آشنایی با بورس

آشنایی با بورس
اگر به چند سال قبل بازگردیم و در مورد بورس با فردی صحبت می کردید به احتمال زیاد متوجه حرف های شما نمیشد و یا فکر می کرد شما متخصص بورس و اوراق بهادار هستید. در آن زمان کمتر کسی وجود داشت که در مورد کار بورس با فرد دیگری صحبت کند. تا چند سال پیش اشخاص بسیار کمی در مورد مفهوم بورس اطلاعات و دانشی داشتند و سرمایه گذاری در بازار بورس نیز فقط مختص افرادی خاص بود. اما امروزه چیز تغییر کرده است!
امروزه هنوز هم بورس یک دانش تخصصی بخ حساب می آید و فعالیت در آن نیازمند یک سری دانش ها و مهارت های پایه است، اما مفهوم بورس جنبه ای عمومی تر پیدا کرده و می توانیم ادعا کنیم ،هر بزرگسالی که در اطراف ما وجود دارد قدم در بازار بورس گذاشته است.
تاریخچه بورس
حتما برای شما هم این سوال پیش آمده که بورس چیست باید بگوییم اندیشه ی ایجاد بازار بورس زمانی شکل گرفت که عده ای از بازرگانان اروپایی از فعالیت های تجاری خود ضرر کردند، سپس به فکر راه حلی افتادند تا به بتوانند مانع این ضرر شوند آشنایی با بورس و یا آن را به حداقل برسانند.
بنابریان تعدادی از بازرگانان عده ای را در فعالیت های خود شریک کردند تا با این روش سود و زیان احتمالی بین آنها تقسیم شود .
این تجربه موفقیت آمیز بود و به تدریج هر تاجری تلاش می کرد تا فعالیت های تجاری خود را از این طریق ادامه دهد؛ به خصوص که این روش برای افرادی که فعالیت های بزرگ اقتصادی انجام می دادند بسیار مطلوب تر بود.
رفته رفته این تجربه شکل قانونی به خود گرفت و به شرکت های سهامی تبدیل گردید. اولین تشکیل یک شرکت سهامی در کشور روسیه ، در سال ۱۳۵۳ میلادی تصمیم گرفت کالاهایی را بدون این که آفریقا را دور بزند، از شمال اروپا به شرق آسیا و چین ارسال کند و این اقدامی بود که احتمال ضرر در آن بیشتر بود.
به منظور این کار عده ای از تجار سرمایه ی لازم را تأمین کردند و هر کس به نسبت سرمایه ی خود در سود و زیان شرکت شریک شد و این کار با موفقیت انجام شد .مدت ها بعد با گسترش مبادلات در اروپا به سرمایه های زیادتر و شرکای بیشتری نیاز شد. برای آشنایی با بورس این کار نیاز به مراکزی بود تا بتوان بین سرمایه گذاران و سرمایه پذیران رابطه برقرار کرد. چنین مراکزی تأسیس شدند و بورس نام گرفتند.
اولین بازار بورس دنیا
اولین بورس دنیا در قرن هفدهم میلادی در شهر آمستردام واقع در کشور هلند تشکیل شد و امروزه اکثر کشورهای جهان دارای بازار بورس هستند.بورس واژه ای فرانسوی و معنای آن در زبان فرانسه کیف پول میباشد. تاریخچه پیدایش واژه بورس هم به قرن پانزدهم میلادی بازمیگردد.بازرگانان و کسبه شهری به نام بورُوژ (Bruges) در شمال غربی کشور بلژیک، در میدانی به نام تِربورس (TerBeurze) رو به رو خانه بزرگزادهای به نام «واندِر بورس» تجمع کرده و به خرید و فروش کالاهای خود بر اساس حراج میپرداختند.از آن زمان به بعد مکانهایی که مردم در آنجا به حراج کالا خود می پرداختند ، به مرور زمان توسعه یافته و شکل ساختمان به خود که آن مکان را بورس می نا میدند .بطور کلی فلسفه کلیدی به وجو آمدن بازار بورس در جهان، تجمیع سرمایه و تأمین مالی شرکتها و پروژهها در قالب یک سیستم بازار منسجم، قانونمند، پیوسته و شفاف است. مبنای اساسی تشکیل این بازارها همان مفهوم اولیه و ساده شراکت، تقسیم سود و زیان احتمالی میان شرکا است.
تاریخچه بورس اوراق بهادار در ایران
ابتدایی ترین اقدام برای تأسیس بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۱۵ انجام شد. در آن بازه زمانی ، کارشناسان خارجی زیادی جهت بهبود وضعیت اقتصادی و سیستم بانکداری کشور استخدام شدند ، دولت از بین این کارشناسان خبره، فردی به نام وان لوترفلد را که اصالتی بلژیکی داشت مشئولیت راه اندازی بورس ایران ره به این شخص واگذار کرد .
این شخص به همراه همکار هلندی خود موفق به تدوین اساسنامه بورس شدند و بانک ملی نیز منابع مالی را مورد تحقیق و بررسی قرار داد ولی با شروع جنگ جهانی دوم این طرح اقتصادی به فراموشی سپرده شد و ایران با مشکلات مختلفی اهم از اقتصادی و امنیتی رو به رو شد. درسال ۱۳۳۳ نیز مجدد کارگروهی متشکل از بانک مرکزی، وزارت بازرگانی، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جهت راهاندازی بورس تشکیل شد ، بعد از ۱۲ سال تلاش و تحقیق در سال ۱۳۴۵ موفق شدند قوانین لازم جهت تأسیس بورس اوراق بهادار ایران را تدوین کنند. در نهایت، لایحه مربوط به تأسیس بورس در اردیبهشت ماه همان سال به تصویب مجلس رسید و بازار بورس اوراق بهادار کشور رسماً فعالیت خودش را در ۱۵ بهمن ۱۳۴۶ با دو شرکت نفت پارس و بانک صنعت و معدن شروع کرد.
