آموزش واگرایی در اندیکاتورها

آموزش واگرایی در اندیکاتورها
مشاوره رایگان
برای دریافت مشاوره در مورد چگونگی عضویت در صندوق و شرایط سبد های مختلف کافیست عدد 2 را به سامانه زیر پیامک کنید.
- 02191004770
- [email protected]
- تهران، خیابان بهشتی، پلاک 436، طبقه 4، واحد 15
خانه / سرمایه گذاری و بورس / آموزش اندیکاتور MACD در تحلیل تکنیکال
آموزش اندیکاتور MACD در تحلیل تکنیکال
اندیکاتور مکدی نوعی از اسیلاتورها می باشد که به کمک آن میتوانید سیگنال های خوبی را دریافت کنید. اندیکاتور MACD به شما کمک می کند تا با استفاده از ۳ میانگین متحرک، میزان قدرت، جهت و شتاب یک روند را تعیین کنید. در ادامه قصد داریم به آموزش اندیکاتور MACD در تحلیل تکنیکال بپردازیم.
اندیکاتور MACD در تحلیل تکنیکال
اندیکاتور MACD مخفف عبارت انگلیسی Moving Average Convergence Divergence و به معنی همگرایی (Convergence) و واگرایی (Divergence) میانگین متحرک می باشد.
اندیکاتور MACD در تحلیل تکنیکال به منظور تعیین قدرت، جهت و شتاب یک روند مورد استفاده قرار میگیرد. اندیکاتور MACD اکثرا طبق قیمت پایانی محاسبه می شود.
اندیکاتور مکدی از خانواده اسیلاتورها می باشد و به کمک این اندیکاتور میتوانید سیگنال های خوبی را دریافت کنید. اندیکاتور MACD به شما می کند تا با استفاده از ۳ میانگین متحرک، میزان قدرت، جهت و شتاب یک روند را تعیین کنید این ۳ میانگین متحرک به شرح زیر می باشند:
- میانگین متحرک ۹ روزه
- میانگین متحرک ۱۲ روزه
- میانگین متحرک ۲۶ روزه
اجزای اندیکاتور MACD
اندیکاتور مکدی از سه جزء تشکیل شده که شامل دو خط مکدی و خط سیگنال و هیستوگرام می باشد. نحوه محاسبه این اجزاء به صورت زیر می باشد:
خط MACD: میانگین متحرک نمایی ۲۶ روزه – میانگین متحرک نمایی ۱۲ روزه
خط سیگنال: میانگین متحرک نمایی ۹ روزه خط MACD
هیستوگرام MACD: خط سیگنال – خط MACD
به زبان ساده محاسبه MACD، با کم کردن میانگین متحرک نمایی ۲۶ دوره از میانگین متحرک نمایی ۱۲ دوره ای انجام میشود.
همانطور که در بالا گفتیم خط سیگنال خطی است که نمایش دهندهی میانگین متحرک نمایی خود MACD می باشد به دلیل اینکه که این خط سیگنال های خرید و فروش را صادر میکند.
همچنین اندیکاتور MACD دارای یک نمودار میلهای به نام هیستوگرام می باشد که بیانگر فاصلهی بین خط MACD و خط سیگنال می باشد.
MACD در نرم افزارهای معاملاتی
برای استفاده از اندیکاتور MACD در ابتدا وارد نرم افزار معاملاتی خود شده و نام نماد مورد نظر را جست و جو نمایید.
سپس مانند تصویر بالا در قسمت اندیکاتورها، اندیکاتور MACD را جست و جو کرده و بر روی آن کلیک کنید.
در مرحله بعد اسیلاتور مکدی در پایین صفحه همانطور که در تصویر بالا مشاهده می بینید نمایش داده خواهد شد.
آموزش کار و دریافت سیگنال خرید و فروش از اندیکاتور مکدی
قوانین مکدی برای خرید و فروش، آموزش کار و دریافت سیگنال خرید و فروش از اندیکاتور مکدی به شرح زیر میباشد:
قوانین مکدی برای خرید
- هیستوگرام MACD صعودی باشد
- میانگین متحرک با دوره زمانی ۵۰، بالاتر از میانگین متحرک با دوره زمانی ۱۰۰ باشد
- اسیلاتور MACD در منطقه اشباع فروش قرار داشته باشد
قوانین مکدی برای فروش
- هیستوگرام MACD نزولی باشد
- میانگین متحرک با دوره زمانی ۵۰، پایین تر از میانگین متحرک با دوره زمانی ۱۰۰ باشد
- اسیلاتور MACD در منطقه اشباع فروش قرار داشته باشد
سیگنال های خرید و فروش با استفاده از اندیکاتور مکدی – MACD
با استفاده از اندیکاتور مکدی – MACD میتوان سیگنال های خرید و فروش را دریافت کرد که به شرح زیر می باشند:
سیگنال خرید:
دایره سبز رنگ در تصویر زیر جایی است که خط آبی خط قرمز را به سمت بالا قطع کرده و میله های هیستوگرام از فاز منفی وارد فاز مثبت شدهاند، به معنای سیگنال خرید است.
دریافت سیگنال خرید از اندیکاتور MACD:
- اگر میلههای هیستوگرام زیر خط صفر قرار داشته باشند و خط سیگنال که با رنگ قرمز نمایش داده می شود از میلههای هیستوگرام خارج شده باشد و یا اگر میلههای هیستوگرام بالای خط صفر بود خط سیگنال به داخل میلههای هیستوگرام شود سیگنال خرید صادر می شود.
- همچنین اگر خط MACD از ناحیه زیر صفر، خط سیگنال را از پایین به بالا قطع کند سیگنال خرید صادر می شود.
دریافت سیگنال فروش از اندیکاتور MACD:
اگر خط مکدی در ناحیه بالای صفر، خط سیگنال را از بالا به پایین قطع کند سیگنال فروش صادر می شود.
اگر میلههای هیستوگرام در بالای خط صفر قرار داشته باشد و خط سیگنال از میلههای هیستوگرام خارج شود سیگنال فروش صادر می شود. البته در صورتی که میلههای هیستوگرام در پایین خط صفر قرارداشته باشند و خط سیگنال در این موقعیت وارد میلههای هیستوگرام شود هم سیگنال فروش صادر می شود.
