شمع ژاپنی

الگوهای شمع ژاپنی
در حالی که در غرب صرفا چند دهه از شناخت عمومی تحلیلگران نسبت به الگوهای شمعی میگذرد، اما ژاپنیها از صدها سال پیش این الگوها را به قصد تجارت بر روی برنج و گندم ابداع نموده و از آنها به خوبی در تحلیل نمودارها استفاده میکردند. عمده دلیل محبوبیت شمعهای ژاپنی بخاطر سادگی آن است. در این روش شما بدون آن که نیاز به ابزار و محاسبات پیچیدهای داشته باشید صرفا برمبنای شکل ظاهری کندلها، به آسانی میتوانید به تحلیل و پیشبینی بازار بپردازید و معاملات سریعی را انجام دهید. الگوهای شمعی علیرغم سادگیشان یکی از کارآمدترین روشها برای تحلیل بازار هستند و سریعترین و دقیقترین نقاط را برای ورود و خروج به بازار پیشنهاد میکنند، این را میتوانید از هر معاملهگر کهنهکاری بپرسید.
علیرغم تمام تلاشی که ژاپنیها برای مخفی نگه داشتن این علم بکار بردند اما سرانجام درسال 1987 آقای استیو نیسون در کتاب معروف خود با عنوان «الگوهای شمعی ژاپنی» این روش تحلیلی را به جامعه غربی معرفی نمود و صرفا بعد از آن بود که همگان متوجه راز تحلیلهای بینظیر استیو نیسون در معاملات فیوچرز شدند. کتاب استیو نیسون هنوز هم بعنوان مهمترین مرجع علمی الگوهای کندل استیک نزد تحلیلگران شناخته میشود و خوشبختانه این کتاب در کشورمان نیز با ترجمه خوب و روان دوست عزیزم جناب آقای کامیار فراهانیفرد منتشر شده است.
اجازه دهید در همین ابتدا، نکته مهمی را بازگو کنم. اگر میخواهید از الگوهای شمعی به نتایج مناسب و قابل قبولی برسید حتما باید به نکات زیر دقت کامل داشته باشید:
اولا- هنگام استفاده از الگوهای شمعی حتما باید توجه کافی به نوع و جهت روند جاری در بازار داشته باشید. الگوهای شمعی حتما باید با روند جاری در بازار همخوانی داشته باشند. اغلب این الگوها صرفا در نوع خاصی از بازار قابل تعریف هستند و اگر آنها را به اشتباه در شرایط نامناسبی به کار بگیرید قطعا نمیتوانند جواب صحیحی به شما بدهند. بعنوان مثال الگوی چکش صرفا برای استفاده در روندهای نزولی تعریف شده است، و نباید هرگز آن را در روندهای صعودی و یا در بازارهای بدون روند به کار ببرید، و درغیر این صورت به نتایج نامناسبی دست خواهید یافت.
دوما- اهمیت الگوهای شمعی هنگامی دو چندان میشود که در مجاورت سطوح حمایت و مقاومت مهم تشکیل شده باشند. هنگامی که قیمت به یک سطح حمایت یا مقاومت نزدیک میشود، بر روی آرایش کندلها دقیق شوید. و ببینید کدامیک از انواع الگوهای شمعی بر روی نمودار ظاهر میگردند.در این صورت الگوهای شمعی میتوانند بهترین اطلاعات را درخصوص نحوه واکنش قیمت به سطح مذکور به شما ارایه نمایند. اما اگر الگوهای شمعی را در منطقهای که هیچ سطح حمایت یا مقاومت مهمی در آنجا وجود ندارد به کار ببرید مسلما موجب گمراهی شما خواهند شد. در چنین مواقعی بهترین کار این است که نسبت به آنها بی تفاوت بوده و به آسانی از کنارشان عبور کنید.
