کامل تشکیل نمی شود. در واقع در برخی از مواقع این احتمال وجود دارد که الگو نیمه رها شود و به طور کلی خاصیت خود را از دست دهد. از این رو همواره پیشنهاد می شود که بعد از تکمیل الگوی سر و شانه و شکسته شدن خط گردن بعد از شانه دوم اقدام به معامله کنید. در غیر این صورت ممکن است متضرر شوید.

الگوی سر و شانه

تمامی معامله‌گران فعال در بازار های مالی ، برای کسب سود ، باید به سه تحلیل فاندامنتال ، تکنیکال و سنتیمنتال تسلط داشته باشند. از تحلیل فاندامنتال برای پیدا کردن بهترین سهام ها یا ارزها برای سرمایه‌گذاری ، از تحلیل تکنیکال برای پیدا کردن بهترین نقطه ورود به معامله و از تحلیل سنتیمنتال برای اینکه مشخص شود معامله‌گران به چه سمتی گرایش دارند و رفتارشناسی آنها استفاده می‌شود. در این مقاله قصد داریم شما را با مشخصات و انواع یکی از پرطرفدارترین الگوی های قیمتی در تحلیل تکنیکال، یعنی الگوی سر و شانه آشنا کنیم.

الگو سر و شانه چیست؟

این الگو یکی از انواع الگوی های بازگشتی است. همان طور که مشخص است، روند قیمتی پس از شکل گرفتن این الگو، تغییر جهت می‎‌دهد. الگوی سر و شانه، از سه قله و دو دره تشکیل شده است و معمولا قله وسط از دو قله دیگر بلندتر است که به آن “سر” گفته می‌شود و همچنین دو قله‌ای که در سمت چپ و راست قله وسط واقع شدند، تقریبا هم‌سطح هستند که به آن‌ها “شانه” نیز گفته می‌شود. خط گردن(Neck line)، یکی دیگر از اجزای تشکیل دهنده این الگو است که از به هم وصل کردن نقاط برخوردی سه قله، حاصل می‌شود.

انواع الگوی های سر و شانه

الگو سر و شانه سقف

این الگو در انتهای یک روند صعودی ایجاد می‌شود و باعث تغییر روند به حالت نزولی می‌شود. در این الگو ، سر (قله وسط) ارتفاع بیشتری نسبت به شانه ها (دو قله مجاور) دارد.

چگونه با استفاده از این الگو سود کسب کنیم؟

برای کسب سود با استفاده از این الگو ، باید هنگام بازگشت روند قیمتی و نزدیک شدن آن به خط گردن آماده معامله باشید. در صورتی که خط گردن توسط یک کندل پر قدرت به طرف پایین شکسته شود، می‌توانید پوزیشن فروش(sell) باز کنید.

حد سود و ضرر الگو سروشانه سقف

حد سود خود را در این حالت می‌توانید به اندازه فاصله قله وسط تا خط گردن در نظر بگیرید. همچنین حد ضرر را می‌توانید کمی بالاتر از خط گردن قرار دهید.

شیب خط گردن

توجه داشته باشید که در این نوع از الگوی سر و شانه، هر چقدر شیب خط گردن کمتر باشد، سیگنال خروج از ارز یا سهام مورد نظر زودتر برای شما ارسال می‌شود.

الگو سر و شانه کف

این الگو در انتهای یک روند نزولی ایجاد می‌شود و باعث تغییر روند به حالت صعودی می‌شود. در این الگو ، سر (قله وسط) عمق بیشتری نسبت به شانه ها (دو قله مجاور) دارد.

چگونه با استفاده از این الگو سود کسب کنیم؟

برای کسب سود از این الگو ، باید هنگام بازگشت روند قیمتی و نزدیک شدن آن به خط گردن ، برای باز کردن پوزیشن معاملاتی آماده باشید. در صورتی که خط گردن توسط یک کندل پر قدرت به طرف بالا شکسته شود ، می‌توانید پوزیشن خرید باز کنید.

حد سود و ضرر الگو سر وشانه کف

حد سود خود را در این حالت می‌توانید به اندازه فاصله قله وسط تا خط گردن در نظر بگیرید. همچنین حد ضرر را می‌توانید کمی پایین تر از خط گردن قرار دهید.

شیب خط گردن

در این نوع از الگوی سر و شانه ، هر چقدر شیب خط گردن بیشتر باشد ، سیگنال ورود به ارز یا سهام مورد نظر دیرتر برای شما ارسال می‌شود.

↵ همچنین اگر شما توانایی نوسان‌گیری از روند قیمتی را دارید ، حتی از نوساناتی که در الگو سر و شانه وجود دارد می‌توانید سود کسب کنید.