بطور مثال به آخرین دایره آبی در تصویر بالا توجه کنید این ناحیه جایی است که خط آبی خط قرمز را از بالا به سمت پایین قطع کرده و میله های هیستوگرام هم وارد فاز منفی شدهاند در این وضعیت سیگنال فروش صادر خواهد شد.
مشاهدهی واگراییها بین قیمت و اندیکاتور مکدی
مشاهدهی واگراییهای بین قیمت و اندیکاتور MACD یکی از مهم ترین کاربردهای مکدی می باشد. زمانی که روند قیمتی مخالف با روند اسیلاتور باشد واگرایی رخ می دهد.
انواع واگرایی های بین قیمت و اندیکاتور:
واگرایی ها به دو دستهی واگرایی های عادی و مخفی تقسیم و هر یک از آن ها هم به واگرایی های مثبت و منفی تقسیم بندی می شود.
واگرایی های عادی
واگرایی های عادی (Regular Divergenvce) بیانگر معکوس شدن یک روند می باشند. و به دو واگرایی مثبت و منفی تقسیم بندی می شود:
واگرایی منفی (-RD):
واگرایی منفی در انتهای روند صعودی قرار دارد و زمانی تشکیل می شود که قیمت یک سقف جدید به نسبت سقف قبلی خود بسازد ولی اندیکاتور قادر به ثبت سقف جدید نباشد و سقف پایینتری را تشکیل دهد.
واگرایی منفی (-RD) بیانگر این است که فشار خرید کاهش یافته ولی تعداد و قدرت خریداران همچنان بیشتر از فروشندگان در بازار می باشد. زمانی که در نمودار واگرایی منفی را مشاهده کردید باید اقدام به مدیریت ریسک کنبد به دلیل اینکه احتمال تغییر روند بیشتر شده است.
واگرایی مثبت (+RD):
واگرایی مثبت در پایان روند نزولی به وجود می آید بگونه ای با ایجاد کف قیمت پایینتر، اندیکاتور کف بالاتری را تشکیل می دهد. واگرایی مثبت بیانگر این است که فشار فروش در حال کاهش است و روند نزولی احتمالا به روند صعودی ختم شود.
واگرایی مخفی (Hidden Divergence)
زمانی که واگرایی های مخفی رخ دهد نشان از تاییدی برای ادامه دار بودن روند قیمتها می باشد. واگرایی مخفی به واگرایی مخفی منفی و واگرایی مخفی مثبت تقسیم می شود:
واگرایی مخفی منفی (-HD)
واگرایی مخفی منفی زمانی ایجاد می شود که در نمودار قیمت، قیمت سقف پایینتری را نسبت به سقف قبلی تشکیل دهد (روند نزولی باشد) اما در مقابل اندیکاتور سقف بالاتری را به نسبت سقف قبلی تشکیل دهد. زمانی که واگرایی مخفی منفی مشاهده شود انتظار تداوم یافتن روند نزولی را داریم.
واگرایی مخفی مثبت (+HD)
واگرایی مخفی مثبت (+HD) زمانی ایجاد می شود که در نمودار قیمت، قیمت کف بالاتری را نسبت به کف قبلی خود تشکیل دهد، اما در مقابل اندیکاتور کف پایینتری را تشکیل می دهد. زمانی که واگرایی مخفی مثبت را شاهد باشیم انتظار تداوم روند صعودی را خواهیم داشت.
Compatible data.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipis scing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua.
enim ad minim veniam quis nostrud exercita ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat.
- Pina & Associates Insurance
- Payment at Contingency
- Amount of Payment
Two Most-Cited Reason
Consectetur adipiscing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore dolore magna aliqua. enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex commodo consequat. duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate.
واگرایی در تحلیل تکنیکال | انواع واگراییها و ویژگیهای آنها در بورس و بازارهای مالی
واگراییها یکی از مفاهیم معاملاتی مورد علاقه تریدرها (معاملهگران) هستند زیرا در صورت ترکیب با سایر ابزارها و مفاهیم مالی، سیگنالهای تجاری کیفیت بالایی را ارائه میدهند. واگرایی و همگرایی دو مفهوم بسیار مهم و کاربردی در انواع تحلیلها به شمار میروند و در این مطلب قصد داریم به طور خاص در مورد واگرایی در تحلیل تکنیکال صحبت کنیم.
تعریف واگرایی به زبان ساده
بیایید با واضحترین پرسش شروع کنیم و واگرایی را به زبان ساده توضیح دهیم و از دلایل اهمیت واگرایی در تحلیل تکنیکال پرده برداریم. به واقع واگرایی تغییرات بازار سرمایه را در بورس نشان میدهد و بیشتر زمانی اتفاق میافتد که تریدرهای بازار بورس در گام نهایی دچار تردید شده و سهم روند قبلی خود را تغییر دهد و برخلاف آن حرکت کند.
هنگامی که واگرایی در بازار بورس اتفاق میافتد با درصد بسیار بالایی میتوان به آن تکیه کرد. این در حالی است که واگرایی در تحلیل تکنیکال معتبرترین نوع واگرایی در همه تحلیلها به شمار میرود. واگرایی زمانی رخ میدهد که قیمت دارایی در جهت مخالف یک شاخص فنی مانند نوسانساز یا برخلاف سایر دادهها در حال حرکت است. واگرایی به تریدرها هشدار میدهد که ممکن است روند فعلی قیمت تضعیف، و در برخی موارد منجر به تغییر جهت قیمت شود.
یکی از اندیکاتورهای کلیدی برای پیدا کردن واگرایی اندیکاتور MACD است. اگر با مکدی آشنایی ندارید میتوانید به پستِ آموزش اندیکاتور مکدی به زبان ساده مراجعه کنید.
انواع واگرایی را بهتر بشناسید
در دنیای بورس، دو نوع واگرایی وجود دارد؛ واگرایی مثبت و واگرایی منفی. واگرایی مثبت نشان میدهد که حرکت افزایشی قیمت دارایی امکان پذیر است. واگرایی منفی اما نشان میدهد که حرکت نزولی قیمت دارایی امکان پذیر است.
اما اگر بخواهیم دقیقتر به واگرایی در تحلیل تکنیکال بپردازیم، به سه نوع واگرایی معمولی، واگرایی مخفی و واگرایی زمانی خواهیم رسید که هر کدام از آنها دو نوع مثبت و منفی تقسیم میشوند (به غیر از واگرایی زمانی که به دو نوع معمولی و هوشمند تقسیم میشود).