بورس چیست؟
به مکان یا محیطی که در آن خرید و فروش صورت میگیرد، بازار میگویند. بازار ها هم میتواند بازار حضوری و هم خرید و فروش به صورت اینترنتی انجام شود. در بازار حضوری شخص به صورت فیزیکی در محل خرید و فروش می رود و داراییهای خود یا دیگران مانند زمین، خانه، ماشین و اموال دیگر را معامله کند.در بازار های اینترنتی همانطور که از نامش پیداست فرد به صورت غیر حضوری و از طریق اینترنت داراییهای مالی اسنادی خود مانند اوراق مشارکت و سهام را خرید و فروش میکند.اگر مردم را از لحاظ اقتصادی به گروه تقسیم کنیم،گروه اول شامل اشخاصی هستند که سرمایه و پس انداز خود را نگهداری میکنند و هیچ وقت وارد فعالیتهای اقتصادی نمیشوند. گروه دوم دوم نیز افرادی هستند که روشهای فعالیت اقتصادی را میدانند اما برای انجام این فعالیتها به سرمایه نیاز دارند. نظر مردم برای سرمایهگذاری با هم فرق دارد.بهضی ها دارای اهداف دراز مدت و برخی دیگر اهداف کوتاه مدت دارند. به بازاری که تمام اهداف و فعالیتهای اقتصادی مردم را در جهت سرمایهگذاری پوشش میدهد، بازار بورس و سرمایه میگویند.
دلیل افزایش سرمایه گذاری در بورس
امروزه سرمایه گذاری در بورس خواهان زیادی پیدا کرده است. به اعتقاد بیشتر کارشناسان اقتصادی و بورسی، سرمایه گذاری در این بازار به دلیل ریسک و نوسان کمتر، نتایج به مراتب بهتری نسبت به سرمایهگذاری در بازارهای ارز یا طلا دارد. بازار بورس نهادی ساختار یافته و یکی از ارکان مهم بازار سرمایه به حساب می آید.دانش کافی و تحلیلهای مناسب و اصولی تاثیر بسیار زیادی در کسب درآمد و موفقیت در بازار بورس دارد. بازار بورس تحت حمایت قانون است و امنترین مکان برای نگهداری سرمایه در برابر تورم میباشد.سرمایه گذاری در بورس و خرید و فروش بورس اوراق بهادار از کاهش ارزش اقتصادی و از راکد ماندن پول جلوگیری میکند. نقدینگی سریع یکی دیگر از مزایا سرمایه گذاری در بورس می باشد.
انواع بورس ها
بورس اوراق بهادار
در بورس اوراق بهادار دارایی های مالی مثل؛ سهام، اوراق مشارکت و … معامله میشود. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به صورت رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل می گردد “بورس اوراق بهادار” گفته می شود.
فرابورس
نوع دوم از انواع بورس در ایران فرا بورس می باشد که به بازار اول و دوم و پایه (الف، ب، ج) و بازار سوم تقسیم بندی شده است. در بازار فرابورس سهام و برخی دیگر از انواع اوراق بهادار معامله میشوند که به دلایل مختلفی درحال حاضر شرایط
پذیرش و معامله در بورس را نداشته اند. شرکت های بازار پایه براساس ریسک سرمایه گذاری، شفاف بودن صورت های مالی و میزان بدهی و … در یکی از بازار های الف، ب و ج قرار می گیرند.
بورس کالا
به بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معین انجام میشود و به صورت منظم و دائم فعال است، بورس کالا گفته میشود. در بورس کالا معمولا مواد خام و مواد اولیه معامله می شود. هر بورس کالایی را با نام همان کالایی که معامله می شود، نام گذاری خواهد شد، به عنوان مثال؛ سکه ، صندوق های طلا، پسته و زعفران.بورس های کالایی را در مقابل بورس های اوراق بهادار تعریف می کنند و چیزی که در زمینه 1- فلزات و مواد معدنی ( کانی ها ) 2- انرژی و 3- محصولات کشاورزی مورد داد و ستد قرار می گیرد در زمره بورس کالایی قرار می دهند.
منظور بورس کالا ، کالاهای خام و فرآورینشده است که معمولا بین فعالان زنجیره تولید دستبهدست میشود. به طور مثال شرکتهای تولیدکننده ورق و میلگرد و شمش آهن میتوانند محصولاتشان را در بورس کالا عرضه کنند و به شرکتهایی که از این محصولات به عنوان مواد اولیه استفاده میکنند ارسال کنند. مهمترین ویژگی بورس کالا ایجاد شفافیت در بازار دادوستد محصولات کالایی است.
فعالان و سرمایه گذاران بورس کالا اغلب اشخاص حقوقی هستند. در واقع خریدوفروش در رینگ محصولات پتروشیمی و فلزی فقط به اشخاص حقوقی محدود است و اشخاص حقیقی فقط در رینگ معاملات کشاورزی و آتی امکان فعالیت دارند.
بورس انرژی
جوان ترین بازار در بورس ایران به حساب می آید. بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس رسمی کشور از سال ۱۳۹۱ شروع به کار کرد که هدف از آن معاملات هرگونه مواردی که دارای انرژی هستند، مانند برق، نفت و گاز می باشد.بورس حاملهای انرژی در واقع یک بورس کالایی می باشد که زمینه لازم به منظور خرید و فروش حاملهای انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر این کالاها را ایجاد میکند.تمامی معاملات و خرید و فروشهای مربوط به با حاملهای انرژی از سال ۱۳۹۱ تاکنون در بازار چهارم بورس و عمدتاً به صورت اینترنتی انجام میشوند. منظور از حاملهای انرژی در اینجا، گاز، بنزین، نفت، برق، زغالسنگ و. هستند که امکان انتقال انرژی را بهصورت شیمیایی یا الکتریکی میسر میسازند.