⇐نکته مهم : معامله‌گران باید توجه داشته باشند که در الگوی سر و شانه حتما بعد از شکسته شدن خط گردن، وارد معامله شوند. گاهی اوقات این الگو با این که تمام بخش هایش کامل شکل می‌گیرد ولی در نهایت امکان دارد در الگوی سر و شانه سقف، خط گردن نقش یک حمایت و یا در الگوی سر و شانه کف، خط گردن نقش یک مقاومت را بازی می‌کنند.

توجه به عدد شاخص ترس و طمع می‌تواند ، کمک شایانی به معامله‌گران برای تصمیم‌گیری در نزدیکی این ناحیه حساس خط گردن کند.

سخن پایانی

بسیاری از معامله‌گران و نوسان‌گیر های فعال در بازار های مالی تنها بر مبنای الگوهای قیمتی معامله می‌کنند. در این مقاله با مشخصات و چگونگی انجام معاملات با یکی از الگو های قیمتی معتبر ، یعنی الگوی سر و شانه آشنا شدیم. استفاده از این الگوهای قیمتی به تنهایی ، درست نیست و معمولا معامله‌گران حرفه‌ای از این الگو ها به عنوان تاییده‌ای بر تحلیل‌ های خود برای ورود یا خروج از یک سهم یا ارز استفاده می‌کنند.

معامله‌گران و اساتید فعال در بازار های مالی در آکادمی آینده، اقدام به برگزاری دوره‌های صفر تا صد آموزش ارزهای دیجیتال در مشهد (به صورت حضوری) و در سایر شهرها (به صورت غیرحضوری) کردند. برای دریافت مشاوره رایگان و ثبت نام در دوره‌های آموزشی آکادمی آینده می‌توانید به وبسایت این مجموعه مراجعه کنید.

کاربرد الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال چگونه است؟

امروزه با ملموس‌تر شدن اهمیت سرمایه‌گذاری برای عموم مردم، افراد بیشتری به سمت این بازار روانه شده‌اند. متاسفانه اکثر افراد تازه وارد بدون توجه به رفتار بازار و بر اساس سلیقه شخصی خود یا اخبار نادرست وارد بازار می‌شوند و در نهایت با کوله‌باری از ضرر و زیان و سرخوردگی از آن خارج خواهند شد. بنابراین لازم است که معامله‌گران و تحلیل‌گران بازار فارکس، بورس و رمزارزها به طور مداوم در خصوص رفتار بازار و الگوهای آن مطالعه داشته باشند و بتوانند با استفاده از اطلاعات به دست آمده حرکات بعدی بازار را پیش‌بینی کنند. تشخیص صحیح و فهم الگوها برای بقای یک معامله‌گر در بازار سهام و رمزارز حیاتی است. الگوی سر و شانه مدت زیادی است که توسط تحلیل‌گران بازار بورس استفاده می‌شود و از این جهت از اعتبار بالایی برخودار است.

در مطلب زیر به معرفی این الگو و اهمیت آن خواهیم پرداخت، همچنین در این مطلب خواهیم آموخت که چگونه با استفاده از الگوی سر و شانه به سود مدنظرمان از بازار دست یابیم.

فهرست عناوین مقاله :

مبانی الگوی سر و شانه

در نظر تحلیل‌گران الگوی سر و شانه نشان‌دهنده یک واژگونی در چارت معاملات است یا به اصطلاح یک الگوی برگشتی است و معمولا از علائم تغییر روند صعوی نمودار به یک روند نزولی است. بنابراین باید توجه داشته باشید که از این الگو می‌توان تغییرات آینده روند بازار و به ویژه تغییر روند آن را پیش‌بینی نمود. لازم به ذکر است که الگوی سر و شانه بدون ایراد نیست. برای مثال نوسانات بین سر و شانه‌های نمودار می‌تواند شکل‌های متنوعی داشته باشد، که گاهی تشخیص الگو را برای افراد دشوار می‌کند. الگوی سر و شانه از سه جزء اصلی تشکیل شده است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

الگوی سر و شانه از دو ناحیه شانه و یک ناحیه سر در میان آن‌ها تشکیل شده است و عبور قیمت از این نواحی می‌تواند پیش‌بینی کننده یک واژگونی در روند بازار باشد. شانه اول پس از یک روند صعودی مهم شکل می‌گیرد و سپس با شکل‌گیری یک روند نزولی کوتاه، شکلی مانند شانه به خود می‌گیرد. ناحیه سر پس از افزایش دوباره قیمت تشکیل می‌شود، اوج قیمت این‌بار بالاتر از حد قبل رفته و از شانه اولی بالاتر می‌رود. پس از تشکیل پیک قیمت، نمودار ریزش کرده و شانه دوم را در قیمتی پایین‌تر تشکیل می‌دهد. شانه‌ها معمولا از لحاظ شکل به یکدیگر شباهت دارند. نکته‌ای که در تشخیص الگوی سر و شانه وجود دارد آن است که معمولا افت قیمت پس از تشکیل سر نمودار از کف شانه اول پایین‌تر نخواهد آمد. به این خط فرضی افقی که کف قیمت الگو از آن پایین‌تر نمی‌آید، خط گردنی (NeckLine) می‌گویند. توجه داشته باشید که در صورت شکسته شدن خط گردنی الگوی سر و شانه از بین می‌رود و دیگر نمی‌توان به آن اتکا نمود.