واگرایی معمولی در تحلیل تکنیکال (Regular Divergence)
واگرایی معمولی عمدتا در انتهای یک روند (Trend) به وجود میآید و زمانی اتفاق میافتد که قیمت یک سهم با اندیکاتور دو جهت مختلف از یکدیگر را نشان دهند. پس از مشاهده واگرایی معمولی که نشان از بازگشت قیمت سهم را دارد، روند قیمت سهم متوقف شده و تمایل به حرکت خلاف آن را پیدا میکند. این نوع واگرایی در بازار بورس که با عبارت RD نشان داده میشود به دو نوع مثبت و منفی طبقهبندی میشود.
واگرایی معمولی مثبت یا +RD
واگرایی معمولی مثبت نشان از نزدیک شدن قیمت سهم به خط حمایت است و از طرف دیگر قدرت زیاد خریداران و تضعیف قدرت فروشندگان را به تصویر میکشد. در این واگرایی قیمت سهم و اندیکاتور از دو کف تشکیل میشوند؛ که در نمودار قیمتْ کف اول بالاتر از کف دوم و در نمودار اندیکاتورْ کف اول پایینتر از کف دوم قرار گرفتهاند. با این اوصاف اندیکاتور توانایی ایجاد کف جدید را نخواهد داشت.
واگرایی معمولی منفی یا -RD
واگرایی معمولی منفی در تحلیل تکنیکال – برخلاف نوع مثبت آن – در میان دو سقف قیمتی تشکیل میشود و نشان از به پایان رسیدن قیمت به خط مقاومت است. این نوع واگرایی نشان از قدرت فزاینده فروشندگان و تضعیف قدرت خریدران دارد.
در نمودار قیمت چنین واگرایی، سقف اول پایینتر از سقف دوم است و در نمودار اندیکاتور ْ سقف اول بالاتر از سقف دوم است؛ یعنی اندیکاتور دیگر توانان به وجود آوردن سقف جدید را ندارد.
واگرایی مخفی در تحلیل تکنیکال (Hidden Divergence)
در این نوع واگرایی، در حالی که نمودار قیمت توانایی تشکیل سقف یا کف جدید را نشان نمیدهد، نمودار اندیکاتور توانسته سقف یا کف جدیدی را تشکیل دهد. این نوع واگرایی در تحلیل تکنیکال (HD) هم به دو نوع مثبت و منفی طبقهبندی میشود.
واگرایی مخفی مثبت یا +HD
این نوع واگرایی در بین دو کف قیمتی در تحلیل تکنیکال ایجاد میشود و زمانی رخ میدهد که نمودار اندیکاتورْ کف اول بالاتر از کف دوم قرار بگیرد و در نمودار قیمتْ کف اول پایینتر از کف دوم باشد. واگرایی مخفی مثبت به افزایش قدرت خریداران و کاهش قدرت فروشندگان دلالت دارد.
واگرایی مخفی منفی یا -HD
این نوع واگرایی در بین دو سقف قیمتی در تحلیل تکنیکال ایجاد میشود و زمانی رخ میدهد که نمودار اندیکاتورْ سقف اول پایینتر از سقف دوم قرار بگیرد و در نمودار قیمتْ سقف اول بالاتر از سقف دوم باشد. واگرایی مثبت به افزایش قدرت فروشندگان و کاهش قدرت خریداران دلالت دارد.
واگرایی زمانی در تحلیل تکنیکال (Temporal Divergence)
هرگاه بین قیمت و زمان تضاد وجود داشته باشد، واگرایی زمانی رخ میدهد. این نوع واگرایی در بورس، در یک تِرَند اصلاحی به دست میآید و زمانی به وقوع میپیوندد که روند اصلاحی نمودار قیمت نسبت به روند قبلی ضعف داشته باشد. برای استفاده بهتر از استراتژی واگرایی زمانی میبایست خرید خود را زمانی که قدرت خریداران به بیشترین میزان خود رسیده انجاد داد و برای فروش زمانی که قدرت فروشندگان به بیشترین حد خود رسیده اقدام کرد.
واگرایی زمانی بر خلاف دو واگرایی قبلی به دو واگرایی زمانی معمولی و واگرایی زمانی هوشمند طبقهبندی میشود که بر شرح ذیل میباشند.
واگرایی زمانی معمولی (Regular Temporal Divergence)
این نوع واگرایی زمانی رخ میدهد که تعداد کندلهای روند اصلاحیِ جدید بیشتر از تعداد کندلهای روند اصلاحی پیشین باشد. هنگامی که واگرایی زمانی معمولی رخ دهد، در واقع قدرت خریداران افزایش یافته و از طرفی قدرت فروشندگان در روند اصلاحی به پایینترین حد خود رسیده است.
واگرایی زمانی هوشمند (Smart Temporal Divergence)
این نوع واگرایی زمانی رخ میدهد که تعداد کندلهای روند اصلاحی جدید کمتر از تعداد کندلهای روند اصلاحی پیشین باشد. به بیان سادهتر، روند اصلاحی در بورس – با واگرایی زمانی هوشمند – در مدت زمان کمتری رخ داده است.
واگرایی در مقابل همگرایی
همگرایی درست نقطه مقابل واگرایی در تحلیل تکنیکال است و زمانی اتفاق میافتد که قیمت دارایی با یک شاخص در جهت همدیگر قرار بگیرند. معاملهگران فنی بیشتر به واگرایی به عنوان سیگنالی برای معامله علاقه دارند، در حالی که عدم همگرایی فرصتی برای آربیتراژ است.
جمعبندی
دانستن تک تک مفاهیمی که در این مطلب به آنها اشاره کردیم، برای هر تریدر از نان شب هم واجبتر است؛ اگر قصد دارید به دنیای سرمایهگذاری وارد شوید از همین حالا به دنبال آموزش واگرایی باشید. اندیکاتورهای مشهور زیر از بهترین اندیکاتورها برای واگرایی هستند:
- Relative Strength Index (RSI)
- Commodity Channel Index (CCI)
- Moving Average Convergence Divergence (MACD)
- Money Flow Index (MFI)
مفهوم واگرایی ممکن است روی کاغذ آسان باشد، اما هنگامی که صحبت از حجم معاملات سنگین شود، خواهید دید که تصمیمگیری برای نقطع ورود یا خروج از معامله آن چنان هم آسان نیست.