نماد بورسی چیست؟
بورس ادبیات خاص خودش را دارد که در نگاه اول میتواند باعث سردرگمی شود. در واقع که وقتی اصطلاح یا عبارتی پرکاربرد باشد، مشتاق هستیم آن اصطلاح یا عبارت را مختصر کنیم تا راحتتر باشیم.در بازاری که قرار است سهام شرکتها با استفاده از نام شرکت های استفاده کامل از این نام ها به دلیل طولانی دردسرهای زیادی دارد. به طور مثال در یک گفتوگوی بورسی دشوار است که بگوییم «قیمت سهام توسعه معادن روی ایران افزایش یافت» و یا در تابلوی معاملات بورس از نام کامل شرکتها استفاده کنیم. به همین دلیل از همان گام اول برای هر شرکتی که وارد بورس میشود یک نماد خاص و منحصربهفرد در نظر میگیرند تا فرایند معاملات سادهتر باشد. به طور مثال فعالان بازارسرمایه «بانک صادرات ایران» را با نماد «وبصادر» و «گسترش سرمایهگذاری ایرانخودرو» را با نماد «خگستر» میشناسند.
منافع بازاربورس
بازار بورس با کنترل نقدینگی در جامعه یک فرصت عالی برای سرمایه گذارانی که سرمایه های کوچکی دارند ، ایجاد می کند و سبب توزیع عادلانه ثروت می شود. منافع بازار بورس برای جامعه عبارتند از :
آشنایی کامل با اصطلاحات بورسی و اوراق بهادار
چرا دانستن اصطلاحات بورسی مهم است؟ مهمترین اصطلاحات بورسی کدامند؟ ما در این مطلب مهمترین و پر کاربردترین اصطلاحات بورسی را به شما معرفی کردهایم.
برای ورود به بازار بورس و شروع سرمایهگذاری در این بازار باید با اصطلاحات بورسی آشنا شوید. این امر به شما کمک میکند تا بتوانید از مکانیسم بازار، پیش از فرو رفتن در آن آگاه شوید. در نتیجه آشنایی با بورس میتوانید هر گام خود را در بازار بورس به صورت آگاهانه برداشته و کمترین خطر را در معاملات خود بپذیرید. آشنایی با مهمترین اصطلاحات بورسی به شما کمک میکند تا بتوانید گامهای خود را در این بازار محکمتر برداشته و خشت اول را با دقت و با کیفیت بگذارید. در این مقاله میخواهیم پر کاربردترین اصطلاحات بورسی را به شما آموزش داده و آشنایی با بورس به شما در کسب درآمد از بورس کمک کنیم.
برای اطلاعات در مورد محاسبه ارزش اسمی سهم کلیک کنید.
اهمیت دانستن اصطلاحات بورسی
بسیاری از افراد بدون داشتن هیچ دانشی از اصطلاحات رایج در بورس، وارد این بازار سرمایهگذاری میشوند. هرچند از دور به نظر میرسد که تجارت در بازار بورس نسبتا آسان است و نیازی به زمان و سرمایه زیادی ندارد، اما استفاده نکردن از فرصت آموزش اصطلاحات بورس پیش از ورود به این دنیا، روند تصمیمگیری شما را تحت تاثیر قرار خواهد داد. تجهیز کردن خود به برخی از ابزارهای اساسی و آموزشهای لازم پیش از ورود به این بازار، به شما کمک میکند که بتوانید گامهای محکمتری در این بازار برداشته و زودتر کسب درآمد کنید. دنیای بورس یک دنیای جدید است که در آن افراد با زبان خاص خود صحبت میکنند. ندانستن اصطلاحات رایج در این زبان و عدم آشنایی با آنها، باعث میشود که شما نتوانید با افراد حاضر در این بازار ارتباط برقرار کرده و شرایط را تحلیل کنید.
ندانستن اصطلاحات بورسی چه مشکلاتی را ایجاد می کند؟
روند کسب درآمد شما با ندانستن اصطلاحات بورسی، با مشکل مواجه میشود.
احتمال انجام معاملات با ریسک زیاد و پر خطر افزایش پیدا میکند.
عدم آشنایی با مهمترین اصطلاحات بورسی، درآمد و سود شما را در این بازار به حداقل خواهد رساند.
درک بازار برای شما مشکل خواهد شد و سرعت شما در یادگیری شیوههای معاملهگری تا حد زیادی کاهش پیدا خواهد کرد.
بدون دانستن پر کاربردترین اصطلاحات بورسی نمیتوانید استراتژیهای مالی خود را تدوین کرده و ایدهها و اهداف مالی خود را در این بازار شکل دهید.
مهمترین و پر کاربردترین اصطلاحات بورسی
سهم کوچکترین واحدی است که به وسیله آن مالکیت هرکس بر روی یک شرکت احراز میشود. سهام مجموعهای از سهمهای یک شرکت منفرد یا چندین شرکت است که به یک شخص تعلق دارد. مقدار سهام مشخص میکند که یک فرد تا چه حد میتواند در امور یک شرکت دخالت کرده و تا چه حد در سود و زیان آن سهیم است.
کارگزاری بورس در واقع یک بنگاه معاملاتی برای خرید و فروش سهام است. کارگزاریها را میتوان به عنوان واسطهای میان سهامداران و سامانه بورس دانست که به عنوان وکیل تامالاختیار دو سوی معامله، فعالیت میکنند. هر کارگزاری تنها میتواند در زمینهای از بورس فعالیت کند که برای آن مجوز دریافت کرده است. این بنگاههای معاملاتی خدمات مختلفی را به سهامداران ارائه میدهند.
تحلیل تکنیکال و بنیادی
تحلیل تکنیکال و بنیادی از پر کاربردترین اصطلاحات بورسی هستند. انجام تحلیلها برای درک روند حاکم بر بازار و برداشتن گام بعدی ضروری است. در تحلیل تکنیکال شما باید تاریخچه دادهها را بررسی کنید. این تاریخچه شامل قیمت و حجم معاملات است. در نتیجه بر اساس نتایج این تحلیل میتوانید آینده بازار را پیش بینی کنید. در تحلیل بنیادی یا فاندامنتال، شما باید ارزش اوراق بهادار را بررسی کنید. در این تحلیل باید همه شرایط اقتصادی و مالی تاثیرگذار مانند شرایط کلی صنعت و مدیریت شرکت مورد بررسی قرار بگیرند.