الگوی سر و شانه معکوس

الگوی‌های سر و گردن ممکن است به صورت معکوس نیز به وجود آیند، در صورت ایجاد این الگو می‌توانیم تغییر روند بازار از نزولی به صعودی را پیش‌بینی کنیم. این الگو را معمولا با نام الگوی سر و شانه معکوس می‌شناسیم. به زبان ساده‌تر تمام روند‌هایی که برای الگوی قبلی توضیح دادیم در اینجا برعکس می‌شود و به همین جهت این الگو یک تغییر صعودی در روند بازار را نشان‌خواهد داد.

در هنگام وقوع الگوی معکوس سر و شانه، در واقع قیمت سهام دچار سه بار افت می‌شود که این افت قیمت‌ها توسط دو معامله با الگوی سر و شانه پولبک مثبت از یکدیگر جدا شده‌اند. قسمت سر نمودار در اینجا برعکس شده و پایین‌ترین قیمت را ثبت می‌کند. همچنین پس از تشکیل شانه معکوس دوم، شاهد شکسته شده خط گردنی و صعود قیمت خواهیم بود. تشخیص الگوی معکوس نیازمند تبحر بالا و تجریه زیادی است، بنابراین در صورتی که در دفعات اول متوجه تشخیص آن نشدید نگران نشوید.

تفسیر الگوی سر و شانه

تحلیل‌گران همواره بازار سهام را به یک مسابقه طناب‌کشی تشبیه می‌کنند. در این مسابقه دو گروه، دو سر طناب خرید و فروش را گرفته‌اند. کسانی که با خرید سهام قیمت آن را بالا می‌برند در تیم گاوها و کسانی که سهم‌های خود را می‌فروشند و قیمت را پایین می‌آورند به تیم خرس‌ها تعلق دارند. این اصطلاحات ساده برای فهم بیشتر بازار سهم توسط تحلیل‌گران ساخته شده است. تشکیل الگوی سر و شانه نشان می‌دهد که قدرت یکی از این گروه‌ها در حال کاهش و دیگری در حال زورمند‌تر شدن است و به این ترتیب روند بازار تغییر می‌کند.

الگوی سر و شانه از آن جهت در میان معامله‌گران بازار سهام محبوبیت دارد که در صورت رؤیت می‌تواند به آن‌ها در تعیین قیمت آینده بازار کمک کند. از طرفی آن‌ها می‌توانند در مراحل تشکیل الگو، قیمت را از پیش تخمین بزنند و پس از کامل شدن الگو منتظر عبور قیمت از خط گردنی باشند. همچنین شناسایی این الگو کمک می‌کند که معامله‌گران بتوانند برای خود حد ضرر معقولی را تعریف نمایند. بهترین ناحیه برای تعریف نقاط استاپ لاس در الگوی سر و شانه معمولی، در بالای نقاط اوج شانه‌ها و سر تعریف می‌شوند. در الگوی معکوس سر و شانه نیز این نقاط حد ضرر یا استاپ لاس، معمولا در نواحی زیر پایین‌ترین قیمت‌ها تعریف می‌شوند.

به منظور تخمین تغییرات قیمت پس از شکسته شدن خط گردنی نیز می‌توانیم از الگوی سر و شانه کمک بگیریم. برای انجام این‌ کار فاصله بالاترین قیمت در ناحیه سر نمودار را از خط گردنی به دست می‌آوریم، سپس به همان مقدار از خط گردنی در جهت مخالف حرکت می‌کنیم و به همین سادگی می‌توان تغییرات قیمت بعد از شکسته شدن خط گردنی و پس از تشکیل شانه دوم را محاسبه کرد. برای مثال در صورتی که فاصله بالاترین نقطه الگو در ناحیه سر تا خط گردنی ۲۰ دلار باشد، تحلیل‌گران پس از شکسته شدن خط گردنی احتمال ریزش قیمت تا ۲۰ دلار دیگر را می‌دهند. توجه داشته باشید که این‌ها اغلب فقط با تخمین به دست می‌آید و به وقوع پیوستن آن قطعی نیست، اگرچه بسیاری از معامله‌گران با استفاده از این اعداد به یک تکنیک شخصی در معاملات رسیده‌اند و از آن سود کسب می‌کنند.

حتما توجه دارید که مواردی که در بالا ذکر شد برای یک الگوی سر و شانه‌ی سنتی بود. در صورتی که با یک الگوی سر و شانه معکوس مواجه باشیم، برای پیش‌بینی رشد قیمت باید فاصله پایین‌ترین قیمت الگو تا خط گردنی را محاسبه کرده و به همان میزان به صورت عمودی روبه بالا ادامه دهیم تا قیمت تخمینی به دست آید.