آموزش واگرایی در اندیکاتورها
با توجه به گسترش روز افزون تحلیل تکنیکال در معامله گران بازارهای مالی از جمله بازار بورسابزارها و استراتژی های متنوعی ساخته شده و مورد استفاده قرار میگیرند.
از جمله این ابزارها میتوان به اندیکاتورها اشاره کرد که میتوان آنها در دو دستهبندی کلیاندیکاتورهای روند و اسیلاتورها یا همان نوسانگرنما ها تقسیم بندی کرد.
تفات اصلی این دو دسته از اندیکاتورها را میتوان اینطور بیان کرد که اندیکاتورهای روند معمولا بر روی خود نمودار قیمت حرکت میکنند که از شاخص ترین آنها میتوان به میانگین های متحرک (Moving Average) ساده اشاره کرد؛ اما اسیلاتورها یا همان نوسانگرنماها بر روی پنجرهای مجزا در پایین نمودارها نمایش داده میشوند که معمولا بین دو عدد صفر تا صد یا حول محور صفر نوسان میکنند.
از جمله مهمترین اسیلاتورها میتوان به اسیلاتور RSI که مخفف (Relative Strength Index) وMACD که مخفف (Moving Average Convergence Divergence) اشاره کرد. استفاده از این اسیلاتورها در بین معامله گران بسیار مرسوم بوده طوری که از ترکیب های مختلف سیگنال های این دو اسیلاتور استراتژی های معاملاتی متنوعی ساخته شد است. در این مقاله قصد دارم به توضیح و آموزش اسیلاتور پر کاربرد MACD بپردازم.
اندیکاتور MACD چیست؟
همان طور که در مقدمه گفته شد اندیکاتور MACD مخفف عبارت Moving Average Convergence Divergence است. این عبارت به معنی همگرایی (Convergence) و واگرایی (Divergence) میانگین متحرک است. این اندیکاتور ابداع آقای جرالد بی اپل است. از این اندیکاتور در تحلیل تکنیکال برای به دست آوردن قدرت، جهت و شتاب در یک روند استفاده میشود و بر خلاف بسیاری از اندیکاتورها و اسیلاتورها دیگر از فرمول سادهای استفاده میکند.
مسیر افزودن اندیکاتور MACD
Indicators>>Oscillators>>MACD
اعداد پارامتر اندیکاتور را تغییر ندهید و به همین شکل گزینه ok را بزنید.
اجزاء مختلف اندیکاتور MACD:
اندیکاتور MACD از یک هیستوگرام و یا همان نمودار میلهای و خط قرمزرنگ که همان خط سیگنال است تشکیلشده است.
سیگنالهای خرید و فروش در اندیکاتور مک دی – MACD
اندیکاتور مک دی جزو اسلاتورهایی است که حول محور صفر نوسان میکنند. زمانی که میله های هیستوگرام به زیرخط صفر میروند به معنایی نزولی بود روند کلی نمودار و زمانی که میلهها بالای صفر قرار میگیرند به معنایی صعودی بودن روند نمودار میباشد.
سیگنال خرید در اندیکاتور MACD
سیگنال خرید در اندیکاتور MACD زمانی صادر میشود که میلههای هیستوگرام زیر خطر صفر قرار دارند و خط سیگنال از میلههای هیستوگرام خارج شود یا اینکه هنگامی که میلههای هیستوگرام در بالای خط صفر هستند خط سیگنال وارد میلههای هیستوگرام شود.
سیگنال فروش در اندیکاتور مکدی – MACD
سیگنال فروش در اندیکاتور مک دی – MACD زمانی صادر میشود که میلههای هیستوگرام بالای خطر صفر قرار دارند و خط سیگنال از میلههای هیستوگرام خارج شود یا اینکه هنگامیکه میلههای هیستوگرام در پایین خط صفر هستند خط سیگنال وارد میلههای هیستوگرام شود.
واگرایی در اندیکاتور MACD
یکی از پرکاربردترین سیگنالها در این اندیکاتور که در تمام بازارهای مالی ازجمله بازار بورس ایران بهخوبی عمل میکند واگرایی ها هستند.
اندیکاتور مکدی – MACD یکی از بهترین ابزارها برای یافتن واگراییها محسوب میشود. واگرایی درواقع زمانی اتفاق میافتد که قیمت سقف یا کف جدیدی بزند اما اندیکاتور نتواند سقف یا کف جدیدی را ایجاد کند. در این حالت اصطلاحاً گفته میشود که واگرایی رخداده است.
واگرایی ها بر اساس حالتهای مختلفی که بین اندیکاتور و قیمت اتفاق میافتد انواع مختلفی داشته و به دودسته واگرایی معمولی و واگرایی مخفی تقسیم میشود.
واگرایی معمولی مثبت (+RD):
واگرایی معمولی مثبت زمانی هست که قیمت کفی پایینتر از کف قبلی یا کفی همتراز با کف قبلی ساخته اما اندیکاتور کفی رو بالاتر از کف قبلی ساخته است. واگرایی معمولی مثبت یک سیگنال خرید محسوب میگردد.
واگرایی معمولی منفی (-RD):
واگرایی معمولی منفی زمانی هست که قیمت سقفی بالاتر از سقف قبلی یا سقفی همتراز با سقف قبلی ساخته اما اندیکاتور سقفی پایین از سقف قبلی ساخته است. واگرایی معمولی منفی یک سیگنال فروش محسوب میگردد.
واگرایی مخفی مثبت (+HD):
واگرایی مخفی مثبت زمانی هست که قیمت کفی بالاتر از کف قبلی یا کفی همتراز با کف قبلی ساخته، اما اندیکاتور کفی رو پایینتر از کف قبلی ساخته است. واگرایی مخفی مثبت یک سیگنال خرید محسوب میگردد.
واگرایی مخفی مثبت (HD-):
واگرایی مخفی منفی زمانی هست که قیمت سقفی پایینتر از سقف قبلی یا سقفی همتراز با سقف قبلی ساخته اما اندیکاتور سقفی رو بالاتر از سقف قبلی ساخته است. واگرایی مخفی مثبت یک سیگنال فروش محسوب میگردد.
نکته مهم: هرگز از یک اندیکاتور بهتنهایی بهعنوان سیگنال خریدوفروش استفاده نکنید. ترجیحا بهتر است از یک اندیکاتور یا ابزار کمکی دیگر استفاده کنید.