بازار اولیه و ثانویه
در بازار اولیه تنها شرکتهایی حضور دارند که سهام خود را برای نخستینبار عرضه کردهاند. هدف شرکتها از حضور در این بازار، تامین سرمایه مورد نیاز از طریق پذیرهنویسی و فروش سهام به مردم است. کار پذیرهنویسی معمولا بر عهده یک بانک یا موسسه، به عنوان نماینده شرکت، گذاشته میشود. فعالیت در بازار اولیه برای افرادی که به تازگی وارد بازار بورس شدهاند، بسیار خوب است زیرا در 90 درصد موارد منجر به سوددهی خواهد شد. اما پس از طی شدن چرخه اولین معامله، شرکتها وارد بازار ثانویه میشوند.
آربیتراژ از اصطلاحات بورسی تخصصی است و در مواردی استفاده میشود که افراد با استفاده از اختلاف قیمت در بازارهای مختلف، سود به دست میآورند. در این فرآیند، معاملهگران اقدام به خرید سهام در بازاری میکنند که قیمت کمتری دارد. سپس از طریق فروش آن در بازارهای دیگر با قیمت بیشتر، کسب سود میکنند.
پرتفو یا پرتفوی
یکی دیگر از رایجترین اصطلاحات بورسی، پورتفو یا Portfolio است. این اصطلاح در واقع نامی است که به یک سبد از اوراق بهادار اختصاص یافته است. معاملهگران معمولا برای اینکه ریسک سرمایهگذاری خود را کاهش دهند، سهمهای مختلف را تهیه میکنند. بنابراین اگر یک تغییر یک عامل بر روی یک بازار تاثیر منفی گذاشته و رشد بازار دیگری را به دنبال داشته باشد و شما صاحب هردوی این سهمها باشید، این حالتهای مثبت و منفی تا حد زیادی با هم خنثی خواهند شد.
زمانی که در سامانه سجام ثبت نام کرده و به یک کارگزاری مراجعه میکنید، یک کد معاملاتی به شما اختصاص داده میشود. این کد شناسهای ثابت است که میتوانید در زمان انجام معامله از آن استفاده کنید. کد معاملاتی ترکیبی از حروف و اعداد است. سه حرف اول نشان دهنده نام خانوادگی شما است. شمارههای موجود در این کد نیز یک شماره منحصربه فرد است که در نقل و انتقالات مورد استفاده قرار میگیرد. برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله کد معاملاتی چیست را مطالعه کنید.
گزارش سالانه راهی برای ارزیابی مالی شرکت است. این گزارش در واقع یک نگاه اجمالی به وضعیت مالی و عملکرد شرکت دارد و وظیفه دارد تا دانش عمیقی درباره پارامترهای مختلف عملکرد شرکت در یک سال مالی مشخص را به سهامداران ارائه دهد. گزارش سالانه یکی از اصطلاحات بورسی است که میتوان از طریق آن به یک نمای کلی از عملکرد شرکت در سال مالی گذشته یا قبل از آن دست پیدا کرد. با استفاده از گزارش سالانه میتوان پتانسیل شرکت در آینده بر اساس عملکرد گذشته را مورد بررسی قرار داد. گزارشهای سالانه حاوی اطلاعاتی درباره درآمد، وضعیت مالی، جریان وجوه نقد، تحلیل مدیریت، قیمت بازار سهام و سود سهام پرداخت شده هستند. این گزارشها نشان میدهند که شرکت مورد نظر به چه صنایعی تعلق دارد و به عنوان رزومه شرکت در سال مال قبلی مورداستفاده قرار میگیرد.
بازار خرسی یا نزولی
Bear Market یکی از رایجترین اصطلاحات بورسی ویژه صنعت است که روند نزولی را در وضعیت کلی بازار نشان میدهد. این موضوع به این معنا است که قیمتهای تجمعی سهام پذیرفتهشده در بازار سهام در حال کاهش است. بازار خرسی معمولا در اثر بدبینی، ترس و احساسات منفی سرمایهگذاران در مورد بازار یا اقتصاد به وجود میآید.
بازار صعودی یا گاو نر
بول مارکت یا بازار صعودی یک اصطلاح بورسی آشنایی با بورس در نقطه مقابل بیر مارکت است. در این حالت بازار در حال چرخش است و روند صعودی بازار در اثر هیجان محسوس یا خوشبینی سرمایهگذاران نسبت به بازار یا اقتصاد است. در این حالت قیمت کل بازار سهام در حال افزایش است.
بتا نوسانات قیمت سهام را در مقایسه با حرکت کلی بازار اندازهگیری میکند. به عبارت بهتر بتا یکی از پر کاربردترین اصطلاحات بورسی برای سنجش رابطه میان قیمت سهام و حرکت کلی بازار است. اگر ارزش سهام بتا برابر 2 باشد، یعنی برای هر تغییر کلی در بازار، قیمت سهام دو واحد تغییر میکند. بتا یک معیار اندازهگیری مهم برای ارزیابی ریسک اضافه کردن یک سهام به سبد است. هرچه مقدار بتا بالاتر باشد، ریسک سهام نیز بیشتر است. زیرا نوسانات بازار بر روی سهمهایی با بتای بیشتر، تاثیر بیشتری خواهند داشت. بتاهای کمتر خطر کمتری دارند اما به همان نسبت بازده آنها نیز کم است.
آلفا بازده نسبی سرمایهگذاری در مقایسه با کل بازار است. به عبارت بهتر میتوان گفت که آلفا نشان میدهد که یک سهم در مقایسه با بازار کلی عملکرد خوبی داشته یا اینکه ضعیف بوده است. آلفا سنجش دقیق عملکرد سهام مستقل از حرکت بازار یا ارزش ذاتی سهام است.
سبدگردانی یکی از خدماتی است که کارگزاریها برای مدیریت پرتفوی ارائه میدهند. با استفاده از این خدمت، افرادی که تجربه چندانی برای حضور در بازار بورس ندارند، میتوانند مدیریت سرمایه خود را به افراد با تجربه سپرده و از این طریق سوددهی خود را بیشتر کنند.
نرخ پیشنهادی یکی از اصطلاحات بورسی برای حداکثر مبلغی است که خریدار برای خرید یک سهام پیشنهاد میدهد. همچنین به مبلغی که فروشنده برای آن سهام ارائه میدهد نیز نرخ پیشنهادی گفته میشود.