سوما – حتما از الگوهای کندلاستیک در کنار سایر ابزارها و روشهای تکنیکال، بویژه برای تایید مضاعف آنها، استفاده کنید. بعنوان مثال اگر برمبنای تحلیلهای فیبوناچی به این نتیجه رسیدید که با یک ناحیه مهم همپوشانی مواجه هستید، و شانس بازگشت قیمت را در آنجا زیاد میدانستید، بهترین کار این است که تمرکز خودتان را بر روی تشکیل الگوهای کندلاستیک بگذارید تا به موقع از بازگشت احتمالی روند مطلع شوید. به همین ترتیب میتوانید شمع های ژاپنی را با اندیکاتورها ترکیب کنید و هنگامی که اسیلاتورها سیگنال ورود و خروج میدهند، این سیگنالها را با الگوهای شمعی تطبیق دهید.
الگوهای پایه شمع ژاپنی
در مقالههای قبلی با شمعهای ژاپنی و کاربردشان در تحلیل تکنیکال آشنا شدیم حالا در این مقاله میخواهیم با الگوهای پایه شمعهای ژاپنی آشنا شویم. و هر کدام را بررسی کنیم و ببینیم چه شباهتهایی با هم دارند. و چه تأثیری روی علملکرد قیمت دارند. فرفره، مارابوزو و دوجی اسم این الگوها هستند.
فرفره
شمعهایی با سایه بالایی بلند، سایه پایینی کوتاه و بدنه اصلی کوچک فرفره نامیده میشود. رنگ بدنه اصلی چندان مهم نیست. این الگوی فرفره تردد میان خریداران و فروشندگان را نشان میدهد.
بدنه اصلی کوچک (چه توخالی چه توپر) تغییر کمی را از قیمت آغازین به پایانی نشان میدهد و سایهها نشان میدهند که هم خریداران و هم فروشندگان در حال ستیز هستند اما هیچ کس نتوانسته برنده شود .
حتی با وجود آن که جلسه با تغییری کوچک آغاز شود یا پایان یابد، قیمتها در این اثنا به طور قابل ملاحظهای بالاتر و پایینتر میرود. نه خریداران و نه فروشندگان میتوانند برنده شوند و نتیجه بازی تساوی است .
اگر فرفره در طول روندهای رو به بالا شکل گیرد، معمولاً به این معناست که خریداران زیادی باقی نمانده است و ممکن است جهت معکوس شود .
اگر فرفرهها در طول روندهای رو به پایین شکل گیرد، معمولاً به این معناست که فروشندگان زیادی باقی نمانده است و ممکن است جهت معکوس شود .
مارابوزو
کلمه Marubozu در ژاپنی به معانی سرکچل است. بنابراین شمع مارابوزو یعنی یک شمع کچل.
Marubozu یعنی هیچ سایهای از بدنهها وجود ندارد. بسته به آن که بدنه شمع توپر یا توخالی باشد، بالاترین و پایینترین قیمت، همانند قیمت آغازین یا پایانی آن یکسان خواهد بود. دو نوع Marubozu را در شکل زیر بررسی کنید.
مارابوزوی سفید شامل بدنه سفید بلند بدون هیچ سایهای است. قیمت آغازین مساوی پایینترین قیمت است و قیمت پایانی مساوی بالاترین قیمت است.
این شکل، شمع مایل به صعود است زیرا نشان میدهد که خریداران کنترل کل جلسه را در دست داشتهاند. این معمولا نشان میدهد یک صعود ادامهدار آغاز میشود یا یک روند نزولی به صعودی تبدیل خواهد شد.
مارابوزوی سیاه شامل بدنه سیاه بلند بدون هیچ سایهای است. قیمت آغازین مساوی بالاترین قیمت است و قیمت پایانی مساوی پایینترین قیمت است. این شکل، شمع نزولی است زیرا نشان میدهد که فروشندگان کل جلسه را تحت کنترل دارند. این معمولا نشان میدهد یک نزول ادامهدار آغاز میشود یا یک روند شمع ژاپنی صعودی به نزولی تبدیل خواهد شد.
نکاتی که با توجه به جایگاه و رنگ مارابوزو باید به آنها دقت داشته باشید:
مارابوزوی سفید
اگر مارابوزوی سفید در پایان یک روند صعودی شکل بگیرد، احتمال اینکه تداوم داشته باشد، زیاد است.