استفاده از الگوی سر و شانه برای انجام معاملات

پیش از ثبت هر سفارشی نیاز است که منتظر بمانیم تا الگوی سر و شانه به طور کامل تشکیل شود. در صورتی که بخشی از الگو تشکیل شده باشد، شما نباید با توجه به پیش‌فرض‌های ذهنی‌تان و با استناد به الگو وارد معامله شوید. بهتر است همواره منتظر تشکیل کامل الگو باشید؛ چراکه بازار همواره عرصه‌ی بی‌ثباتی بوده و به یک لحظه می‌تواند به شکل کلی تغییر کند. بنابراین در حین تشکیل الگو بازار را رصد کرده و منتظر شکل‌گیری کامل آن باشید، همچنین لازم است از بیش از حد پیش‌بینی کردن اوضاع بازار و انجام معامله بر اساس آن پرهیز کنید.

برای ورود خود به معامله از قبل برنامه‌ریزی کنید تا در صورت شکسته شدن خط گردنی بتوانید با سرعت به معامله وارد شوید. سایر متغیرهای بازار و اخبار مربوطه را نیز بررسی کنید تا در صورت وقوع تغییری در آن‌ها بتوانید حد سود و ضرر خود را با آن تنظیم کنید. معامله‌گران حرفه‌ای معمولا به صورت پلکانی وارد معاملات می‌شوند، تسلط به انجام ترید در صورت مشاهده الگوی سر و شانه نیازمند سخت‌کوشی، صبر و یادگیری مداوم است و به تدریج حاصل خواهد شد.

نکته‌ی مهمی که اکثر تازه واردان بازار به آن توجه نمی‌کنند تعیین حد سود و ضرر است. لازم است پیش از ثبت هرگونه سفارشی اهداف معاملاتی خود را تعیین کنیم، در غیر این صورت دیر یا زود شاهد از دست رفتن سرمایه خود خواهیم بود. همانطور که گفته شد بالای قله‌های قیمت در الگوی سر و شانه بهترین نقاط برای تعیین ضرر هستند. بهترین نقاط برای تعیین حد ضرر، حدفاصل قله‌ی شانه دوم تا قله‌ی ناحیه سر است، البته برای اطمینان خاطر بیشتر می‌توانیم حد ضرر و نقطه‌ی خروج را کمی بالاتر از ناحیه سر الگو نیز قرار دهیم.

یک روش معامله کم ریسک‌تر نیز آن‌ است که تریدرها پس از شکسته شدن خط گردنی منتظر به وجود آمدن یک پولبک به عنوان تاییدیه تغییر روند می‌مانند و پس از مشاهده آن وارد معامله می‌شوند. اگرچه این امکان نیز وجود دارد که این تاییدیه ورود پس از شکستن خط گردنی هرگز تشکیل نشده و فرصت معاملاتی از دست برود.

در خصوص الگوی سر و شانه‌ معکوس معمولا از اصطلاح دره‌ نیز استفاده می‌شود. بنابراین همانطور که‌ می‌دانید در این الگو سه دره خواهیم داشت. نمودار پس از شکستن خط گردن در این الگو مجددا اوج می‌گیرد و خریداران بازار را در دست خواهند گرفت. تعیین حد ضرر و حد سود در این الگو نیز مشابه موارد قبل است با این تفاوت که در اینجا حد ضرر را در پایین دره سمت راست قرار خواهیم داد. برای یافتن حد سود نیز کافی بود که اندازه فاصله عمیق‌ترین نقطه دره تا خط گردن را در بالای این خط نیز امتداد دهیم. نقطه‌ای که به آن خواهیم رسید را می‌توانیم به عنوان حد سود خود قرار دهیم.

جمع‌بندی

جهت تلسط یافتن بر الگوها و شناسایی روند بازار بهتر است پس از پایان یک روز معاملاتی با تحلیل‌گران و معامله‌گران خبره ارتباط برقرار کرده و از آن‌ها مشورت بگیرید. الگوی سر و شانه در طول تاریخ پر تلاطم بازارهای سرمایه، قابل اعتماد بودن خود را به اثبات رسانیده است. همچنین این الگو یکی از قابل تشخیص‌ترین الگوها در نمودار است. توجه داشته باشید که هیچ الگو و روشی برای پیش‌بینی صد در صد بازار وجود ندارد اما در اغلب اوقات وقتی یکی الگوی سر و شانه تشکیل می‌شود تقریبا می‌توان از روند بازار اطمینان حاصل کرده و سود معاملاتی مناسبی از طریق پیش‌بینی این الگو به دست آورد.