پایان کار یا زمان بسته شدن به زمانی گفته میشود که در آن کلیه فعالیتهای تجاری و سرمایهگذاری در بورس متوقف میشوند. زمان بسته شدن بورس تهران، 12:30 بعدازظهر است. قیمتهای پایانی روز در این زمان تعیین میشوند و معمولا تاثیر قابل توجهی در قیمتهای افتتاحیه روز بعد خواهند داشت.
دنیای بورس یک دنیای بسیار گسترده است که افراد در آن با زبان خاص خود صحبت میکنند. برای رسیدن به موفقیت در این بازار باید با اصطلاحات بورسی و زبان تخصصی آن آشنا بود. در غیر این صورت نمیتوان هیچ معامله پر سودی را در این بازار به سرانجام رساند. بنابراین گام اول برای ورود به دنیای بورس، آموزش اصطلاحات بورس است.
آشنایی کلی با معنا، مفهوم و تعریف بورس
اجازه دهید به چند سال قبل بازگردیم. یک دهه قبل اگر در مورد بورس با کسی صحبت می کردید احتمالا یا متوجه حرف های شما نمیشد یا فکر می کرد شما متخصص بورس و اوراق بهادار هستید. اصلا کمتر کسی وجود داشت که در مورد کار بورس با شخص دیگری صحبت کند. تا چند سال پیش افراد بسیار کمتری در مورد مفهوم بورس اطلاعات و دانشی داشتند و سرمایه گذاری در بازار بورس نیز مختص به افرادی خاص بود. اما حالا همه چیز تغییر کرده است!
امروزه هنوز هم بورس یک دانش تخصصی است و فعالیت در آن نیازمند یک سری دانش ها و مهارت های پایه است، اما مفهوم بورس جنبه ای عمومی تر پیدا کرده و شاید بتوانیم ادعا کنیم امروز هر بزرگسالی که در اطراف ما وجود دارد قدم در بازار بورس گذاشته است.
اما بورس چیست و چه کاربردی دارد و از کجا شروع شد؟ چندین سوال مهم دیگر هم در مورد بورس وجود دارد که به همه آن ها در این مقاله پاسخی درست خواهیم داد. پس با ما همراه باشید و این مطلب را از دست ندهید.
تعریف بورس چیست؟ (تحقیق در مورد بورس و تاریخچه آن و شرکت های سهامی)
اگر بخواهیم به توضیح بورس بپردازیم، باید بگوییم ریشه آن، از تضرر تجار اروپایی شکل گرفت. در آن زمان تجار و بازرگان ها زمانی که از فعالیت های خود دچار تضرر می شدند بسیار آسیب می دیدند و به مرور به فکر راه حلی برای کم کردن این ضرر افتادند.
راه حل این بود که این بازرگان ها افرادی را در تجارت خود سهیم می کردند تا هم ضرر و هم سود را تقسیم کنند. همین مسئله آغازی بود بر دنیای هیجان انگیز بورس و به مرور بسیاری از تاجران فعالیت های اقتصادی خود را با همین روش ادامه دادند.
اولین تجربه مشهور از سهام و تشکیل شرکت های سهامی هم به قرن 14 میلادی باز می گردد. در سال 1353 یک شرکت سهامی در روسیه که اولین شرکت سهامی هم بود، تصمیم داشت کالاهایی را بدون دور زدن آفریقا و از راه شمال اروپا به شرق آسیا و سرزمین چین ببرد.
این حرکت ریسک بالایی داشت و به همین دلیل تجار مختلف در سود و زیان این حرکت شریک شده و آن را با موفقیت به پایان رساندند.
تاریخچه تشکیل بورس در جهان و ایران
بعد از گذشت قرن ها و ادامه فعالیت های تجاری، سرمایه ها و شرکای بیشتری وارد کار شدند و نیاز به سرمایه و شرکای جدید هم بیشتر شد. برای همین نیاز به مرکزی احساس می شد که بتواند بین سرمایه گذاران و آشنایی با بورس سرمایه پذیران ارتباط برقرار کند.
به همین منوال اولین مرکز بورس در قرن 17 میلادی در پایتخت هلند تشکیل شد. تشکیل بورس ایران نیز، به سال های 1345 و 1346 باز می گردد. در حال حاضر مرکز بورس در دستگاه های هوشمند هرکسی یافت می شود!
بورس چیست و چه کاربردی دارد؟ (کار بورس چیست و بازار بورس چگونه است)
برای اینکه دقیقا آشنایی با بورس متوجه شوید معنی بورس چیست، یک تعریف ساده علمی از بورس ارائه می کنیم.
برای تعریف بورس، به زبان ساده باید گفت بورس یک نوع بازار بوده که در آن دارایی های مختلفی مورد معامله قرار می گیرند. بازار بورس همچنین یک نهاد ساختاریافته است که به عنوان یکی از مهمترین ارکان اساسی بازار سرمایه نیز شناخته می شود.
مدیریت انتقال ریسک، شفافیت بازار، کشف قیمت، ایجاد بازار رقابتی و مهمتر از همه جمع آوری سرمایه و پس اندازهای اندک برای تامین سرمایه فعالیت های اقتصادی از مهمترین کاربردهای بورس محسوب می شوند.
نکته: همانطور که در هر بازاری ممکن است دارایی های مالی، فیزیکی، غیر فیزیکی و … فروخته شود، در بازار بورس هم دارایی های مختلف معامله می شوند. به همین دلیل بورس انواع مختلفی دارد.
راستی یکی از مفاهیم مرتبط با بورس و سهام نیز حقوق صاحبان سهام است. این مقاله را نیز حتما بخوانید.
آشنایی با انواع بازار بورس (تعریف بازار بورس و انواع آن)
برای رسیدن به پرسش بازار بورس چیست، ابتدا باید بدانیم که بازار بورس به 3 دسته اصلی تقسیم می شود:
بازار بورس کالا
در تعریف بازار بورس کالا، به این نکته اشاره شده که در آن، کالاهای مشخص و فیزیکی به فروش می رسند. بازار بورس کالا همیشه و به طور مداوم فعال است. کالاهای فیزیکی مانند مواد خام و مواد اولیه مورد نیاز صنایع و … بیش از همه معامله می شوند.