مثلاً ترکیب اندیکاتور MACD و RSI بسیار مرسوم بوده و مورداستفاده قرار میگیرد، یا میتوان اندیکاتور را با یک مووینگ اورج مناسب و یا خط روند ترکیب کرد.
چگونه از اندیکاتورها سود ببریم؟
در طول دوران معامله گری خود در بازار بورس متوجه شدم که تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی و ابزارهای مختلف نیست که باعث موفقیت یک معاملهگر میشود. بلکه توجه به رفتارشناسی معامله گر و نحوه اجرای صحیح آموزش واگرایی در اندیکاتورها یک استراتژی و همچنین پایبندی مستمر به مدیریت سرمایه آن است که موجب ایجاد سود مستمر میگردد.
برای سرمایه گذاری در بازار بورس و یا سایر بازارهای مالی اگر بهترین استراتژی را هم داشته باشید بازهم نمیتوانید بهطور صد در صد بازار را پیشبینی کنید. پس به دنبال جام مقدس معامله گری یعنی آن روش و ابزاری که بتوان با آن تمام معاملات را درست پیشبینی کرد نگردید چون وجود ندارد.
در استفاده از اندیکاتورها حتماً سعی کنید آن را با یک ابزار کمکی ترکیب کنید و بعد آن را در تعداد بالایی از معاملات با مبلغ کم تست کنید تا کارایی آن برای شما ثابت شود. سپس میتوانید با اعتماد به نفس از استراتژیتان در بازار بورس یا سایر بازارهای مالی استفاده کنید.
نتیجهگیری
همانطور که گفته شد استفاده از اندیکاتورهای مختلف میتواند در موفقیت ما در معامله گری کمک کند اما به تنهایی کافی نیستند. در ساخت یک استراتژی مناسب میتوان از اندیکاتور مکدی – اندیکاتور MACD در کنار یک مدیریت سرمایه مناسب استفاده کرد.
هرگز استراتژی را بدون آزمودن در تعداد بالا برای خرید و فروش های با حجم بالای پول استفاده نکنید. همیشه آزمودن را مقدم بر سرمایه گذاری قرار دهید تا بتوانید در زمان معامله گری اعتمادبهنفس بالایی حاصل از نتیجه آزمودن استراتژی داشته باشید.
شما زمانی که به اعتماد به نفس رسیده باشید دیگر ترس در معاملاتتان دخیل نخواهد بود و این میتواند موجب موفقیت شما در معامله گری گردد.
اندیکاتور میانگین متحرک واگرایی/ همگرایی یا اندیکاتور MACD (مکدی)
اندیکاتور میانگین متحرک واگرایی/ همگرایی (Moving Average Convergence Divergence) که به آن MACD گفته می شود در اواخر دهه ۱۹۷۰ توسط Gerald Apple ایجاد شد. این اندیکاتور یکی از.
اندیکاتور میانگین متحرک واگرایی/ همگرایی (Moving Average Convergence Divergence) که به اختصار به آن اندیکاتور مکدی MACD گفته می شود در اواخر دهه ۱۹۷۰ توسط Gerald Apple ایجاد شد. این اندیکاتور یکی از ساده ترین ولی موثر ترین نمایشگر های نیروی حرکت در بازار است. این ابزار دو اندیکاتور دنبال کننده روند را که میانگین متحرک هستند به یک اوسیلاتور نیروی حرکت تبدیل می کند. این کار از طریق تفریق میانگین متحرکطولانی مدت تر از میانگین متحرک کوتاه مدت تر انجام می شود. اندیکاتور MACD که بهتر است آن را به عنوان یک اسیلاتور بشناسیم، بالا یا پایینخط محوری که در نقطه صفر قرار دارد نوسان می کند. این حرکت به خاطر همگرا شدن، برخورد و واگرا شدن میانگین های متحرک است.
[penci_related_posts dis_pview="no" dis_pdate="no" title="بیشتر بدانید:" background="" border="" thumbright="yes" number="2" style="grid" align="none" withids="" displayby="cat" orderby="rand"]
به یاد داشته باشید این اندیکاتور ابزار مناسبی برای تشخیص سطوح خرید مفرط یا فروش مفرط نیست چرا که در بالا یا پایین خط مرکزی صفر، هیچ محدوده ای وجود ندارد.
نکته : برای تلفظ این اندیکاتور می توانید بگویید «مکدی» (Mac Dee)
آنچه در این مطلب می خوانیم ☜
نحوه محاسبه اندیکاتور مکدی MACD
معرفی و نمایش اندیکاتور مکدی MACD
همانطور که در تصویر بالا مشاهده می کنید، اندیکاتور مکدی MACD در زیر نمودار قیمت بیت کوین قرار دارد. این اندیکاتور از سه بخش تشکیل شده. یکی منحنی آبی رنگ است که به خط MACD معروف است. این خط از تفریق میانگین متحرک نمایی (Exponential Moving Average) یا همان EMA در بازه ۲۶ روزه و EMA در بازه ۱۲ روزه به دست می آید. بخش دوم منحنی زرد رنگ است که از EMA در بازه ۹ روزه بر اساس مکدی MACD (منحنی آبی رنگ) به دست می آید.
از این منحنی برای سیگنال گیری و تشخیص تغییرات روند استفاده می شود به همین خاطر به آن خط سیگنال گفته می شود. بخش سوم، نمودار میله ای است که از تفریق خط MACD (منحنی آبی رنگ) و EMA-9 آن (منحنی زرد رنگ) به دست می آید. در نتیجه زمانی که خط MACD در بالای خط سیگنال قرار گیرد، نمودار میله ای که به هیستوگرام MACD شهرت دارد، در بالای خط مرکزی صفر قرار می گیرد و به رنگ سبز در می آید. به همین طریق زمانی که خط MACD در پایین خط سیگنال قرار گیرد، هیستوگرام MACD در پایین خط مرکزی صفر واقع می شود و به رنگ قرمز در می آید.
اعداد ۲۶، ۱۲ و ۹ برای تنظیمات اصلی اندیکاتور در نظر گرفته شده اند ولی می توان آن ها را به فراخور نیاز و نوع تریدینگ تغییر داد.
تفسیر اندیکاتور مکدی MACD
همانطور که از اسم آن مشخص است، اندیکاتور MACD تماما درباره همگرایی و واگرایی دو میانگین متحرک است. همگرایی زمانی رخ می دهد که دو میانگین متحرک به سمت یکدیگر حرکت کنند ولی زمانی که از یکدیگر فاصله می گیرند، واگرایی رخ می دهد. EMA-12 سریعتر حرکت می کند در نتیجه بیشتر حرکات خط MACD به سبب این میانگین متحرک است در حالی که EMA-26 کندتر حرکت می کند و کمتر به نوسانات قیمت واکنش نشان می دهد.