اگر مارابوزی سفید در پایان یک روند نزولی شکل بگیرد، احتمال اینکه بازگشت داشته باشد، زیاد است.
مارابوزوی سیاه
اگر مارابوزوی سیاه در پایان یک روند نزولی شکل بگیرد، احتمال اینکه تداوم داشته باشد، زیاد است.
اگر مارابوزی سیاه در پایان یک روند صعودی شکل بگیرد، احتمال اینکه بازگشت داشته باشد، زیاد است.
دوجی
شمعهای Doji دارای قیمت آغاز و پایان یکسان هستند یا حداقل بدنههایشان به شدت کوچک است. Doji باید بدنه کوچکی داشته باشد به گونهای که به صورت خط باریک به نظر برسد.
شمعهای Doji نشان دهنده دودلی یا نزاع بر سر حاکمیت میان خریداران و فروشندگان است. در طول جلسه قیمتها به بالا و پایین قیمت آغازین حرکت میکنند، اما در قیمتی بسیار نزدیک به قیمت آغازین خاتمه مییابد.
نه خریداران و نه فروشندگان میتوانند برنده شوند و در نهایت نتیجه تساوی به دست میآید.
چهار نوع شمع Doji وجود دارد. طول سایههای بالایی و پایینی میتواند تغییر کند و شمع حاصله شبیه به صلیب، صلیب برعکس یا علامت به علاوه به نظر میرسد. کلمه Doji هم به شکل مفرد و هم جمع آن بر میگردد.
هنگامی که Doji روی نمودارتان شکل گیرد، توجه ویژهای به شمعهای قبل از آن داشته باشید .
اگر بعد از چند شمع با بدنههای توخالی بلند ( مانند Marubozu سفید) ، Doji شکل بگیرد، این نش ان میدهد که خریداران در حال تحلیل رفتن و ضعیف شدن هستند. برای آن که قیمتها به بالا رفتن ادامه دهند، خریداران بیشتری لازم است اما خریدار دیگری وجود ندارد !
فروشندگان به دل خود صابون میزنند و به دنبال آن هستند که وارد شده و دوباره قیمتها را به پایین برگردانند .
اگر بعد از چند شمع با بدنههای توپر و بلند (مانند Marubozu مشکی)، Doji شکل گیرد، این نشان میدهد که فروشندگان در حال تحلیل رفتن و ضعیف شدن هستند.
برای آن که کاهش قیمتها ادامه داشته باشد، فروشندگان بیشتری لازم است اما دیگر فروشندهای وجود ندارد! خریداران برای فرصتی که دوباره ارزانی شود، به دل خود صابون میزنند.
در حالیکه به دلیل نبود فروشندگان شمع ژاپنی جدید، این کاهش قیمت در حال از بین رفتن است، قدرت خرید بیشتر لازم است تا هر گونه معکوس سازی نثبیت شود.
به دنبال شمع سفید برای پایان دادن در قیمتی بالاتر از قیمت آغاز شمع بلند سیاه باشید. به عبارت دیگر بعد از شمع دوجی، یک کندل افزایشی ایجاد شود که بالاتر از نقطه آغاز کندل نزولی قبلی بسته شود.
در بخشهای بعدی بر شکل گیری شمعهایی خاص و آنچه آنها به ما می گویند نگاه خواهیم کرد. امیدواریم در انتهای این درس شمعها، بدانید چگونه الگوهای شمعها را شناسایی کرده و تصمیمات دادوستدی صحیحی بر مبنای آنها بگیرید.
فیلم آموزش کامل شمع های ژاپنی و روانشناسی کندل ها از احسان کامیابی
به منظور مطالعات دقیق بر روی چارت های قیمتی نیاز به شناسایی کامل کندل ها می باشد. کندل ها این امکان را به معامله گران خواهد داد تا به خوبی به پیگیری جزئی ترین حرکات قیمت ها بپردازند. به نوعی می توان گفت کندل ها تنفس قیمت می باشند.