توجه داشته باشید که برخی از رفرنس‌ها بازار به جای استفاده از عبارات الگوی سر و شانه معمولی و معکوس، از واژه‌های سقف و کف استفاده می‌کنند که هیچ تفاوتی با موارد ذکر شده در مطلب فوق ندارد. در آخر نیز به منظور جمع‌بندی و یادآوری، نکاتی را که باید در انجام معامله با استفاده از الگوی سر و شانه رعایت کنیم را ذکر می‌کنیم:

آموزش الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال به زبان ساده

این روزها برای موفقیت در انجام معاملات بازار مالی استفاده از تحلیل تکنیکال امری بسیار مهم است. به دلیل توسعه ابزارهای تحلیل تکنیکال در چندین سال اخیر روش های گوناگون تحلیل تکنیکال در اختیار تحلیلگران قرار دارد. یکی از روش های تحلیل تکنیکال، الگوهای نمودار قیمت دارایی ها هستند که در پیش بینی روند در بازار نقش مهمی دارند. از پرکاربردترین الگوها می‌توان به الگوی سر و شانه اشاره کرد که به طور جدی مورد توجه تحلیلگران تکنیکال قرار دارد. در این مقاله به بررسی الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال می‌پردازیم.

الگوی سر و شانه چیست؟

یکی از پرکاربردترین الگوهای مورد استفاده تحلیلگران ارز دیجیتال و بازار بورس ایران ، الگوی سر و شانه یا Head And Shoulders می‌باشد. شکل ظاهری این الگو از سه قله تشکیل شده است که بطور مداوم پشت سر هم قرار دارند. قله وسط این الگو بالاتر از دو قله دیگر قرار می‌گیرد. دلیل نامگذاری الگوی سر و شانه شکل ظاهری آن می‌باشد که شبیه به سر و قله های کناری شبیه به شانه هستند. الگوی سر و شانه نوعی الگوی قیمتی بازگشتی است. در الگوی بازگشتی روند قیمت پس از تشکیل الگو در آن تغییر قیمت می‌دهد. این الگو یکی از مورد اعتمادترین الگوی برگشتی می‌باشد که نشان دهنده پایان روند صعودی یا نزولی است.

تحلیلگران مبتدی به راحتی می‌توانند الگوی سروشانه در تحلیل تکنیکال را شناسایی کنند. یکی از نشانه های مهم تشخیص الگوی سر و شانه یک خط مبنا است که اصطلاحا خط گردن گفته می‌شود. با توجه به شکل بالا که نشان دهنده یک روند صعودی در قیمت است و احتمالا از حالت معامله با الگوی سر و شانه صعودی وارد فاز نزولی می‌شود.

انواع الگوهای سروشانه در تحلیل تکنیکال

در این بخش به دو حالت الگوی سر و شانه به اسم «الگوی سر و شانه سقف» و «الگوی سر و شانه کف یا معکوس» می‌پردازیم.

1- الگوی سر و شانه سقف

الگوی سر و شانه سقف در پایان حرکت صعودی اتفاق میوفتد و باعث تغییر بازار از صعود به نزول قیمت می‌شود. در این الگو ابتدا شانه چپ ایجاد می‎گردد. پس از تشکیل قله قیمتی روند کاهشی اتفاق می‌افتد سپس دوباره روند کاهشی به روند افزایشی تغییر می‌کند. این حالت تا تشکیل شدن یک قله بالا تر از شانه سمت چپ ادامه می‌یابد. بعد از تشکیل قله وسط دوباره روند، کاهشی خواهد بود سپس روند کاهشی رو به افزایش حرکت می‌کند و قله سمت راست یا همان شانه سمت راست را تشکیل می‌دهد. پس از تشکیل شدن قله سمت راست روند نزولی شدیدی ایجاد می‌شود. در این الگو مانند تصویر زیر سه قله تشکیل شده است که قله وسط بلندتر از دو قله سمت چپ و راست می‌باشد. برای انجام معاملات خود با استفاده از این الگو باید بعد از پیدا کردن حالت کلی الگو، منتظر شکسته شدن خط گردن بمانید. در زمان تشکیل این الگو امکان دارد بین تشکیل سر و کتف ها حرکات دیگری نیز دیده شود که در اصل قضیه تاثیر گذار نیستند.

خلاصه شکل گیری الگوی سر و شانه سقف

• شانه چپ: ابتدا افزایش قیمت، ایجاد یک قله و سپس کاهش قیمت
• سر: ابتدا افزایش مجدد روند و شکل گیری قله بالاتر از قله اول، کاهش مجدد قیمت
• شانه راست: ابتدا افزایش قیمت برای ایجاد قله راست، و در آخر افت شدید قیمت

2- الگوی سر و شانه کف یا معکوس

الگوی سر و شانه کتف یا معکوس پس از یک حرکت نزولی اتفاق می‌افتد و شروع به تشکیل شانه سمت چپ می‌کند. این شانه یک دره قیمتی بوده و پس از آن روند حالت صعودی پیدا می‌کند. بعد از مدتی روند از حالت صعودی به حالت نزولی برمی‌گردد. این روند تا زمان تشکیل یک دره بزرگتر از دره قبلی ادامه پیدا می‌کند و سر یا دره اصلی شکل می‌گیرد. سپس روند افزایش قیمت آغاز می‌شود. در ادامه این فرایند برای تشکیل دره سمت راست دوباره حالت صعودی به نزولی تغییر می‌کند. به این دره تشکیل شده، شانه راست می‌شود. در آخر روند صعودی نسبتا تندی شکل می‌گیرد. در زمان تشکیل این الگو امکان دارد بین تشکیل سر و کتف ها حرکات دیگری نیز دیده شود که در اصل قضیه تاثیر گذار نیستند.