هر بورس نیز با نام کالایی که در آن به معامله می رسد شناخته می شود. برای مثال می توانیم از بازار بورس نفت یا بورس گندم یاد کنیم. در بازار بورس کالا، فروشندگان کالاهای فیزیکی خود را برای فروش عرضه می کنند و پس از قیمت گذاری توسط کارشناسان برای معامله در دسترس قرار می گیرد.
بازار بورس ارز
همانطور که مشخص است در این بازار بورس تنها خرید و فروش معامله پول کشورهای دیگر (ارز) انجام می شود. البته بورس ارز در ایران وجود ندارد اما در بسیاری از کشورهای توسعه یافته وجود داشته و پیشرفت قابل توجهی هم دارد.
بازار بورس اوراق بهادار (تعریف بورس اوراق بهادار)
در این بازار بورس هم دارایی هایی که در قالب اوراق بهادار عرضه می شوند مورد معامله قرار می گیرند. برای مثال سهام، اوراق مشارکت و… اگر نمی دانید سهام چیست پیشنهاد می کنیم مقاله ای که در سپیدار سیستم در رابطه با سهام منتشر کرده ایم را از دست ندهید.
بین دادهها و اطلاعات حسابداری، با بورس اوراق بهادار یک رابطه همیشگی وجود دارد. پس به شما توصیه میکنیم در کنار بورس، کمی هم به آموزش حسابداری بپردازید.
چرا سرمایه گذاری در بورس توصیه می شود؟
این روزها افراد بسیاری در بورس سرمایه گذاری کرده اند و بسیاری از کارشناسان بورس و کارشناسان اقتصادی معتقدند سرمایه گذاری در بازار بورس نتایج خوبی برای سرمایه گذاران دارد.
یکی از علت های رایج هم این است که بازار بورس نوسان و ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری در بازارهایی همچون طلا و ارز دارد. در ادامه و در پایان قصد داریم به برخی دلایلی که باعث شده سرمایه گذاری در بورس توصیه شود اشاره می کنیم.
کسب درآمد منطقی
سرمایه گذاری در بازار بورس اگر با دانش کافی و تجزیه و تحلیل های اصولی همراه باشد می تواند باعث کسب درآمد مناسب و منطقی باشد و سرمایه گذاران می توانند با تحلیل های دقیق با کمترین میزان ریسک کسب درآمد کنند.
امنیت و شفافیت سرمایه گذاری
سرمایه گذاری در بورس خوشبختانه ریسک نابود شدن سرمایه یا ناپدید شدن یک شبه سرمایه را با خود همراه ندارد. بازار بورس حمایت کامل قانون را در خود دارد و شرکت هایی که سرمایه گذاران می توانند در آن ها سرمایه گذاری کنند نیز شفافیت کامل دارند.
حفظ سرمایه و قابلیت نقد شوندگی بالا
همانطور که اشاره کردیم با وجود کم ریسک بودن سرمایه گذاری در بورس این بازار را می توان امن ترین بازار برای حفظ سرمایه در مقابل تورم دانست.
طبیعتا اگر پول راکد بماند و فعالیتی با آن انجام نشود در اقتصاد ما با کاهش ارزش همراه است، اما در صورتی که در بازاری همچون بورس سرمایه گذاری شود احتمالا حفظ شدن آن بسیار بالا است. علاوه بر این سرمایه شما در بورس به سرعت قابلیت نقد شوندگی دارد و این مسئله نیز یک مزیت مهم به شمار می رود. در پایان پیشنهاد می کنیم مقاله ای که در رابطه با کارمزد نوشته ایم را نیز از دست ندهید. این مقاله را می توانید در صفحه کارمزد چیست بخوانید.
سوالی در مورد تعریف بازار بورس دارید؟ از ما بپرسید!
در این مقاله به پرسش بورس چیست پاسخ داده و به تعریف بازار بورس پرداختیم. اما اگر هنوز سوالی در رابطه با بورس دارید، آن را با ما در بخش نظرات به اشتراک بگذارید. اگر هم به دنبال یک نرم افزار مالی مناسب هستید، همین حالا از طریق شماره ۰۲۱-۸۱۰۲۲۰۰۰ با مشاوران سپیدار در ارتباط باشید.
آشنایی با انواع بازار بورس در ایران
شناخت انواع بازارهای بورس و وظایف آنها، از اولین موضوعاتی مهمی است که پیش از شروع سرمایه گذاری باید فراگرفت. بازارهای بورس ایران به طور کلی به چهار دسته بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس انرژی و بورس کالا تقسیم میشوند.
بورس اوراق بهادار تهران
قانون تأسیس شرکت بورس اوراق بهادار تهران در اردیبهشت ۱۳۴۵با هدف تقویت بخش خصوصی در اقتصاد ایران به تصویب مجلس شورای ملی رسید. این شرکت بهمن ماه ۱۳۴۶ فعالیت خود را با پذیرش سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران، شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه و اوراق قرضه عباسآباد بهطور رسمی آغاز کرد.
شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران با استفاده از معیارهایی مانند شفافیت، نقدشوندگی، درصد سهام شناور آزاد، سودآوری و… به دو دسته بازار اول و دوم تقسیم میشوند. بازار اول خود به دو قسمت اصلی و فرعی تقسیم میشود که تفاوت شرکتهای حاضر در این تابلوها در مواردی همچون میزان سرمایه ثبت شده، آشنایی با بورس تعداد سهامداران، درصد حقوق صاحبان سهام و… است.
فرابورس ایران
مهمترین وظیفه شرکت فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را پیدا نکرده و یا تمایل به ورود سریعتر به بازار را دارند. در همین راستا رویههای پذیرش شرکتها به گونهای است که با احراز حداقل شرایط و در سریعترین زمان ممکن، امکان ورود آشنایی با بورس به بازار را داشته باشند. نام این بازار در ایران از معادل انگلیسی آن Over The Counter گرفته شده است. به همین دلیل به این بازار اختصارا OTC نیز گفته میشود. لازم به ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار بهعنوان نهاد ناظر، بر تمام فعالیتهای مالی و عملیاتی شرکتهای بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت دارد.