وضعیت اندیکاتور MACD
همانطور که گفته شد، خط MACD بالا و پایین خط مرکزی صفر نوسان می کند. برخورد این خط با خط صفر نشانگر این است که هر دو میانگین متحرک EMA-12 و EMA-26 به هم برخورد کرده اند. زمانی که خط MACD در محدوده مثبت یعنی بالای صفر قرار می گیرد یعنی EMA-12 در بالای EMA-26 قرار دارد. هر چقدر فاصله این دو از هم بیشتر باشد، خط MACD نیز بیشتر صعود می کند و نشانگر این است که حرکت صعودی بازار در حال افزایش است.
همچنین زمانی که خط MACD در محدوده منفی یعنی زیر صفر قرار می گیرد بدین معنی است که EMA-12 در زیر EMA-26 واقع شده و هر چقدر این فاصله بیشتر شود، خط MACD نیز بیشتر کاهش می یابد که نشان می دهد حرکت نزولی قیمت در حال بیشتر شدن است.
قرارگیری خط MACD در محدوده منفی
در تصویر بالا ناحیه خاکستری رنگ نشان دهنده قرارگیری خط MACD در محدوده منفی است. برای درک بهتر این موضوع دو اندیکاتور EMA-12 و EMA-26 بر روی نمودار قیمت قرار داده ایم. همانطور که می بینید در این محدوده، EMA-12 در زیر EMA-26 قرار گرفته که با فلش آبی رنگ مشخص است. به همین ترتیب، ناحیه زرد رنگ نشان دهنده قرارگیری خط MACD در ناحیه مثبت است چرا که EMA-12 در بالای EMA-26 واقع شده که با فلش قرمز رنگ مشخص شده است.
برخورد خط سیگنال
برخورد خط سیگنال، رایج ترین روش سیگنال گیری از اندیکاتور MACD است. منظور از برخورد خط سیگنال این است که خط MACD، خط سیگنال را قطع کند. همانطور که پیش از این گفته شد، خط سیگنال یک EMA-9 است که بر روی خط MACD واقع شده به همین خاطر دنباله رو خط MACD بوده و بازگشت های آن را نشان می دهد. این برخورد دو نوع دارد یکی برخورد افزایشی و یکی برخورد کاهشی.
برخورد افزایشی زمانی رخ می دهد که خط MACD به سمت بالا شروع به حرکت کند و خط سیگنال را از پایین به بالا قطع نماید که نتیجه آن افزایش قیمت است. برخورد کاهشی نیز زمانی رخ می دهد که خط MACD به سمت پایین شروع به حرکت کند و خط سیگنال را از بالا به پایین قطع کند که نشان دهنده احتمال کاهش قیمت است. این برخورد ها مرتبا در نمودار MACD اتفاق می افتد و بسیار رایج است پس برای سیگنال گیری باید بسیار با دقت عمل نمود.
بررسی سابقه تاریخی
اولین نکته ای که وجود دارد این است که بالا یا پایین خط مرکزی صفر هیچ محدوده حداکثر یا حداقلی وجود ندارد (مانند آنچه که در اندیکاتور شاخص قدرت نسبی یا RSI وجود دارد). به همین خاطر تحلیل گر بایستی بر اساس سابقه تاریخی و ارزیابی تغییرات اندیکاتور MACD، یک محدوده به عنوان حداقل یا حداکثر را بیابد. این حدود حداکثر و حداقل باید به گونه ای باشند که برای قرارگیری خط MACD بالا یا پایین آنها، به نیروی صعودی یا نزولی قوی در بازار نیاز باشد.
اگرچه ممکن است حرکت خط MACD در بالا یا پایین این محدوده ها ادامه داشته باشد ولی معمولا نیروی بازار در جهت افزایش یا کاهش قیمت به مرور زمان کاسته می شود در نتیجه در این محدوده ها شاهد برخورد خط سیگنال هستیم. نکته حائز اهمیت این است که محدوده های مشخص شده اگر به درستی تشخیص داده شوند می توانند جلوی سیگنال اشتباه را بگیرند چرا که در این محدوده ها اگر برخورد خط سیگنال صورت گیرد، امکان اشتباه بودن سیگنال وجود دارد.
سیگنال گیری با اندیکاتور مکدی MACD
نمونه ای از سیگنال گیری از برخورد خط سیگنال در نمودار بیت کوین
در تصویر بالا نمونه ای از سیگنال گیری از برخورد خط سیگنال در نمودار بیت کوین ارائه شده است. برخی از این سیگنال ها به خاطر عدم قرار داشتن در محدوده حداکثری و حداقلی، به خوبی عمل کرده اند ولی آنهایی که در محدوده قرار دارند همراه با خطا بوده اند. پیش از بررسی مثال بالا باید بگوییم که محدوده حداکثری و حداقلی با خطوط مشکی رنگ افقی در اندیکاتور MACD مشخص شده اند. همانطور که در تصویر مشاهده می کنید، سیگنال های خرید (برخورد خط MACD از پایین به بالا با خط سیگنال) با فلش های سبز رنگ مشخص شده اند و سیگنال های فروش با فلش های قرمز رنگ.
در تاریخ ۳ می ۲۰۱۹، سیگنال خرید توسط برخورد خط سیگنال داده می شود. چون این برخورد در زیر محدوده ۶۵۰ قرار دارد، به خوبی عمل کرده و پس از آن قیمت افزایش یافته است. پس از آن در ۳۰ می، سیگنال فروش داده می شود. این برخورد در محدوده ۶۵۰ قرار دارد پس نتیجه ای نه چندان مناسب به همراه دارد با این حال کاهش قیمت صورت می گیرد.
در ۱۵ جون نیز مانند ۳ می، سیگنال مناسب افزایش قیمت داده می شود. ولی در ۱ جولای ۲۰۱۹ (خط عمودی نقطه چین قرمز رنگ) سیگنال فروش داده می شود ولی به خاطر قرار گیری برخورد در بالای محدوده حداکثری ۶۵۰، قیمت افزایش می یابد. به همین ترتیب می توان در ۸ اکتبر همان سال نیز شاهد سیگنال اشتباه خرید بود چرا که برخورد در زیر محدوده حداقلی صورت می گیرد. ولی دو ماه پس از آن تاریخ، یعنی در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹، سیگنال خرید در بالای محدوده حداقلی ۳۵۰- داده می شود که نتیجه آن افزایش قیمت است.