علم کندل استیک را می توان قدیمی ترین نوع تحلیل تکنیکال دانست و استفاده از آن به ابتدای قرن 17 میلادی باز می گردد. کندل ها تقریبا 200 سال پیش ابداع شدند. در آن زمان یک تاجر ژاپنی به نام هوما مونشیا برای آن که بتواند عرضه و تقاضای بازار برنج را مورد بررسی قرار دهد دست به طراحی کندل ها زد. این موضوع باعث شده است که این کندل ها به نام شمع های ژاپنی نیز شناخته شوند.
چارت ایران : اما متاسفانه این کندل ها تا سال های زیادی تنها توسط ژاپنی ها مورد استفاده قرار می گرفت و به نوعی فقط مردم ژاپن از آن مطلع بودند. اما سرانجام فردی ژاپنی به نام استیو نیسون به آمریکا راه پیدا نمود و در حال حاضر در بین ابزارهای نمایش نمودار بیشترین استفاده را در غرب دارد.
کندل ها به خوبی رفتار، احساسات و نوع تصمیمات خریداران و فروشندگان را به افراد نشان خواهند داد.
شناخت کندل ها به خوبی امکان تشخیص صحیح ورود و خروج موفق یک معامله را برای معامله گران به وجود خواهد آورد.
در کل می توان گفت که کندل ها متشکل از 4 بخش قیمت آغازین، قیمت بسته شدن، پایین ترین قیمت در روز معاملاتی و بالاترین قیمتی در روز معاملاتی می باشند.
در بین الگوهای کندل استیک نیز می توان الگوهای ماروبزو، دوجی، چکش، پوشاننده، نفوذی، ابر تیره، سه سرباز سفید، سه کلاغ سیاه، ستاره صبحگاهی و ستاره عصرگاهی را کاربردی ترین گزینه ها به شمار آورد.
به طور کلی کندل ها به منظور ترسیم نمودارها و نمایش قیمت برای تحلیل تکنیکال کاربرد دارند و نیز ممکن است به شکل انفرادی ترکیب و شیوه نمایش آن ها جهت تحلیل و پیش بینی جهت آینده بازار بسیار مورد استفاده قرار گیرند. استفاده آسان و نیز واضح بودن وضعیت صعودی یا نزولی هر کندل استیک به صورت منفرد باعث شده است که این نمودارها در بین تحلیلگران بسیار محبوب باشند.
احساسات و افکار معامله گران بازار جزو مهم ترین عوامل حرکات قیمتی به شمار می آیند و نمودارهای شمعی ژاپنی به خوبی می توانند از احساسات بازار و تصویری واضح و ساده در اختیار افراد قرار دهند. این نوع از تحلیل تکنیکال به خوبی می تواند حرکات قیمتی سهام را تفسیر نماید. به نوعی با توجه به این که این نمودارها به خوبی می توانند به زبانی کاملا ساده اطلاعات جامعی را ارائه نمایند بسیار مورد استقبال قرار گرفته اند.
کندل استیک ها صرفا روشی به منظور تشخیص الگوها نیستند و به خوبی می توان با استفاده از آن ها تعامل بین خریداران و فروشندگان را درک کرد.
البته لازم به ذکر است که برای کسب نتیجه ای درخشان از کندل استیک نیاز است که آن را با دیگر روش های تحلیلی ترکیب نمود و تنها نمی توان به استفاده از این نوع تحلیل اکتفا نمود. همچنین این نکته را باید یادآور گردیم که الگوهای کندلی تنها در برخی از روندها مهم به شمار خواهند رفت لذا نیاز است که قبل از بررسی آن ها اقدام به تعیین روند حرکات قیمتی سهم شود. بعد از آن به راحتی می توان از طریق بررسی الگوهای کندل استیک نزدیک شونده به نقاط حمایتی یا مقاومتی چارت رفتار معامله گران را تحلیل نمود و از این راه موفق به پیش بینی رفتار آن ها در آینده شد.
در مجموعه فیلم آموزشی زیر کندل شناسی با زبانی ساده از مهندس احسان کامیابی آموزش داده شده است.