خلاصه شکل گیری الگوی سر و شانه کتف یا معکوس

• شانه چپ: ابتدا کاهش قیمت، ایجاد یک دره و بعد از آن افزایش قیمت
• سر: کاهش قیمت، این کاهش تا زمانی اتفاق می افتد که پایین ترین دره تشکیل شود و سپس افزایش روند
• شانه راست: کاهش قیمت و تشکیل دره سمت راست

هنگامی که گفته می‌شود الگوی سر و شانه یک الگوی بازگشتی است، چه معنایی دارد؟

نمودار قیمت در الگوهای بازگشتی در انتها دچار تغییر می‌شود. برای مثال نمودار که در حال افزایش می‌باشد را در نظر بگیرید این نمودار زمانی که قدرت فروشنده از خریدار بیشتر شود روند قیمتی تغییر کرده و یک الگوی بازگشتی را ایجاد می‌کند. یعنی روند از حالت صعودی به نزولی تغییر می‌کند. به همین دلیل به این الگوها، الگوی بازگشتی می‌گویند. این نوع الگوی بازگشتی مناسب برای حالت «فروش» است.

نوع دیگر نمودارهای هستند که روند نزولی را طی می‌کنند. روند نزولی در این الگوها تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که قدرت خریدار از فروشنده بیشتر شود در این حالت روند قیمتی تغییر کرده و الگوی بازگشتی اتفاق می‌افتد. یعنی نمودار از حالت نزولی به حالت صعودی تغییر حالت می‌دهد. این نوع الگوی بازگشتی مناسب برای حالت «خرید» است. تشخیص الگوهای بازگشتی کمک بسیار به معامله گر برای ورود یا خروج از یک معامله را می‌کند.

نکته مهم دیگری که باید توجه کنید این است که در زمان تحلیل تکنیکال به الگوهای شکل گرفته توجه کرده و فقط روند قیمت را پیش بینی می‌کنیم که آیا روند صعودی خواهد بود یا نزولی. اما در زمان معامله و سرمایه گذاری علاوه بر تحلیل نمودار به بررسی موارد دیگر هم می‌پردازیم و قطعا حساسیت ما بیشتر از قبل می‌شود. اگر قصد دارید معاملات خود را به صورت حرفه ای انجام داده و کسب سود کنید حتما اطلاعات خود را در زمینه تحلیل تکنیکال و اصول معامله گری حرفه ای بیشتر کنید.

مفهوم خط گردن(neckline)

پس از آشنایی نسبی با انواع الگوهای سر و شانه در تحلیل تکنیکال در این بخش به توضیح کامل خط گردن می‌پردازیم. تا هیچ ابهامی برای کاربران درباره خط گردن وجود نداشته باشد. خط گردن سطح حمایتی و مقاومتی است. این خط در الگوی سر و شانه سقف خط حمایتی به حساب می‌آید و در الگوی سر و شانه کتف یا معکوس نوعی خط مقاومتی است. خط گردن یک راهنما برای تشخیص ورود یا خروج در یک معامله می‌باشد. برای مشاهده خط گردن و رسم آن حتما باید تا زمان تشکیل شانه راست و چپ منتظر ماند. برای ترسیم خط گردن در الگوی سر و شانه سقف، کف قیمت در شانه سمت چپ را به کف قیمت پس از تشکیل سر را به هم وصل کرده و خط گردن ایجاد می‌شود. همچنین در الگوی سر و شانه کتف اوج قیمت بعد از شانه چپ را به اوج قیمت پس از تشکیل سر وصل می‌کنیم و خط گردن این الگو تشکیل می‌شود.