برخورد با خط مرکزی
یکی دیگر از روش های سیگنال گیری از طریق اندیکاتور MACD، برخورد خط MACD با خط مرکزی صفر است. زمانی که خط MACD خط مرکزی را از پایین به بالا می شکند، بدین معنی است که EMA-12 منحنی EMA-26 را از پایین به بالا شکسته است که در نتیجه آن می توان انتظار افزایش قیمت را داشت. به صورت برعکس، زمانی که خط MACD خط مرکزی صفر را به سمت پایین می شکند و وارد محدوده منفی می شود سیگنال فروش داده می شود. هر چقدر روند صعودی یا نزولی قدرتمند تر باشد، سیگنال ارائه شده توسط MACD بهتر عمل می کند.
سیگنال های ارائه شده از طریق برخورد خط MACD با خط مرکزی صفر در نمودار اتریوم
در تصویر بالا شاهد سیگنال های ارائه شده از طریق برخورد خط MACD با خط مرکزی صفر در نمودار اتریوم هستید. پنج سیگنال که با خط چین آبی رنگ مشخص شده اند به خاطر قوی بودن روند، بسیار خوب عمل کرده اند ولی خط چین قرمز رنگ بدلیل ضعیف بودن روند، سیگنال مناسبی ارائه نکرده است.
واگرایی افزایشی در اندیکاتور مکدی MACD
واگرایی زمانی اتفاق می افتد که اندیکاتور MACD نسبت به پرایس اکشن نمودار دارایی مورد نظر، رفتاری معکوس داشته باشد. این واگرایی در دو دسته واگرایی افزایشی و واگرایی کاهشی طبقه بندی می شود. واگرایی افزایشی زمانی شکل می گیرد که در نمودار قیمت شاهد دره ای پایین تر از دره قبل (Lower Low) باشیم ولی در اندیکاتور MACD دره بالاتر از دره قبلی شکل بگیرد (Higher Low). LL در نمودار قیمت تایید کننده روند نزولی است ولی HL در MACD نشان از کاهش نیرو در روند نزولی است. این کاهش نیرو می تواند خبر از یک تغییر در روند بدهد.
نمونه ای واگرایی افزایشی در نمودار بیت کوین
در تصویر بالا نمونه ای واگرایی افزایشی در نمودار بیتکوین نشان داده شده است. نکته مهم در مورد این مثال این است که ما از نمودار خطی برای قیمت استفاده کرده ایم چرا که این نمودار تنها قیمت بسته شده را نشان می دهد، با توجه به اینکه اندیکاتور مکدی MACD نیز از قیمت بسته شده استفاده می کند، پس بهتر است از نمودار خطی در چارت قیمت استفاده شود.
همانطور که در تصویر مشاهده می کنید، در چارت بیت کوین دو دره شکل میگیرد که دومی پایین تر از اولی قرار دارد (Lower Low). ولی اندیکاتور MACD نشان از Higher Low دارد. زمانی که خط مقاومت (خط چین قرمز رنگ) شکسته می شود، شاهد برخورد خط MACD با خط مرکزی صفر نیز هستیم که صعودی شدن روند را تایید می کند.
واگرایی نزولی
واگرایی نزولی دسته دیگر از انواع واگرایی است. در این حالت از واگرایی، شاهد قله در نمودار قیمت هستیم که نسبت به قله پیش از خود بالاتر قرار می گیرد (Higher High) ولی در اندیکاتور مکدی MACD قله شکل گرفته از قله پیش از خود پایین تر (Lower High) قرار می گیرد. Higher High در روند صعودی کاملا مساله ای نرمال است ولی Lower High در اندیکاتور MACD نشان از کاهش قدرت در روند صعودی است.
نمونه ای از واگرایی نزولی در نمودار اتریوم
در تصویر بالا نمونه ای از واگرایی نزولی در نمودار اتریوم نشان داده شده است. همانطور که در تصویر مشاهده می کنید، با اینکه در نمودار قیمت شاهد شکل گیری Higher High هستیم ولی اندیکاتور مکدی MACD با ثبت Lower High نشان از تغییر روند دارد. با شکسته شدن خط حمایت (خط چین قرمز رنگ)، و به دنبال آن پایین آمدن خط MACD از خط مرکزی صفر، قیمت شروع به کاهش می کند.
احتیاط
عدم همخوانی روند با مسئله واگرایی در برخی مواقع
در مورد مساله واگرایی در اندیکاتور MACD باید بسیار با احتیاط عمل نمود چرا که رخ دادن واگرایی نزولی در یک روند قوی صعودی بسیار رایج است. همینطور برای روند نزولی قوی نیز می توان واگرایی افزایشی را مشاهده نمود ولی تغییر روند پس از واگرایی رخ نمی دهد. مثال بالا یکی از موارد شکل گیری چنین مساله ایست. با اینکه در نمودار ریپل واگرایی صعودی رخ می دهد ولی کاهش قیمت همچنان ادامه می یباد.
برای توضیح این مساله باید گفت، یک روند صعودی قوی با یک نیروی قوی در بازار آغاز می شود. با اینکه روند افزایش قیمت همچنان ادامه دارد، نیروی بازار کاهش می یابد. تا زمانی که نمودار MACD همچنان بالای صفر قرار دارد می توان انتظار افزایش قیمت را داشت هر چند نیروی بازار کاهش یابد. در روند نزولی قوی نیز به همین صورت با یک نیروی قوی آغاز می شود و هر چه پیش می روند، از شدت نیرو کم می شود ولی تا زمانی که MACD در زیر صفر قرار داشته باشد، روند نزولی کماکان ادامه دارد.
جمع بندی
اندیکاتور مکدی MACD یک ابزار ویژه است چرا که علاوه بر نیروی بازار نشان دهنده صعودی بودن یا نزولی بودن روند نیز هست. از این ابزار می توان در چارت روزانه، هفتگی یا ماهانه استفاده نمود. همانطور که پیش از این گفته شد، تنظیمات اصلی در این اندیکاتور شامل دوره ۱۲و ۲۶ است ولی می توان برای حساس تر کردن این اندیکاتور بازه زمانی میانگین کوتاه مدت را کوتاه تر کرد و میانگین متحرک بلند مدت را طولانی تر نمود. به عنوان مثال EMA-3 و EMA35 با خط سیگنال با ۵ دوره، خیلی حساس تر از EMA-12 و EMA-26 در کنار خط سیگنال با ۹ دوره است که برای چارت هفتگی مناسب تر می باشد.