فرابورس دارای پنج بازار با اسامی بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه است. شرکتهای سهامی عام در بازار اول و دوم پذیرش شده و سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی پذیرفته میشوند. بازار سوم بستری جهت عرضه یکجا و پذیرهنویسی اوراق بهادار فراهم میکند و در نهایت بازار پایه جهت درج و نقلوانتقال سهام شرکتهایی است که بر اساس الزام بند ب ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس بوده ولی امکان پذیرش در یکی از بازارهای اول و دوم بورس یا فرابورس را ندارند.
بورس کالا
بورس کالا بازار منسجمی است که تعداد زیادی از تولیدکنندگان، کالای خود را در آن ارائه میکنند. کالای مربوطه پس از بررسی و قیمتگذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه میشود. در آشنایی با بورس این بازار معمولاً کالاهای خام و فرآوری نشده مانند فلزات، پسته، زعفران، و… دادوستد میشوند. از مزایای این بازار میتوان به حضور نهادهای نظارتی و تنظیمکننده بازار است که تمامی تولیدکنندگان، مصرفکنندگان و تجار کالا با حضور این نهادها، از مزایای قوانین و مقررات حاکم بر بورس برخوردار میشوند. بازارهای بورس کالا شامل بازار فیزیکی، بازار فرعی، بازار املاک و مستغلات، بازار مناقصه، بازار مشتقه (آتی و اختیار معامله) و بازارهای مالی است. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ساختار بورس کالا و آشنایی با نحوه سرمایه گذاری در آن مقاله بورس کالا چیست را بخوانید.
بورس انرژی
بورس انرژی ایران بستری برای انجام معاملات حاملهای انرژی (شامل نفت، گاز، برق و غیره) و اوراق بهادار مبتنی بر آنهاست. بورس انرژی نیز مانند سایر بورسها یک بازار رقابتی است که تعداد زیادی خریدار و فروشنده در آن حضور دارند که در اثر معاملات آنها، قیمت حاملهای انرژی به تعادل میرسد.
بورس انرژی دارای سه بازار «فیزیکی»، «مشتقه» و «فرعی» است. بازار فیزیکی شامل سه تابلوی برق، نفتوگاز و تابلوی سایر حاملهای انرژی است. بازار مشتقه متشکل از سه تابلوی قرارداد سلف موازی استاندارد، قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله و بازار «فرعی» بستری برای معامله کالاهای تکمحمولهای (کالاهایی که باید در یک تراکنش به یک مشتری ارسال شوند) و خارج از گونه است.
روش سرمایه گذاری در بازارهای بورس
در صورتی که تمایل دارید در بازار بورس یا فرابورس سرمایه گذاری کنید، لازم است کد بورسی و کد معاملاتی دریافت کنید. برای این کار بایستی ابتدا در سامانه سجام ثبتنام کرده و سپس در یکی از کارگزاریهای کشور حساب ایجاد کنید. شما میتوانید با مراجعه به وبسایت https://www.emofid.com به صورت غیرحضوری و رایگان در کارگزاری مفید افتتاح حساب کرده و کد بورسی خود را دریافت نمایید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره مباحث مختلف مرتبط با بازار سرمایه، میتوانید به وبسایت آموزش بورس کارگزاری مفید مراجعه کنید. در این وبسایت بیش از ۸۰۰ مطلب در سه سطح «مبتدی»، «نیمه حرفهای» و «حرفهای» به همراه دوره های مختلف آموزشی ارائه شده است. به علاوه روزانه چندین کلاس آموزش بورس به صورت رایگان و غیر حضوری برگزاری میشود که میتوانید از آنها بهرهمند شوید.
آشنایی با رشته مدیریت بورس/ رشتههای مرتبط با بورس و سرمایهگذاری
اقتصاد یک کشور یکی از ارکان مهم و حیاتی بقای آن محسوب میشود، هر چه اقتصاد کشوری خوب باشد مردم آن در رفاه و آسایش بیشتری خواهند بود. اقتصادی که تنها با مشارکت تعداد محدودی است افراد سرمایهدار، و داراییهای عمومی و دولتی شکل میگیرد نمیتواند جایگاه خود را بهبود بخشد، بلکه نیاز است مردم نیز با درگیر ساختن سرمایههای خرد و کلان خود در بخشهای سرمایهگذاری، اقتصاد قوی و محکمی برای کشور خویش ایجاد کنند، در این حالت خودشان نیز به سود و منفعت خواهند رسید.
موضوعات مالی و سرمایهگذاری امروزه در تمام دنیا و مخصوصاً ایران بسیار مورد توجه قرار گرفته است و افراد زیادی میخواهند تا سرمایههای خود را در این بازار وارد کند، اما چگونه؟
طبیعتاً افراد عادی اطلاعات کمی در این مورد دارند و نیاز دارند تا از تواناییها و دانش افراد متخصص در این حوزه بهره بگیرند تا بتوانند سرمایهگذاریهای مطمئنی انجام دهند. برخی رشتههای تحصیلی در دانشگاههای ایران ایجاد شدهاند که مربوط به این مباحث هستند مانند رشتههای مدیریت بورس و اوراق بهادار و مدیریت امور مالی و برخی رشتههایی که تا حدودی با این مباحث مرتبط هستند مانند حسابداری، اقتصاد و…
اگر شما نیز به رشتههایی که با بورس، امور مالی و سرمایهگذاری سروکار دارند علاقهمندید و دوست دارید در مورد آنها بیشتر بدانید، ادامهی مطلب را دنبال کنید.