شمع های ژاپنی: هم نبوغ، ساده است
شمع های ژاپنی متداول ترین نوع نمودار قیمت در میان معامله گران هستند که تغییرات قیمت های بازار سهام، جفت ارزها، کالاها و غیره را بازتاب می دهند و نوعی از اندیکاتورهای تکنیکی محسوب می شوند که نوسانات تغیر قیمت بازار درون فاصلۀ ساخته شدن یک شمع (چهارچوب زمانی) را بازتاب می دهند.
محبوبیت این نوع از نمودار به دلیل این است که این نمودار همزمان با نمایش روند بلند مدت، رفتار کلی قیمت مربوط به زمان ساخته شدن یک شمع (چهارچوب زمانی) را بازتاب می دهد.
ساختار
برای نمایش قیمت یک ابزار مالی به کمک شمع ها، نیاز به قیمت باز شدن، قیمت بسته شدن، اوج ها و کف ها برای هر چهارچوب زمانی وجود دارد. هر شمع از یک بدنۀ سیاه یا روشن و یک سایۀ فوقانی و تحتانی تشکیل می شود. لبه های بدنۀ شمع نیز بازتاب دهندۀ قیمت های باز شدن و بسته شدن و لبه های فوقانی و تحتانی بازتاب دهندۀ اوج ها و کف های مرتبط با دورۀ زمانی هستند.
پیکربندی شمع ها الگوهای بسیاری دارد. ساده ترین حالت، تغییرات یک شمع است:
شمع روشن – نشان دهندۀ رشد قیمت و علامت فعالیت قوی خریداران است. هرچه شمع روشن بلندتر باشد، قیمت بسته شدن بالاتر و حرکت صعودی قوی تر است.
شمع تیره – نشان دهندۀ کاهش قیمت و علامت فعالیت قوی فروشندگان است. هرچه شمع تیره بلندتر باشد، قیمت بسته شدن پایین تر و حرکت نزولی قوی تر است.
سایه های فوقانی و تحتانی – نشان دهندۀ اوج ها و کف ها در یک چهارچوب زمانی هستند. اگر سایه های شمع کوتاه باشند نشان می دهد که در دورۀ زمانی مربوط به شمع اکثر معاملات در قیمت های بسته شدن و باز شدن متمرکز بوده اند. اگر سایه های شمع بلند باشند نشان می دهد که در مدت زمان تشکیل شمع، معاملات از قیمت های بسته شدن و باز شدن فاصله داشته اند. اگر بدنۀ شمع (فاصلۀ قیمت بین باز کردن و بستن معامله) کوچک باشد قاعدتاً نشان می دهد که نوسان درون چهارچوب زمانی زیان بوده یا روند تغییر کرده است.
چکش – بدنۀ کوچک شمع و سایۀ بلند آن نشان دهندۀ عدم توانایی بازار برای ادامۀ فروش است به عبارت دیگر قیمت احتمال به کف رسیده است و انتظار می رود که دوباره افزایش یابد. چکش عبارت است از "وارونگی صعودی" که در یک روند نزولی ایجاد شده است.
دوجی (Doji) – بدنۀ بسیار کوچک شمع. قیمت های بسته و باز شدن این شمع برابر هستند. دوجی حاصل ترکیب انواع دیگر شمع است. ظهور چندین دوجی در یک نمودار نشانگر نوسان شدید بازار است. ضمن اینکه حرکت ابتدایی می تواند بسیار قوی باشد.
ماروبوزو (Marubozu) – شمع فقط دارای یک بدنه است بدون هیچ سایه ای. اگر بدنه تیره باشد، فروشندگان با حفظ روند نزلی غالب هستند و اگر بدنه روشن باشد خریداران با حفظ روند صعودی غالب هستند.