نحوه انجام معامله با الگوی سر و شانه

مهمترین نکته در استفاده از الگوی سر و شانه و تصمیم گیری درباره خرید و فروش در بازار صبر کردن تا تشکیل شدن کامل الگو می‌باشد. زیرا ممکن است الگو اصلا تکمیل نشود. زمان تشکیل شانه سمت چپ و سر نسبت به نمودار حساس باشید و آن را زیر نظر بگیرید و بعد از تشکیل شده شانه سمت راست تصمیم گیری برای انجام معامله بستگی به میزان ریسک‌پذیری فرد دارد. معاملات خود را از قبل برنامه ریزی کنید و حتما نقاط ورود، حد سود و حد زیان را مشخص کنید. رایج‌ترین و معمول‌ترین نقطه ورود به معامله در محدودهٔ تقاطع خط گردن و روند شکل می‌گیرد. یک نقطه دیگر برای ورود به معامله، نیاز به حوصله و صبر دارد. این حالت که یک روش محتاطانه تر است پس از قطع شدن خط گردن، باید منتظر روند بازگشت مجدد بود و با اطمینان کامل وارد معامله شد. اگر قیمت در جهت شکست ادامه یابد، ممکن است فرصت به طور کامل برای معامله گر از دست برود.

تعیین حد ضرر با استفاده از الگوی سر و شانه

هر معامله گری برای ورود به بازار مالی باید حد ضرر را تعیین کند. الگوی سر و شانه نقش مهمی در تعیین حد ضرر دارد. برای تعیین حد ضرر در هر دو الگوی سر و شانه، شانه سمت راست را در نظر می‌گیریم. برای تعیین حد ضرر در الگوی سر و شانه کتف معمولا حد ضرر را بالاتر از شانه راست و برای تعیین حد ضرر در الگوی سر و شانه کتف حد ضرر را پایین تر از شانه راست در نظر گرفته می‌شود. در بعضی مواقع شانه راست با سر الگو در یک ارتفاع قرار می‌گیرند که در این صورت حد ضرر مطمئن را حوالی قیمت سر الگو قرار می‌دهند.

تعیین حد سود با استفاده از الگوی سر و شانه

همانطور که در تصویر زیر مشخص است پس از تشکیل شدن کامل الگوی سر و شانه حد سود بین فاصله سر و خط گردن تعیین می‌شود. در الگوی سر و شانه کتف یا معکوس زمانی که شانه راست تشکیل می‌شود و شروع به حرکت صعودی می‌کند، خط گردن قطع می‌شود. در این صورت پیش بینی می‌شود که قیمت دارایی به اندازه فاصله بین سر و خط گردن افزایش می‌یابد.

در الگوی سر و شانه سقف زمانی پس از شکسته شدن خط گردن پیش معامله با الگوی سر و شانه بینی می‌شود که به اندازه فاصله سر با خط گردن افت قیمت اتفاق بیفتد و در این صورت مانند تصویر زیر حد سود دوم را به اندازه قیمت ابتدایی موج ورودی در نظر می‌گیریم.

مزایای الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال

هیچ الگویی بدون ایراد و کامل نیست. تجربه نشان می‌دهد که این الگوها در شرایط مختلف رفتارهای متفاوتی نشان می‌دهند. در زیر به تعدادی از دلایل کارآمدی و مفید بودن این الگو می‌پردازیم.

• در الگوهای سر و شانه کتف و کف، شانه راست پایه و اساس معتبری برای تعیین حد ضرر در معاملات می‌باشد.
• در معاملات بازار بورس خط گردن یکی از پایه های تصمیم گیری برای ورود و خروج در یک معامله است. و معمولا افزایش حجم معاملات در این نقاط رخ می‌دهد.

معایب الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال

الگوی سر و شانه علاوه بر مزایا، معایبی هم دارد.

• برای تشخیص این الگو نیاز به زمان زیادی است و برای استفاده از این الگو باید صبر داشته باشید.
• این الگو مانند هر الگوی دیگری امکان دارد که به درستی عمل نکند. ممکن است در الگوی سر و شانه خط گردن چند بار شکسته شود و نتیجه مورد انتظار شخص اتفاق نیفتد.
• در تعیین حد سود علاوه بر توجه به فاصله خط گردن و سر به دیگر شرایط هم باید توجه کرد.

کلام آخر

الگوی سر و شانه از الگوی معتبر بازگشتی می‌باشد که در صورت تشخیص انتظار تغییر روند را داریم. سر و شانه در بازه های مختلفی اتفاق می‌افتد و قابل مشاهده است. اما زمانی که این الگو به طور کامل تشکیل شود می‌توانیم زمان ورود، خروج، حد ضرر و حد سود را مشخص کنیم و معاملات خود را به راحتی انجام دهیم. این الگو کامل و بدون ایراد نیست اما روش هایی را برای معاملات در بازار بر اساس حرکات قیمتی ارائه می‌دهد. بعد از تشکیل کامل الگوی سر و شانه، در الگوی سر و شانه سقف انتطار ریزش و در الگوی سر و شانه کتف انتظار رشد قیمت را داریم.

الگوی سر و شانه نوعی الگوی قیمتی بازگشتی است. در الگوی بازگشتی روند قیمت پس از تشکیل الگو در آن تغییر قیمت می‌دهد. این الگو یکی از مورد اعتمادترین الگوی برگشتی می‌باشد که نشان دهنده پایان روند صعودی یا نزولی است.