بورس چیست؟
بهتر است ابتدا از بورس و مدیریت بورس یک تعریف کلی داشته باشیم و آن را بهتر بشناسیم. بورس مکانی که در آن اوراق بهادار، داراییهای مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و غیره مورد معامله قرار میگیرد. درواقع در بازار بورس، سهام شرکتهای خصوصی و دولتی برای مردمی که دارای سرمایههای کوچک و بزرگ هستند به فروش گذاشته میشود و درنتیجه طرفین این قراردادها از خرید یا فروش سهام سود میبرند، یعنی بخشهای دولتی و خصوصی برای انجام پروژههای بلندمدت خود سهام خود را وارد بازار بورس میکنند و مردم با خرید آنها از سود حاصله از این سرمایهگذاری برخوردار میشوند.
بورس جایی است که سرمایههای راکد مردم را بهصورت سرمایههای فعال در جامعه تبدیل میکند و به همان میزان که مردم در بورس مشارکت داشته باشند سرمایهی لازم برای پروژههای دولتی و خصوصی فراهم میشود درنهایت هر دو طرف از آن سرمایه به سود خوبی میرسند و اقتصاد کشور رشد و پیشرفت خوبی خواهد داشت.
معرفی رشتههای مرتبط با بورس
تمام افراد و مردم میتوانند در بورس شرکت کنند و سرمایهی خود را در این بازار وارد کنند اما اگر دانش، تخصص و تجربهی کافی در این مورد داشته باشند و از ضرر و زیان و تمامی قوانین حاکم بر بازار بورس آشنا شوند راحتتر و با اطمینان بیشتری میتوانند در این حوزه موفق شوند.
تمام افرادی که دارای سرمایه هستند مطمئناً نمیتوانند رشتههای مرتبط با بورس را در دانشگاه بگذرانند اما آنها میتوانند با مشورت افرادی که آشنایی با بورس دانش این کار را دارند از تجربه و علم آنها بهره ببرند. در کشور ما نیز برخی رشتههای دانشگاهی وجود دارد که دانشآموزان میتوانند با گذراندن آن، هم وارد سرمایهگذاریهای بورس شوند و هم میتوانند بهعنوان مشاور مالی شرکتها و افراد مختلف به فعالیت بپردازند که با توجه به نیاز کشور و اهمیت یافتن سرمایهگذاری، آیندهی کاری خوبی برای این افراد وجود دارد.
معرفی رشتهی بورس و اوراق بهادار
با توجه به نقش کلیدی بازار سرمایه در کشور، سازمان بورس و اوراق بهادار برای تربیت کارشناسان و نیروهای کارآمد با همکاری شرکت اطلاعرسانی و خدمات بورس اقدام به طراحی رشتهی بورس و اوراق بهادار کرده است تا این افراد بتوانند با توجه به مهارتها و آموزشهایی که میبینند در حوزههای مختلفی همچون سرمایهگذاری، بانکداری، بیمه، مدیریت ریسک، مهندسی مالی و … مشغول به کار شوند.
در حال حاضر این رشته دارای آیندهی شغلی بسیار مناسبی است و احتمال میرود آیندهی درخشانی برای فارغالتحصیلان خود فراهم کند.
افرادی که در این رشتهها تحصیل میکنند مهارتهای زیر را به دست میآورند:
- تجزیهوتحلیل مالی
- شناخت قوانین و مقررات حاکم بر معاملهگری
- شناخت ابزارهای مالی
- شناخت قوانین و مقررات معاملهگری
- توانایی تجزیهوتحلیل مالی آشنایی با بورس
- توانایی پیشبینی روند شاخص قیمتها
- توانایی کار با نرمافزارهای تحلیل و پیشبینی
- و…
معرفی رشتهی مدیریت امور مالی
با پیشروی سیاستهای اقتصادمحور و تشکیل بازارهای سرمایه در ایران و جهان موجب شده تا هر شرکت، نهاد و سازمانی برای ادامهی فعالیتهای مالی خود به مشاورین مالی نیاز داشته باشد. کسانی که بتوانند در حوزهی مدیریت سرمایه تخصص داشته باشند و شرکتها را در سرمایهگذاریهای سودآور کمک کنند.
فارغالتحصیلان رشتهی مدیریت امور مالی در کنترل هزینه، قیمتگذاری، پیشبینی سود، اندازهگیری بازده موردنظر پروژهها، مدیریت داراییها و مدیریت منابع مالی متخصص میشوند.
همانطور که گفته شد با افزایش تمایل مردم به شرکت در بورس و سرمایهگذاری و افزایش شرکتهای سرمایهگذاری، بازار کار گستردهای را پیش روی تحصیلکردههای رشتهی مدیریت امور مالی قرار داده است. این افراد علاوه بر مشاورهی مالی که میتوانند برای شرکتها و سازمانهای مختلف انجام دهند با دانششان، خود نیز میتوانند به سرمایهگذاری بپردازند و درآمد خوبی داشته باشند.
دیگر رشتههای مرتبط با بازار بورس و سرمایهگذاری
از رشتههایی که میتوانند در بازار بورس و سرمایهگذاری موفق عمل کنند میتوان به رشتههای مدیریت بازرگانی، حسابداری و اقتصاد اشاره کرد. فارغالتحصیلان این رشتهها میتوانند بهعنوان تحلیلگر مالی، در کنار افراد، نهادها و سازمانهای مختلف در بورس و سرمایهگذاریهای مالی حضور موفقی داشته باشند.
کلام آخر
افرادی که در رشتههای مرتبط با بورس، اقتصاد، مدیریت مالی و غیره تحصیل کردهاند میتوانند در بورس و سرمایهگذاریهای مختلف عملکرد بهتری داشته باشند، چراکه سرمایهگذاری در بورس نیازمند داشتن برخی آموزشها و اطلاعات است.
قوانین و مفاهیم و نکات بسیار زیادی در بورس وجود دارد که اگر فردی بدون آموزش یا مشورت با فرد صاحبتجربه بخواهد سرمایهگذاری کند احتمال میرود متحمل زیان و ضرر بالایی شود. ازاینرو توصیه میشود افرادی که به سرمایهگذاریها و بورس علاقه دارند در رشتههای مرتبط که در مطلب بالا اشاره کردیم تحصیل کنند و با کسب تجربه و مهارت سرمایهگذاریهای درستی انجام داده و بهعنوان مشاور مالی برای دیگران، فعالیت شغلی خوب و درآمد مناسبی به دست آورند.