پیشینۀ تاریخی
اعتقاد بر این است که معامله گری به اسم "هوما مونهیسا" (Homma Munehisa) در قرن هجدهم نمودارهای شمعی را اختراع کرد. او بازار آتی (بخصوص برنج) را بر مبنای اوج ها و کف های قیمت درون یک دورۀ زمانی معین و همچنین قیمت های آغاز و پایان یک دورۀ معین را تحلیل می کرد. زمانیکه کار در بزرگترین بورس سهام ژاپن را شروع کرد به مطالعۀ روانشناسی معامله گران و تاثیر عوامل مختلف بر ایجاد قیمت ها پرداخت.
غرب نمودارهای شمعی را در ابتدای دهۀ 1990 کشف کرد. "استیو نیسون"، یک تحلیلگر تکنیکی، توسط یک خانم ژاپنی که یک کارگزار بود با نمودارهای شمعی آشنا شد. او پس از آشنایی با شمع اقدام به نوشتن کتابی به اسم "شمع های ژاپنی: تحلیل گرافیکی بازارهای مالی" پرداخت. این کتاب موفقیت زیادی کسب کرد و در میان معامله گران بسیار مورد استقبال قرار گرفت.
شمع ژاپنی
وقتی تجارت در فارکس را شروع می کنید، اولین چیزی که توجه شما را به خود جلب می کند نمودارها است که تجسم جریان قیمت را نشان می دهند و به فواصل تقسیم می شوند. نمودارهای مختلفی در ترمینال ما وجود دارند که به معامله گر کمک می کنند تا پویایی قیمت ها را بهتر بررسی کنند. یکی از محبوب ترین و گویاترین انواع نمودارها "شمعهای ژاپنی" است.
تعریف
شمع ژاپنی - نوعی تحلیل گرافیکی برای ارائه نمودار تاریخچه قیمت با استفاده از میله های ویژه. نام خود را به دلیل ویژگی بارز نوع ویرایش گرافیکی، که یادآور شمع های ژاپنی می باشد گرفته است. به دلیل سهولت استفاده، شمع های ژاپنی بسیار محبوب شده اند و در ساخت بسیاری از مدل های گرافیکی در آنالیز فنی مورد استفاده قرار می گیرند. شمع ها از نقاط مهم در بازار و حرکت قیمت صحبت می کنند.
پارامترهای اصلی شمع ژاپنی
نکات اساسی شمع ژاپنی عبارتند از:
- قیمت افتتاحیه (OPEN)
- قیمت نزدیک (CLOSE)
- قیمت بالا (HIGH)
- کمترین قیمت (LOW)
یک شمع ژاپنی شامل موارد زیر است:
بدنه شمع مستطیل (نوار) است و دوره ای را نشان می دهد که باز و بسته شدن قیمت ها را از هم جدا می کند. بدنه شمع یا سفید یا سیاه است. بستگی به پویایی نرخ گذاری ها دارد.
با رشد نرخ (شمع در حال رشد) ، شمع ژاپنی بدن شمع سفید است ، مرز پایین بدن بازتاب قیمت بازکننده، بالا - قیمت بسته شدن است. هنگامی که نرخ گذاری ها سقوط می کنند (شمع در حال سقوط)، بدنه شمع مشکی است، مرز بالایی بدن بازتاب قیمت باز کننده، پایین تر - قیمت بسته شدن است.
سایه شمع بخشی از شمع ژاپنی است که سایه های آن حداکثر و حداقل قیمت را بین باز و بسته شدن معاملات نشان می دهد. حضور آنها نشانگر وجود شک و تردید در بازار است.
اگر سایه ها کوتاه باشند ، در این دوره دامنه قیمت نزدیک قیمت باز و بسته شدن متمرکز شده است. اگر سایه ها طولانی باشد، این نشان می دهد که در این دوره معاملات فعال وجود داشته و قیمت ها از قیمت باز شده فاصله گرفته و سپس به قیمت بسته شدن اصلی بازگردانده شده اند. سایه بالایی بلند و سایه کوتاه پایین شمع نشان می دهد که در این دوره گاوها غالب بودند و برعکس.
با بررسی اندازه و محل بدن و سایه ها ، می توان در مورد وضعیت بازار نتیجه گیری کرد و از پیشرفت آن پیش بینی کرد.