این الگو از سه دره یا سه قله تشکیل شده است که قسمت میانی که بلندتر از بقیه قرار دارد «سر» و دو قسمت دیگر که در سمت راست یا چپ قرار داد «شانه» نامیده می‌شود. همچنین خطی که حاصل از برخورد سر با شانه ها می‌باشد «خط گردن» نامیده می‌شود.

این خط در الگوی سر و شانه سقف خط حمایتی به حساب می‌آید و در الگوی سر و شانه کتف نوعی خط مقاومتی است. از این خط برای تعیین حد سود و حد ضرر کمک گرفته می‌شود.

الگوی سر و شانه چیست و چگونه میتواند معامله را سودآور کند؟

الگوی سر و شانه یک الگوی نموداری برگشتی بوده و بیشتر اوقات در روند های صعودی مشاهده می شود. سر و شانه ها بواسطه سیگنال برگشت روند، نزد معامله گران شناخته شده هستند. در این درس از آموزش فارکس، ما به بحث در مورد الگوهای برگشت روند ادامه می دهیم. ابتدا سرفصل‌های این مقاله را مشاهده کنید.

الگوی سر و شانه چیست؟

الگوی سر و شانه نیز یک آرایش برگشت روند است. این الگو از طریق یک قله (شانه) و سپس یک قله بالاتر (سر) و سپس یک قله پایین تر دیگر (شانه) تشکیل می شود. “خط گردن” با اتصال پایین ترین نقاط دو تغار یا فرورفتگی ترسیم می شود. شیب این خط می تواند افزایشی یا کاهشی باشد. در حالت معمول ، وقتی شیب رو به پایین است، سیگنال صادره قابل اطمینان تر است.

در این مثال، می توان الگوی سر و شانه را به راحتی مشاهده کرد. سر، قله دوم بوده و بالاترین نقطه در این الگو است. دو شانه نیز تشکیل قله می دهند اما ارتفاع آنها از سر فراتر نمی روند. با مشاهده این آرایش، می توان یک سفارش ورود در زیر خط گردن قرار داد. همچنین می توانیم با اندازه گیری نقطه بالای سر تا خط گردن، یک هدف را محاسبه کنیم. این فاصله تقریباً حدی است که قیمت بعد از شکستن خط گردن تا آنجا حرکت می کند.

می بینید که وقتی قیمت به زیر خط گردن می رود حرکتی که انجام می دهد، حداقل به اندازه فاصله سر تا خط گردن است. می دانیم که الان با خود می گویید ، “البته قیمت حتی پس از رسیدن به هدف نیز همچنان به حرکت خود ادامه داده است.” و پاسخ ما این است: “طمع نکنید!“.

الگوی سر و شانه معکوس

اسمش گویای همه چیز است. اساساً یک آرایش سر و شانه است، با این تفاوت که این بار وارونه است. در این الگو یک دره (شانه) تشکیل می شود، و بعد از آن مجدد یک دره پایین تر (سر)، و سپس مجدد یک دره بالاتر (شانه) دیگر تشکیل می شود. این آرایش پس از حرکات ممتد نزولی رخ می دهد.

در اینجا می توانید ببینید که این الگو دقیقاً مانند الگوی سر و شانه است، با این تفاوت که وارونه می شود. در این آرایش، ما یک سفارش ورودی خرید را بالای خط گردن قرار می دهیم. نحوه محاسبه هدف، دقیقاً همانند الگوی سر و شانه است. فاصله بین سر تا خط گردن را اندازه بگیرید و این فاصله تقریباً همان مسافتی است که قیمت پس از شکستن خط گردن حرکت می کند.

می بینید که قیمت پس از شکستن خط گردن به زیبایی بالا رفته است. اگر هدف شما خورد، به سود خود قانع باشید. با این حال، تکنیک های مدیریت سرمایه وجود دارند که با استفاده از آنها می توانید مقداری از سود خود را قفل کرده و در صورت ادامه حرکت قیمت به نفع شما، همچنان معامله خود را باز نگه دارید. بعداً در ادامه مباحث به آنها خواهیم پرداخت.

تنظیم حد ضرر یا استاپ لاس بر مبنای head and shoulder

مانند آنچه در مورد الگوی سقف دوقلو و کف دوقلو گفتیم، در الگوی سر و شانه هم دو روش برای تعیین حد ضرر وجود دارد.

1. قرار دادن حد ضرر بالای شانه راست بعد از شکست خط گردن
2. قرار دادن حد ضرر بالای سطح سر الگو

مشکلی که قرار دادن حد ضرر بالای سر الگو دارد نداشتن نسبت ریسک به ریوارد مناسب است. با توجه به اینکه حد سود شما فاصله سر تا شانه است، اگر حد ضرر را بالای سر قرار دهید نسبت ریسک به ریوارد کمتر از 1:1 خواهد بود که از نظر مدیریت سرمایه مناسب نیست.