به یاد داشته باشید که اندیکاتور مکدی MACD از دو میانگین متحرک استفاده می کند بنابراین اعدادی که بالا یا پایین آموزش واگرایی در اندیکاتورها آموزش واگرایی در اندیکاتورها خط مرکزی صفر قرار می گیرند بسته به دارایی مورد نظر بسیار متفاوت است. مثلا MACD در نمودار بیت کوین میتواند بین محدوده ۶۰۰+ و ۶۰۰- دلار نوسان کند در صورتی که در نمودار ریپل در محدوده ۰.۵+ تا ۰.۵- سنت تغییر می کند.
اندیکاتور ( INDICATORS ) چیست ؟
اندیکاتور ها ( INDICATORS ) یا نشانگرها ، در واقع ابزارهای معاملاتی کمکی هستند که بر اساس داده ها و اطلاعات گذشته ی قیمت محاسبه میشوند و بدلیل پیوستگی داده ها و رفتار قیمت ، به ما کمک میکنند تا از این اطلاعات مربوط به گذشته قیمت ، برای پیش بینی رفتار احتمالی قیمت در حال یا آینده استفاده کنیم .
کاربرد اندیکاتور ها :
الف ) برای گرفتن تایید و حصول اطمینان از رفتار قیمت و کیفیت الگوهای قیمت
ب ) برای صدور سیگنالهای خرید و فروش
اندیکاتور ها از نظر ساختاری به دو دسته تقسیم میشوند :
الف ) اندیکارتور های محدود ( BOUNDED ) یا اسیلاتور ها ( OSCILLATORS ) ( نوسان سنج ها )
ب ) اندیکاتور های غیر محدود ( NOT BOUNDED )
اسیلاتور یا نوسان سنج ها ، در واقع اندیکاتورهایی هستند که داده های آنها ، در یک محدوده ی مینیمم و ماکسیمم محاسبه میشود ، یعنی محدود بین دو عدد کمترین و بیشترین میباشد .اسیلاتورها نوسانات قیمت را میسنجند و در نقاط ماکسیمم و مینیمم نشانگر اشباع خرید و اشباع فروش معاملات هستند . مثلا اسیلاتورهایی که بین دو عدد صفر و صد محدود هستند ، در نزدیکی صفر نشانگر اشباع فروش و در نزدیکی 100 نشانگر اشباع خرید میباشند .
برخی اسیلاتورهای کاربردی و مهم به شرح زیر هستند :
- اسیلاتور آر اس آی یا ( RSI : RELATIVE STRENGTH INDEX )
- اندیکاتور استوکاستیک ( STOCHASTIC )
- اندیکاتور ایچیموکو ( ICHIMOKU )
اندیکانور غیر محدود چیست ؟
اندیکاتور های غیر محدود در واقع اندیکاتور هایی هستند که نشان دهنده ی محدوده مینیمم و ماکسیمم نیستند و اطلاعات دیگری از رفتار قیمت را در اختیار ما قرار میدهند مانند میانگین قیمت ، واگرایی ، زمان باز و بسته شدن بازار ، قدرت روند و .
برخی اندیکاتوهای غیر محدود به شرح زیر میباشند :
- اندیکاتور مووینگ اوریج یا میانگین متحرک ( MOVING AVRAGE )
- VOLUME
- FRACTAL
در فیلم آموزش اندیکاتور ها ، این مبحث به صورت بسیار دقیق و کاربردی و با بیان مثالهای واقعی آمورش داده شده است . و مفهوم و کاربرد اندیکاتور مووینگ اوریج یا همان میانگین متحرک ، اندیکاتور مکدی ( MACD ) ، و اندیکاتور RSI و . با ذکر مثال بیان شده است .
واگرایی چیست ؟
به هر گونه تفاوت شیب حرکت بین قیمت و اندیکاتور واگرایی ( DIVERGENCE ) میگویند . واگرایی ها عموما میتوانند نشانه ی خستگی قیمت و یا تغییر روند قیمت باشند .
انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال :
- واگرایی معمولی ( REGULAR DIVERGENCE ) ( RD )
- واگرایی مخفی ( HIDDEN DIVERGENCE ) ( HD )
واگرایی معمولی چیست ؟
واگرایی معمولی زمانی تشکیل میشود که نمودار قیمت یک کف جدید یا یک قله ی جدید میسازد ولی اندیکاتور توان ساخت کف جدید یا قله ی جدید ( فراتر از کف یا قله قبلی ) را ندارد .
انواع واگرایی معمولی :
- واگرایی معمولی مثبت ( BULLISH DIVEGENCE ) ( RD+ )
- واگرایی معمولی منفی ( BEARISH DIVERGENCE ) ( RD- )
واگرایی مخفی چیست ؟
واگرایی مخفی زمانی تشکیل میشود که اندیکاتور یک سقف یا یک کف جدید را تشکیل میدهد ولی نمودار قیمت نمیتواند سقف یا کف جدید بسازد .
انواع واگرایی مخفی :
- واگرایی مخفی مثبت ( HD+ )
- واگرایی مخفی منفی ( HD- )
مبحث واگرایی ، یکی از مهم ترین و تاثیر گذارترین مباحت در تحلیل تکنیکال در بورس و فارکس میباشد و هم برای افرادی که در بورس ایران فعالیت میکنند ، کاملا ضروریست ، و هم برای معامله گران فارکس . به همین دلیل این مبحث به طور کامل و با بیان مثالهای واقعی در فیلم آموزش واگرایی در تحلیل تکنیکال آموزش داده شده است .
جهت مطالعه محتوای کل دوره ( 12 قسمت ) و دانلود آن میتوانید به این صفحه مراجعه نمایید .
جهت مشاهده آموزشهای تحلیل تکنیکال به صورت رایگان ، کانال (( آموزه های مالی رضا گلشاهیان )) را در یوتیوب سابسکرایب نموده و در قسمت آموزش تحلیل تکنیکال میتوانید کلیه فیلم های آموزشی ایشان را مشاهده نمایید.